Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2004Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2004Pitch maddelerinin biyolojik olarak arındırılması, kağıt endüstrisi için son yıllarda geliştirilmiş biyoteknolojik bir metoddur. Odun eksraktiflerinin kağıt makineleri üzerinde birikmesi, düşük kaliteli kağıt hamuru elde edilmesine ve blokajlara neden olur ki bu da üretimin durması, önemli ekonomik kayıplar, ürün kalitesini düşmesi ve zehirli atık su oluşması gibi sonuçlar doğurur Problemli pitch maddelerinin miktarı, kağıt üretimi esnasında biyolojik ve kimyasal işlemlerle azaltılabilir. Son yıllarda, bu problem doğal olarak pitch bileşkenlerini parçalayabilen ve odun üzerinde yaşayan funguslar kullanılarak aşılmaya çalışılmaktadır. Pitch parçalanmasında en başarılı olan funguslar Fusarium oxysporum ve Ophiostoma piliferum’dur. Bu funguslar triaçilgliseritleri hidrolize edebilen bir enzim olan lipaz üretir. Bu çalışmanın amacı, geri dönüşümlü kağıtta bulunan pitch bileşkenlerini analiz ederek bunları parçalamak için uygun bir yöntem geliştirmektir. Bu çalışmada, örneklerdeki triaçilgliserit, serbest yağ asidi, ester, hidrokarbon, mono ve diaçilgliseritler; bir gaz kromatografi cihazında ölçülmüştür. Kontrol olarak ticari enzimlerden Lipozyme IM, Lipozyme TL IM, Novozym 435 (Novo Nordisk) kullanılmıştır. Lipaz aktivitesi pH-stat cihazı ile ölçülmüştür. Hidroliz miktarını daha iyi saptamak amacıyla serbest yağ asitlerinin miktarı asit değeri tayini ile belirlenmiştir. Sonuçlar göstermiştir ki, F. oxysporum ve O. piliferum kültürlerinden elde edilen süpernatanlar geri dönüşümlü kağıt üretiminde pitch maddelerinin yok edilmesinde etkilidir.Biological pitch removal is a biotechnological method that has been developed recently for the paper and pulp industry. Accumulation of wood extractives in pulp and paper mills results in low-quality pulp and blockages that cause shutdowns of operations and important economic losses, reduces the quality of product and also create waste water toxicity. The amount of problematic pitch can be reduced by biological and chemical processes during paper production. In the recent years, this problem was tried to be solved by utilizing wood-dwelling fungi which naturally degrade pitch components. It has been shown that the two most successful fungi for pitch degradation are Fusarium oxysporum and Ophiostoma piliferum. These fungi produce lipases that hydrolyze triacylgyicerides. The aim of this study is to analyze the pitch components found in recycled paper to develop a suitable degradation method. Samples were analyzed on a GC to detect the amount of triacylgyicerides, free fatty acids, esters, hydrocarbons, mono and diacylglycerides. Commercial enzymes Lipozyme IM, Lipozyme TL IM, Novozym 435 from Novo Nordisk were used as controls. Lipase activity was assayed by using pH-stat. The amount of free fatty acids were also determined by acid value analysis in order to get a better quantification of the hydrolysis. Results demonstrated that F. oxysporum and O. piliferum growth medium supernatants can be efficiently used for pitch removal in recycled paper production.Yüksek LisansM.Sc
