Natural and cultural values of the planned nature-landscape protected complex "Skalne Zamki nad Mrukową" (the Low Beskids Mts)

Abstract

W 1995 roku w Beskidzie Niskim utworzony został Magurski Park Narodowy (MPN) o powierzchni niemal 195 km^{2}. Poza granicami MPN, ale w jego bezpośrednim sąsiedztwie, w rejonie Mrukowej, pozostał jednak nieobjęty ochroną bardzo wartościowy pod względem walorów przyrodniczych, kulturowych i krajobrazowych fragment progu morfologicznego Beskidu Niskiego. Na powierzchni około 0,67 km^{2} znajduje się ponad sto form skałkowych, z których część, osiągająca wysokość powyżej 15 m, należy do najwyższych w Beskidach. W obrębie tych form uwidaczniają się liczne struktury sedymentacyjne, warunkujące powstawanie zróżnicowanych form mikrorzeźby. Na badanym obszarze obecne są również pozostałości dwóch budowli obronnych, z których jedna datowana jest na wczesne średniowiecze. W artykule zaproponowano utworzenie na badanym obszarze zespołu przyrodniczo-krajobrazowego "Skalne Zamki nad Mrukową". Zasugerowano również regulacje prawne mające na celu zachowanie wartości estetycznych tego wyjątkowo cennego fragmentu Beskidu Niskiego.In 1995, the Magura National Park was created in the Low Beskids Mts, covering nearly 195 km^{2}. However, a small area characterized by high natural and cultural values remained outside the Magura National Park - i.e. part of a morphological threshold of the Low Beskids Mts. More than one hundred natural rock outcrops (tors and crags) occur in the area of 0.67 km^{2}, some of which reach the height of over 15 m. Many sedimentary structures and diverse forms of microrelief are observed on the surface of crags. Furthermore, remains of two fortifications are located in the study area, one of which dates back to the early Middle Ages. The author of the presented paper proposes to establish a nature-landscape protected complex in this area, called "Skalne Zamki nad Mrukową", and a few regulations aimed at preserving the aesthetic values of this exceptionally valuable fragment of the Low Beskids Mts