De Mol, Johan

Vlassenroot, Sven

Dutch

Ghent University Academic Bibliography

W,. . .' . .  '  - : :. :: i ;:'it:,::::t{ii I : :.:.:rrr!;:i.:i:Jft**t f*-;ad {nE$-g*r*Eai*cxde ,qre*:3*ct*fi *a:Ef" *.er\ vaak i::.!c. ,:rr,. :r'i:i+;ift:ai:i.{r *ves $ '{}**c-t*ini n*p'*:r,k'i ;.ieE: ;j**rga;*.** t+=:tr i :sr, ' r -:.i::.;!."Er *It "E:*t b*ii.a*Ede F*scEESFa*, let i:*t gcva"l :.,'n;: 'lrei qients".:\ F ,: rir*::::'nrcil!g-h*i*:pr**f'pr*:e*:t r,v{}. dl F;*i ',i.n.t*::te' t""*c€s:'=F **tiseg,r : r:,.jit l!*:ht g**i*::de-:::. llflzu'*i: h** e*n a;:'ut*aavisti.s*h* aaal9:a.i<-sgsee*s '.*i*i !* ;S* :e;eg *:tc:.t?c.g n Vi  MArRrx 85 werd over  de$ geo- inhoudel i jke anf  van het  In te l -.-& ligente Snelheids Aanpassing(lsA-)project geschreven (zie ookwww.lsaweb.be). Het ISA-systeem geefttegendruk op het gaspedaal, wanneer debestuurder sneller rijdt dan toegelaten. Erwordt gebruik gemaakt van een digitalewegenkaart met snelheidsinformatie incombinatie met differentidle GPS voorexacte positiebepaling. Door wijziging inde navigat ie-uni l  van het  voer tu ig kun-nen in deze GIS-applicatie snelheids-zones aan de onderliggende 'kaart'worden toegevoegd of gewijzigd.In Europa zijn inmiddels tal van ISA-projecten opgestart. Tussen 2001 en2004liep er een trial in de stadskern van Gent,waarbij 37 voertuigen (voor 62 bestuur-ders) met het aciieve gaspedaal werdenuitgerust. Het ging om 20 prive auto's en|  7 wagens van d iverse inste l l ingen,  d iehet  systeem aankoch[en tde provinc ieOost Vlaanderen, Stad Gent, Universiteitcent, de busmaatschappij De Lijn enVolvocars Belgie). De stuurgroep bestonduit de Stad Gent, Langzaam Verkeer vzw(nu Mobiel 2 1 ), het Belgisch Instituutvoor de Verkeersveiligheid (BIW), hetCentrum voor Duurzame Ontwikkeling(CDO Universiteit Gent) en het VlaamsInstituut voor Technologische Ontwik-keling (VITO).In a lgemene z in moel  worden gecon-stateerd, dat het in het Gentse projectmangelde aan projectmanagement, maarMet  ISA verminderen onge lukken met  35%en dode l i j ke  onge lukken met  59%,  zo  b l i j k t  u i tde  versch i l lende proeven d ie  nu  in  Europa z i jngehouden.  Bovend ien  zou 60-75% van debestuurders een geografische gestuurdsnelheidsremmend systeem in de eigen autoaccepreren.niettegenstaande de amateuristischeaanpak,  moet  het  Cenlse ISA-pro iect  a lserg succesvol worden beschouwd. Ditblijkt uit verschillende lementen: sterkdoordr ingen van hel  thema in de pers,e l fecten op de bele idsmakers,  erg grotetevredenheid bij de testbestuurders enhet begrip ISA is gekend in brede kringenvan de bevolking. Dit in tegenstelling totandere Europese ISA-pro iecten,  d ies lechts een bekendheid genieten b i i  de'incrowd'.l - t c  h e l : n o r i i k s t c  l F c c c n  t i i n  d a l  e e nanalyse van kansen/bedreig lngen ensterkten./zwakten, een realistischerdraaiboek, explicieter geformuleerdedoelste l l ingen  aan de pro jectnodenaangepaste budgetten een hogere outputoozouden hebben opgeleverd. Bovendienhad dan eenvoudiger op onvoorzieneomstandigheden ingespeeld kunnen wor-den. De ervaringen en het resultaat vandi t  pro ject  vormen in ieder  geval  eendegelijke en leerrijke basis om toe-komstige projecten op te starten.Voorbereidende faseHet opstarten van de proef ging moei-zaam. Enerzijds was het ter beschikkingstaande budget gering en was de aanpakvrij amateuristisch, anderzijds ontbrak era1 in de voorbereidende lase een duidelijkafgelijnde projectcoordinatie.BudgetDe opstart van een project vraagt omeen realistisch budget, dat bovendien bijde start bekend is. Specifiek voor dit pro-ject is, dat er enerztlds middelen nodigwaren voor de inbouw van de systemenin de wagens en anderzijds voor debegeleiding, communicatie en het studie-werk. omdat de bedragen - vooral voorde inbouw - erg hoog waren, betekendedit, dat er vele partners gevondenmoesten worden.  