Pilotonderzoek naar de gevolgen voor de troebelheid van speciestortingen in de Schaar van Spijkerplaat

Abstract

In de Westerschelde vinden sinds 1970 baggerwerkzaamheden plaats om de vaargeul te verruimen en op diepte te houden. De specie die daarbij uit de hoofdgeul en van een aantal drempels werd opgebaggerd, is vervolgens gestort in daartoe aangewezen locaties in een aantal nevengeulen. Eén van deze stortlocaties ligt in de Schaar van Spijkerplaat, een geul in het westelijke deel van de Westerschelde. Ten zuiden hiervan liggen de Hooge Platen. Deze zandplaten vormen een natuurgebied waar veel zichtjangende vogels, met name Grote sterns, Visdieven en Dwegsterns nestelen en in de nabije omgeving foerageren. De stichting "Het Zeeuwse Landschap", de beheerder van dit natuurgebied, heeft in het verleden diverse malen aangegeven dat stortingen van onderhouds- en verruimingsspecie in de stortlocatie in de Schaar van Spijkerplaat zouden leiden tot een toename van de troebelheid van het water in die geul. Hierdoor zouden de foerageermogelijkheden voor de zichtjagende vogels daar worden beperkt. Om de effecten van 48'-43' verruiming op de fysica, de ecologie en de waterkwaliteit van de Westerschelde aan te kunnen geven, is het project Monitoring Verruiming Westerschelde (MOVE) opgezet. In het kader van dit project heeft Directie Zeeland aan RIKZ gevraagd te onderzoeken of de troebelheid van het water in de Schaar van Spijkerplaat, vooral in de periode waarin de baggerwerkzaamheden warden geïntensiveerd, significant is veranderd en zo ja, of dit kan worden toegeschreven aan de toegenomen stortingen van baggerspecie in de stortlocatie in de Schaar van Spijkerplaat. Het blijkt dat de concentraties zwevend stof bij Vlissingen na 1997, dus vanaf het moment waarop de stortingen in de Schaar van Spijkerplaat zijn geïntensiveerd, geen verandering ten opzichte van de langjarige tendens vertonen. Daarentegen vertoont het doorzicht bij Vlissingen in elk tweede, derde en vierde kwartaal in de jaren na 1997 een opmerkelijke daling ten opzichte van de langjarige tendens. Het is echter niet mogelijk aan te geven of dit samenhangt met het meer storten van baggerspecie in de Schaar van Spijkplaat sinds 1997. De momenteel beschikbare informative over de slibstortingen is te grof. Het verdient aanbeveling alle informative over de slibstortingen samen te brengen en verder te detailleren. Op basis van beschikbare kennis kan niet worden aangetoond dat de voorkomende range in het doorzicht in de omgeving van de Schaar van Spijkerplaat een beperkende factor is bij het foerageren van de Visdieven en Dwergsterns. Geadviseerd wordt om de benodigde kennis via specifiek onderzoek naar de relatie tussen doorzicht en de voedselbeschikbaarheid voor de deze vogels te genereren. Er zijn geen waterkwaliteitsgegevens beschikbaar om de korte termijn en lokale effecten van individuele stortingen in de Schaar van Spijkerplaat op de troebelheid vast te stellen. Geadviseerd wordt om met het RESTWES model het effect op de troebelheid van één of meerdere stortingen in beeld te brengen.Zeemov