Materiał ten powstał w ramach projektu „Wdrożenie reformy programowej wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Przeszkolenie wojewódzkich ekspertów przedmiotowych." Prezentuje on tematykę związaną z wdrożeniem treści nowej podstawy programowej

Ewa Czerska

Polish

ORE Digital Library

1WYCHOWANIE FIZYCZNEod planu kierunkowego do planu wynikowego  – przykłady dla różnych etapów edukacjiEwa Czerska Dyplomowany nauczyciel wychowania fizycznego z 30-letnim stażem pracy w szkole podstawowej i li-ceum ogólnokształcącym w Łodzi. Przez 18 lat doradca metodyczny. Odznaczona nagrodą prof. R. Trześniow-skiego „Wybitny nauczyciel wychowania fizycznego”. Autorka programu wychowania fizycznego dla III i IV etapu edukacji dopuszczonego do użytku szkolne-go, nagrodzonego przez Ministra Edukacji Narodowej i Sportu w Ogólnopolskim Konkursie na „Alternatywne programy realizacji wychowania fizycznego i sportu szkolnego”. Autorka ponad 30 publikacji metodycz-nych. Inicjatorka i realizatorka licznych konferencji oraz warsztatów dla nauczycieli wychowania fizyczne-go na terenie całego kraju.Spis treściDefinicja planu kierunkowego i wynikowego 1.  .....................................................  1Plany kierunkowe z przedmiotu 2. Wychowanie fizyczne dla II, III i IV etapu edukacji  .................................................................................................................  2Fragmenty planów wynikowych z przedmiotu 3. Wychowanie fizyczne dla wybranych klas z poszczególnych etapów edukacji (klasa IV szkoły podstawowej, klasa II gimnazjum, klasa III szkoły ponadgimnazjalnej)  ..........  51. Definicja planu kierunkowego i wynikowegoPlan kierunkowy (etapowy) – przydział godzin (tylko obowiązkowych zajęć w sys-temie klasowo-lekcyjnym) na realizację wymagań programowych z podziałem na ob-szary tematyczne wymagań programowych i formy aktywności ruchowej.Plan wynikowy (semestralny, roczny) – tematy lekcji ze sformułowanymi wy-maganiami programowymi na poziomie podstawowym i ponadpodstawowym, ułożo-ne w kolejności ich realizacji, opracowywane osobno na zajęcia lekcyjne i na zajęcia do wyboru.WYCHOWANIE FIZYCZNE22. Plany kierunkowe z przedmiotu Wychowanie fizyczne  dla II, III i IV etapu edukacjiPlan kierunkowy dla II etapu edukacji ■Liczba godzin wychowania fizycznego: 385 godzin w całym etapie – 4 godziny ty-godniowo (2+2), czyli 2 godziny obowiązkowe w systemie klasowo-lekcyjnym (193 godziny w etapie – 64-65 rocznie) i 2 godziny obowiązkowe do wyboru przez ucznia (192 godziny w etapie – 64 rocznie).Wymagania programoweFormy  aktywności  ruchowej  KlasaObszary tematyczneDiagnoza sprawności fizycznej i rozwoju fizycznegoTrening zdrowotnySporty całego życia i wypoczynekBezpieczna aktywność fizyczna i higiena osobistaSportTaniecGimnastyka podstawowaIV 4 4 - 4 - -V 3 4 - 3 - -VI 3 4 - 3 - -Lekkoatletyka i atletyka terenowaIV 3 4 1 2 - -V 3 4 1 2 1 -VI 3 3 1 2 2 -Zabawy i gry ruchowe IV - - 4 4 2 -V - - 4 4 2 -VI - - 4 4 2 -Gry rekreacyjne IV - - 2 1 1 -V - - 2 1 1 -VI - - 2 1 1 -Zespołowe gry sportoweIV - - 12 2 6 -V - - 12 2 6 -VI - - 12 2 6 -Różne formy ćwiczeń muzyczno-ruchowychIV - - 2 - - 7V - - 2 - - 7VI - - 2 - - 7Łączna liczba godzinIV-VI 19 23 63 37 30 21Plan kierunkowy dla III etapu edukacji ■Liczba godzin wychowania fizycznego: 385 godzin w całym etapie – 4 godziny ty-godniowo (2+2), czyli 2 godziny obowiązkowe w systemie klasowo-lekcyjnym (193 godziny w etapie – 64-65 rocznie) i 2 godziny obowiązkowe do wyboru przez ucznia (192 godziny w etapie – 64 rocznie).2. Plany kierunkowe z przedmiotu Wychowanie fizyczne dla II, III i IV etapu edukacji 3W III etapie edukacji w wymaganiach programowych z wychowania fizycznego wy-odrębniono dodatkowo obszar edukacji zdrowotnej. Najbardziej optymalnym wa-riantem jej realizacji będzie przeznaczenie na ten cel godzin z puli zajęć do wyboru w jednym, dowolnie wybranym przez szkołę semestrze (32 godziny ze 192 przysłu-gujących na zajęcia do wyboru).Wymagania programoweFormy  aktywności  ruchowej    KlasaObszary tematyczneDiagnoza sprawności i aktywności fizycznej oraz rozwoju fizycznegoTrening zdrowotnySporty całego życia i wypoczynekBezpieczna aktywność fizyczna i higiena osobistaSportTaniecGimnastyka podstawowaI 3 3 - 2 - -II 3 3 - 2 - -III 3 3 - 2 - -Lekkoatletyka i atletyka terenowaI 3 3 2 2 - -II 3 3 2 2 - -III 3 3 2 2 2 -Różne formy zajęć ogólnorozwojowychI 4 4 1 1 - -II 4 4 1 1 - -III 4 4 1 1 - -Gry rekreacyjne I - - 3 2 1 -II - - 3 1 1 -III - - 2 1 1 -Zespołowe gry sportowe I - - 13 2 6 -II - - 13 2 6 -III - - 12 2 6 -Różne formy ćwiczeń muzyczno-ruchowychI - - 2 - 1 7II - - 2 - 1 7III - - 2 - 1 7Łączna liczba godzin I-III 30 30 61 25 26 21Plan kierunkowy dla IV etapu edukacji ■Liczba godzin wychowania fizycznego: 290 godzin w całym etapie – 3 godziny ty-godniowo (1+2), czyli 1 godzina obowiązkowa w systemie klasowo-lekcyjnym (98 godzin w etapie – 32-33 rocznie) i 2 godziny obowiązkowe do wyboru przez ucznia (192 godziny w etapie – 64 rocznie).W IV etapie edukacji w wymaganiach programowych z wychowania fizycznego wy-odrębniono również obszar edukacji zdrowotnej; najbardziej optymalnym warian-tem jej realizacji będzie więc, podobnie jak w etapie III, przeznaczenie na ten cel go-WYCHOWANIE FIZYCZNE4dzin z puli zajęć do wyboru w jednym, dowolnie wybranym przez szkołę semestrze (32 godziny ze 192 przysługujących na zajęcia do wyboru).Wymagania programoweFormy  aktywności  ruchowej    KlasaObszary tematyczneDiagnoza sprawności i aktywności fizycznej oraz rozwoju fizycznegoTrening zdrowotnySporty całego życia i wypoczynekBezpieczna aktywność fizyczna i higiena osobistaSportGimnastyka podstawowaI 1 1 - 1 -II 1 1 - 1 -III 1 1 - 1 -Lekkoatletyka i atletyka terenowaI 1 1 - 1 -II 1 1 1 1 -III 1 1 1 1 -Różne formy zajęć ogólnorozwojowychI 3 4 - 1 -II 3 3 - 1 -III 3 3 - 1 -Gry rekreacyjne I - - 1 1 1II - - 1 1 1III - - 1 1 1Zespołowe gry sportoweI - - 6 2 4II - - 6 2 4III - - 6 1 4Różne formy ćwiczeń muzyczno-ruchowychI - - 3 - 1II - - 3 - 1III - - 3 - 1Łączna liczba godzin I-III 15 16 32 17 18Uwagi:W rzeczywistości uczniowie będą mieli więcej czasu na osiągnięcie wymagań 1. programowych, niż to przedstawiono w planach kierunkowych. Większość wy-magań jest ze sobą ściśle skorelowana, dlatego też na jednej godzinie