Effects of bundled payment on curative health care costs in the Netherlands : An analysis for diabetes care and vascular risk management based on nationwide claim data, 2007-2010

Abstract

In dit rapport wordt de invoering van zorgprogramma's diabetes en vasculair risicomanagement (VRM) in kaart gebracht en de effecten van integrale bekostiging (IB) op de curatieve zorgkosten van diabetes beschreven. Bij de invoering van IB was de verwachting dat de kwaliteit van de zorg zou toenemen en dat er tegelijkertijd taakherschikking en taakdelegatie zou optreden. Hierdoor zouden de zorgkosten kunnen dalen en de chronische (diabetes)zorg doelmatiger worden. De resultaten van dit onderzoek zijn gebaseerd op de zorgdeclaraties van alle Nederlandse zorgverzekeraars voor mensen met diabetes, verzameld en beheerd door Vektis. Deze declaratiegegevens bevatten de declaraties van de zorg die valt binnen het basispakket in het kader van de Zorgverzekeringswet inclusief de kosten van het eigen risico van de patient. In 2010 werden vrijwel overal in Nederland zorgprogramma's diabetes via IB aangeboden; bijna 100 zorgroepen boden dit aan. Daarentegen werden zorgprogramma's VRM beperkt gecontracteerd in 2010; slechts zeven zorggroepen in het zuiden van het land boden dit aan. Curatieve zorgkosten van een diabetespatient bedroegen ongeveer 4800 in 2009. De kosten van ziekenhuiszorg (ongeveer 2500 per patient) en in mindere mate de medicatiekosten (ongeveer 1100 per patient) maakten hiervan het grootste onderdeel uit. Het aandeel van de kosten van huisartsenzorg was beperkt; ongeveer 400 per patient. De curatieve zorgkosten van mensen die participeerden in een zorgprogramma VRM hebben betrekking op declaratiegegevens uit het vierde kwartaal van 2010 en bedroegen ongeveer 1350 per patient voor het laatste kwartaal in 2010. De kosten van de curatieve zorg van patienten in een zorgprogramma bekostigd via IB waren in 2009 288 meer gestegen dan de kosten van de curatieve zorg van patienten die reguliere zorg ontvingen. De kostenstijging van patienten in een zorgprogramma bekostigd via koptarief verschilde niet significant van de patienten die reguliere zorg kregen. Het onderzoek liet verder zien dat deelnemers aan een zorgprogramma diabetes, bekostigd via IB, in 2009 bijna 25% minder vaak gebruikmaakten van het ziekenhuis in vergelijking met diabetespatienten die reguliere zorg ontvingen. Als alleen gekeken wordt naar diabetesspecifieke dbc's dan is de invloed van deelname aan een zorgprogramma nog duidelijker te zien; bijna 40% minder diabetespatienten in een zorgprogramma gingen naar het ziekenhuis ten opzichte van patienten met reguliere diabeteszorg. De kosten per patient die ziekenhuizen maakten voor diabetesgerelateerde zorg namen licht af. Opmerkelijk genoeg namen de totale ziekenhuiskosten van deze patienten juist toe en verklaarden bijna de helft van de toename van de totale curatieve zorgkosten. Bij koptarief werd deze stijging in totale ziekenhuiskosten niet gevonden.This report describes the implementation of disease management programmes for type 2 diabetes and for vascular risk management (VRM) in the Netherlands based on bundled payments and assesses the effects of this bundled payment scheme on the curative health care costs of diabetes patients. Bundled payment was hypothesised to improve the quality of care and encourage task delegation and reallocation. The result could be lower health care costs and efficiency improvements in diabetes care. We used data from the Vektis health care information centre to analyse insurance claims made to Dutch health insurance companies. The data were confined to the health care costs reimbursed under the basic statutory insurance package required by the Health Insurance Act (Zvw), plus the compulsory and voluntary excesses paid by patients. By 2010, disease management programmes for diabetes were operating throughout the Netherlands. Just under 100 health care consortia known as care groups were providing such arrangements on the basis of bundled payment contracts with health insurers; others had arrangements in which GPs were paid supplementary management fees for the overhead and other costs of managing diabetes patients on a fee-for-service basis. Only seven care groups in the southern part of the country had bundled payment contracts for VRM in 2010. The curative health care costs per diabetes patient were about 4800 for the year 2009. The bulk of these costs were for hospital-based specialist care ( 2500) and for prescription medicines ( 1100). The costs of primary care, about 400 per patient, played only a modest part in the total curative costs. Curative costs per VRM patient were 1350 in the fourth quarter of 2010. From 2008 to 2009, the costs per patient treated in a bundled payment diabetes programme increased by 288 more than the costs of patients receiving care as usual. The cost rises for management fee patients and for care-as-usual patients did not significantly differ. Nearly 25% fewer patients in a bundled payment diabetes management programme utilised specialist care as compared to care-as-usual patients, and almost 40% fewer used diabetes-related specialist care. The costs of diabetes-specific specialist costs reduced slightly for diabetes management patients. Interestingly, the cost increases for all types of specialist care diverged between the two diabetes management groups, rising for bundled payment patients and declining for management fee patients, in comparison to care as usual