Нацыянальная палітыка расійскага самаўладдзя ў краіне ўвогуле і ў Паўночна-Заходнім краі ў прыватнасці, што прывяла да рэвалюцыі 1905 – 1907 гг., не толькі не вырашала ключавых пытанняў, але і садзейнічала іх абвастрэнню. Сацыялістычныя партыі, якія ўзніклі і дзейнічалі на мяжы ХІХ – ХХ ст. на тэрыторыі беларускіх губерняў, аказаліся не ў стане распрацаваць праграмныя палажэнні па нацыянальным пытанні. Нацыянальнае пытанне ў праграмах партый сацыялістычнага напрамку ў Беларусі, як і ва ўсёй краіне, звязвалася з далёкай перспектывай сацыялістычнага ўладкавання грамадства Асаблівасцю ідэі сацыялізму ў Беларусі, як і наогул у заходніх раёнах Расіі, было тое, што яна мела пераважна еўрапейскі характар і служыла зброяй у барацьбе супраць паўазіяцкага самадзяржаўя, тады як у Велікарасіі яна насіла народніцкі характар