lekcyjnej uczniowie mogą opanowywać i doskonalić kilka umiejętności jednocześnie.Rodzaj i liczbę form aktywności ruchowej we wszystkich etapach edukacji na-2. leży dostosować do potrzeb i zainteresowań uczniów oraz możliwości bazowych placówki.53. Fragmenty planów wynikowych z przedmiotu...3. Fragmenty planów wynikowych z przedmiotu Wychowanie fizyczne dla wybranych klas z poszczególnych etapów edukacji (klasa IV szkoły podstawowej,  klasa II gimnazjum, klasa III szkoły ponadgimnazjalnej)Fragment planu wynikowego dla klasy IV szkoły podstawowej ■Temat lekcjiLiczba godzinWymagania programowePlanowane formy oceny osiągnięć uczniaPodstawowe PonadpodstawoweZabawy i gry ruchoweUtrwalamy zasady bezpiecznego uczestnictwa w zabawach i grach ruchowych1 Uczeń: Uczeń: plusy za • wzorowe respektowa-nie zasad bezpieczeń-stwa podczas lekcjistara się poruszać • bezkolizyjnie oraz przestrzegać reguł zabaw i gier, korzystając ze wskazówek nauczyciela,wyjaśnia, dlaczego • należy przestrzegać ustalonych reguł we współzawodnictwie.porusza się bezkoli-• zyjnie po wyznaczonym boisku,stosuje się do • ustalonych reguł i zasad,omawia skutki • niewłaściwych zachowań.Doskonalimy umiejętność przyjmowania pozycji wyjściowych do ćwiczeń i ustawień w grupie1 uczestniczy w zabawach • orientacyjno-porządkowych, przyjmując polecone pozycje wyjściowe do ćwiczeń i ustawienia,koryguje ich • poprawność korzystając z pomocy nauczyciela.uczestniczy • w zabawach orientacyjno-porządkowych, stosując poprawne pozycje wyjściowe do ćwiczeń i ustawienia grupowe.plusy za • najlepszą znajomość terminologiiPoznajemy zabawy i gry ruchowe kształtujące szybkość, zwinność i zręczność1 omawia pojęcie • szybkości, zwinności i zręczności,uczestniczy • w zabawach i grach, starając się wykorzystać poznane umiejętności.wyjaśnia różnice • pomiędzy szybkością, zwinnością i zręcznością,stosuje poprawnie • w zabawach i grach opanowane umiejętności.plusy dla • zwycięzców indywidual-nych i zespo-łowychStosujemy poznane zabawy i gry do doskonalenia szybkości, zwinności i zręczności1 proponuje zabawę lub • grę,stosuje urządzenia • i przybory, korzystając z pomocy nauczyciela,wyjaśnia, co to jest • aktywny wypoczynek.proponuje zabawę lub • grę i wyjaśnia, jakie zdolności motoryczne ona rozwija,dobiera do zabaw i gier • dostępne urządzenia i przybory,omawia zasady • aktywnego wypoczynku.plusy za • wiadomości i ciekawe propozycje zabaw i gierWYCHOWANIE FIZYCZNE6Przygotowujemy się do roli orga-nizatora zabaw i gier ruchowych1 proponuje zabawę • lub grę oraz pomaga przy jej organizacji,sędziuje zabawę lub grę • przy pomocy nauczyciela,podaje przykład formy • aktywnego wypoczynku w środowisku rówieśni-czym i rodzinnym.proponuje i organizuje • zabawę lub grę pod kierunkiem nauczyciela,sędziuje samodzielnie • zabawę lub grę,podaje przykłady kilku • form aktywnego wypoczynku w środo-wisku rówieśniczym i rodzinnym.plusy za • właściwy dobór i sprawną organizację zabaw i gierĆwiczenia muzyczno-ruchoweDoskonalimy poczucie rytmu i rozwijamy pamięć ruchową1 Uczeń: Uczeń: plusy za • rozpoznanie metrum i przedsta-wienie go ruchemkontroluje podczas • ćwiczeń i zabaw