Semerkand, Türk Kültür tarihi için Asya tarihi coğrafyasındaki en önemli kentlerden
birisidir. Kent peyzajını oluşturan tarihi yapıların, eş zamanlı veya daha sonraki yüzyıllarda
İran ve Anadolu’da inşa edilen yapılarla kaynaklık ya da gelenek ilişkilerini belirlemesi
açısından; onun da ötesinde daha doğuda Karahanlı coğrafyasındaki daha eski Türk mimarlık
eserleriyle Anadolu arasındaki köprüyü oluşturması bakımından önemleri büyüktür. Kentin
kuzeyinde kalan tarihi Afrâsiyâb höyüğü üzerinde yer alan ortaçağ dokusu içindeki yapılar
arasında da Şah-ı Zinde yapıları özellikle önem taşırlar.676 yılında , Maveraünnehirde
Müslümanlığın yayılmasına çalıştığı sırada öldüğü rivayet edilen Hz. Muhammed’in yeğeni
Kasım b. Abbas (Kussam ibn’- el Abbas abd’- el Muttalib)’ın mezarının etrafında daha
sonraki dönemlerde yapılan türbelerle oluşan bu yapılar topluluğu, Kasım b. Abbas’ın şehit
olmasına izafeten Bakara suresi’nin 154. ayetinden hareketle Şah-ı Zinde (Yaşayan Şah)
olarak isimlendirilmiştir. Kasım b. Abbas’ın mezarının üzerine 11.yüzyılda ilk türbe ve
hemen yanına küçük bir mescid’in yapılmasının ardından 14. yüzyıldan sonra yoğun fakat
seçkinci bir anlayış ve üslupla yeni türbeler ve bazı müştemilatları inşa edilmiştir