zgodność ruchu z muzyką, korzystając z pomocy współćwiczących.dostosowuje ruch • do tempa muzyki i akcentuje prawidłowo takty,pomaga w zachowaniu • rytmu współćwiczącym.Uczymy się zabawy „Taniec w uliczce”1 omawia walory • rekreacyjne tańca,wykonuje podczas • zabawy określone ruchy ciała i kroki polkowe.wyjaśnia wpływ • ćwiczeń przy muzyce na prawidłową postawę ciała i estetykę ruchu,zapamiętuje i dokładnie • odtwarza określone w zabawie ruchy ciała,stosuje w zabawie • poprawny pojedynczy i podwójny krok polkowy.plusy dla • najlepiej współpracu-jących parTworzymy krótkie układy ćwiczeń do muzyki w zmiennym tempie1 tworzy wspólnie • z zespołem dowolny układ ćwiczeń,wykonuje układ • ćwiczeń do muzyki, starając się utrzymać w rytmie,ocenia pracę zespołu, • konsultując się ze współćwiczącymi.proponuje ćwiczenia do • układu, dostosowując je do zmiennego tempa muzyki,wykonuje poprawnie • i płynnie cały układ,ocenia i omawia pracę • własnego zespołu.plusy dla • najlepiej współpracu-jących zespołówOrganizujemy klasowy konkurs – „Mistrzowie improwizacji”1 wykonuje improwizację • ruchową do dowolnie wybranej muzyki,ocenia swoje poczucie • rytmu i estetykę ruchu, korzystając z pomocy nauczyciela,podaje przykład • kulturalnego zachowania się na zabawie tanecznej.tworzy i prezentuje • improwizację ruchową, odzwierciedlając trafnie charakter i tempo muzyki,ocenia swoje poczucie • rytmu i estetykę ruchu,podaje kilka • przykładów kulturalnego zachowania się na zabawie tanecznej.plusy za • najciekawsze improwizacje ruchowe73. Fragmenty planów wynikowych z przedmiotu...Fragment planu wynikowego dla klasy II gimnazjum ■Temat lekcjiLiczba godzin Wymagania programowePlanowane formy oceny osiągnięć uczniaPodstawowe PonadpodstawoweAtletyka terenowaPoznajemy zasady bezpiecznej organizacji terenowych torów przeszkód1 Uczeń: Uczeń: plusy za • wiadomości plusy za sprawne i bezpieczne pokonywanie przeszkódwyjaśnia pojęcie tere-• nowego toru przeszkód,pokonuje przeszkody • technikami dostoso-wanymi do własnych możliwości,podaje przykłady • aktywności fizycznej w terenie naturalnym.omawia zasady • bezpiecznej organizacji terenowych torów przeszkód,pokonuje przeszkody • najbardziej ekonomicz-nymi technikami ruchu,wskazuje korzyści • z aktywności fizycznej w terenie naturalnym.Planujemy terenowe tory przeszkód1 proponuje ćwiczenia • w rozgrzewce,opracowuje i pokonuje • tory przeszkód, współpracując z grupą,ocenia własne • zaangażowanie i efektywność pracy zespołu, konsultując się ze współćwiczącymi.przeprowadza rozgrzew-• kę własnego zespołu,kieruje pracą zespołu • przy planowaniu i poko-nywaniu torów prze-szkód oraz wyjaśnia, jakie zdolności moto-ryczne kształtował,ocenia własne zaanga-• żowanie i efektywność pracy zespołu.plusy dla • zespołów za najlepsze wykorzysta-nie warun-ków tereno-wych oraz wzorową współpracęUczymy się rozkładania sił w marszobiegu terenowym na długim dystansie1 wymienia rodzaje • wytrzymałości,rozkłada siły na • dystansie, korzystając ze wskazówek nauczyciela,dobiera przy pomocy • współćwiczących i wykonuje ćwiczenia gibkościowo-rozciągające na wyznaczonych odcinkach trasy.wyjaśnia różnicę  • pomiędzy wytrzymało-ścią tempową a szybko-ściową,dostosowuje tempo bie-• gu do własnych możli-wości, optymalnie roz-kłada siły,stosuje właściwe • ćwiczenia gibkościowo-rozciągające na trasie marszobiegu,pomaga współćwiczą-• cym w doborze ćwiczeń.plusy za do-• stosowanie tempa biegu do własnych możliwościplusy za • trafny dobór ćwiczeń gib-kościowo-rozciągają-cychDokonujemy samooceny wytrzymałości na podstawie pomiaru tętna1 pokonuje trasę crossu, • mieszcząc się w górnej granicy limitu czasu,analizuje wyniki • pomiaru tętna i formułuje wnioski do samodoskonalenia pod kierunkiem nauczyciela.pokonuje trasę crossu, • mieszcząc się w dolnej granicy limitu czasu,dokonuje samooceny • wytrzymałości na podstawie pomiaru tętna i formułuje wnioski do samodoskonalenia.plusy za • obiektywną samoocenę i konkretne wnioski do samodosko-naleniaWYCHOWANIE FIZYCZNE8Planujemy indywidualne trasy crossu1 przygotowuje organizm • do wysiłku oraz dobiera trasę crossu do swoich możliwości, korzystając ze wskazówek nauczyciela,analizuje i ocenia • własną aktywność fizyczną, konsultując się ze współćwiczącymi.przygotowuje • samodzielnie organizm do wysiłku oraz dobiera optymalną do swoich możliwości trasę crossu,analizuje i ocenia • poziom własnej aktywności fizycznej, pomaga współćwiczącym.plusy za • dobre przy-gotowanie organizmu do wysiłkuplusy • za trafny dobór trasySiatkówkaDoskonalimy zagrywkę tenisową i jej przyjęcie1 Uczeń:• Uczeń:• plusy za • poprawne technicznie zagrywki i dokładny odbiórplusy za • wiadomościwykonuje zagrywkę • tenisową,odbiera zagrywkę • sposobem dolnym,wymienia najczęstsze • przyczyny urazów w czasie zajęć ruchowych.wykonuje zagrywkę • tenisową w określone sektory boiska,odbiera zagrywkę • sposobem dolnym, kierując ją do rozgrywającego,omawia sposoby • zapobiegania urazom.Doskonalimy umiejętność rozegrania piłki po odbiorze zagrywki w zespole trójkowym1 rozgrywa piłkę na trzy • w zespole trójkowym, wykonując przyjęcie zagrywki, wystawę i przebicie na miarę swoich możliwości,stosuje w grze lepiej • opanowane sposoby przyjęcia, podania i przebicia piłki.rozgrywa piłkę na trzy • w zespole trójkowym, wykonując prawidłowo i dokładnie przyjęcie zagrywki, wystawę i przebicie w wolne miej-sce na polu przeciwnika,stosuje w grze różne • sposoby przyjęcia, podania i przebicia piłki w zależności od sytuacji na boisku.plusy za • skuteczne rozegranie piłkiOrganizujemy klasowy turniej trójek siatkarskich systemem „każdy z każdym”2 stosuje w grze • umiejętności techniczne na miarę swoich możliwości,kibicuje oraz pomaga • przy organizacji i sędziowaniu,wymienia symbole • olimpijskie.koordynuje grę • drużyny, wykorzystuje skutecznie umiejętności techniczne w celu zdobycia punktów,pełni rolę organizatora, • sędziego i kibica,wyjaśnia, co • symbolizuje flaga i znicz olimpijski.plusy dla • trzech najlepszych zespołówplusy za • wiadomości, organizację, sędziowanie i kibicowanieOceniamy celność zagrywki tenisowej i dokładność jej odbioru1 wykonuje co najmniej • jedną celną zagrywkę na pięć, w określony sektor boiska,odbiera zagrywkę • z małą dokładnością,analizuje przyczyny • małej skuteczności zagrywki i jej odbioru przy pomocy współćwiczącego.wykonuje trzy celne • zagrywki na pięć, w określony sektor boiska,odbiera zagrywkę • kierując piłkę dokładnie do rozgrywającego,dokonuje samooceny • techniki zagrywki i jej odbioru, pomaga w ocenie techniki współćwiczącemu.5 – za trzy celne zagrywki na pięć4 – za dwie celne zagrywki na pięć3 – za jedną celną zagrywkę na pięćplusy za • dokładne odbiory93. Fragmenty planów wynikowych z przedmiotu...Fragment planu wynikowego dla klasy III szkoły ponadgimnazjalnej ■Temat lekcjiLiczba godzin Wymagania programowePlanowane formy oceny osiągnięć uczniaPodstawowe PonadpodstawoweZajęcia ogólnorozwojoweStosujemy poznane ćwiczenia do wzmacniania mięśni posturalnych1 Uczeń: Uczeń: plusy za • wiadomości i poprawny dobór ćwiczeńplusy dla • najlepiej współpracu-jących paromawia wpływ ćwiczeń • siłowych na młody organizm,dobiera przy współpra-• cy z partnerem i wyko-nuje ćwiczenia wzmac-niające i rozciągające wskazane grupy mięśni,wylicza własny wskaź-• nik wagowo-wzrostowy (BMI) i interpretuje jego wartość, korzysta-jąc z pomocy partnera,omawia wpływ nadwagi • na utrzymanie prawi-dłowej postawy ciała.uzasadnia konieczność • równoległego stosowa-nia z ćwiczeniami siło-wymi ćwiczeń gibko-ściowo-rozciągających,planuje samodzielnie • i wykonuje z partnerem ćwiczenia wzmacniające i rozciągające wskazane grupy mięśni,wylicza i interpretuje • własny wskaźnik BMI,omawia wpływ nadwagi • na pracę poszczegól-nych układów  organizmu.Doskonalimy umiejętność organizacji i doboru ćwiczeń w obwodach stacyjnych1 omawia zasady wszech-• stronności i zmienności pracy mięśni,wykonuje ćwiczenia • w obwodzie stacyjnym, pomaga przy planowa-niu i organizacji,proponuje ćwiczenia • elongacyjne,wymienia choroby cy-• wilizacyjne związane z niedostatkiem ruchu.wyjaśnia konieczność • stosowania tych zasad,kieruje pracą zespołu • przy planowaniu i organizacji ćwiczeń w obwodzie stacyjnym oraz doborze ćwiczeń elongacyjnych,omawia sposoby • zapobiegania tym chorobom.plusy za  • wiadomości i poprawne zaplanowa-nie obwodu stacyjnegoplusy  • za dobór  ćwiczeń elongacyj-nychPlanujemy indywidualne obwody ćwiczebne1 planuje pod kierunkiem • nauczyciela obwód ćwi-czebny wzmacniający najsłabsze grupy mię-śni, dostosowując inten-sywność ćwiczeń i ob-ciążenia do własnych możliwości,dobiera i wykonuje • ćwiczenia relaksacyjne, korzystając ze wskazówek nauczyciela.planuje samodzielnie • obwód stacyjny wzma-cniający najsłabsze grupy mięśni,kontroluje • intensywność ćwiczeń i dostosowuje obciążenia do własnych możliwości,dobiera samodzielnie • i wykonuje ćwiczenia relaksacyjne.plusy za • zaplanowa-nie optymal-nego dla sie-bie obwoduplusy  • za właściwy dobór  ćwiczeń  relaksacyj-nychUwagi:W pełnym planie wynikowym należy dodać kolumnę „numer lekcji”, czyli usze-1. regować tematy zgodnie z kolejnością ich realizacji.Zapisy w kolumnie „planowane formy oceny osiągnięć ucznia” powinny być zgod-2. ne z funkcjonującym w szkole przedmiotowym systemem oceniania (PSO).

Wychowanie fizyczne od planu kierunkowego do planu wynikowego

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

ORE Digital Library