Het  budget  voor 'derest' werden in feite behandeld als rest-post. Hierdoor was in de voorbereidendefase een grote onzekerheid over de totaleSterkten. vraag naar telematicatoepassingen inverkeers-veiligheid. l5A kan 66n van de belangrijkste oorzakenvan onveiligheid -snelheid- beheersen. een draagvlakonderzoek t onde aan datBelgen een gesloten ISA-systeem zoudenaanvaaroen.. maatschappelijke voorbeeldfunctie versterktde aanvaardbaarheid bij e burgerKansen. een demonstratieproject kan de kennis enaanvaardbaarheid van ISA verhogen. een demonstratierit geeft een direct inzicht inde mogelijkheden van ISA. een goede communicatiestrategie kan deaanvaardbaarheid van ISA versterken\I1 Toepassingbudgettaire haalbaarheid van het project.Het feit dat alle partners,/sponsors wildenparticiperen in de stuurgroep, was ook a1oecn r re rqnc l l c rStuurgroepHct nroiF.r  leerf  nns dat  in de voor-bereidende fase het minimaal nood-zakelijk is dat een projectleider hetproject op de rails probeert te houden ende verschil lende belangen van de part-ncrs,  nroheer l  lc  \ /crTocnen. Vefschi l  inbelangen betekent niet automatisch datdeze tegengesteld zljn aan elkaar. Bij-voorbeeld: de stad wi1 communiceren datze degelijk met verkeersveiligheid bezigis, de onderzoeksgroep wil zo goedmogel iyk de ef lecten kunnen meten,  eneen andere partner wll investeren innieuwe technieken.Ook een bijzondere taak voor deprojectmanager is een positieve attitudete bewerkstelligen. Niets is zo remmendals een par tner  d ie te lkens opnieuw vragen stelt over de haalbaarheid van hetproject en hierdoor permanent de voor-uitgang in het project bemoeilijkt. Wan-neer dit onverhoopt doordringt tot in decommunicatie over het project, moetenbovendien telkens opnieuw extern'bressen worden gedicht'.Zwakten. de |SA-technologie is nog in eenontwikkelingsfase. de huidige kaarttechnologie laat nog geendekking van bv. volledig Europa of een landmogeli jk. de updating van de snelheden i  de kaartvormt in de huidige stand van de technologieeen probleem. het ontbreken van voldoende financidlemiddelen bemoeil i jkt een degeli jke ISA-projectmanagementBedreigingen. niet correct functioneren van het |SA-systeemkan wrevel opwekken. het niet aanvaarden van de maximalesnelheden door bestuurders, zal een negatieveinstelling t.a.v. ISA versterken. fouten in de snelheidskaart kan leiden totfouten in het snelheidsgedrag en totovertredingen. gebrek aan Europese turing van lSA,vertraagt de implementatie van ISAIn het centse ISA-project ontbrak enigesturing op bovengenoemde zaken, zodatde stuurgroep heel wat tijd spendeerdeaan het  zoeken naar a l ler le i  p is tes omhet project op de rails te houden.Sferktes en zwaktesEen draaiboek waarin alle elementen,deadlines, mogelijkheden en problemenregelmatig worden getoetst, werd pas laatopgesteld. Hierbij had tevens een SWOT-analyse meer duidelijkheid kunnen ver-schaffen in de kansen en verderedoelstell ingen van het ISA-project Bij eenSwoT-analyse moet worden vertrokkenvan de kansen (opportunities) die vanuitde omgeving ontstaan en van de bedrei-g ingen t threats)  voor  de organisaLie;  deorganisatie zelf kent sterkten (strengthes)en zwakten (weak-nesses). De kansenen bedreigingen ensterkten en zwak-ten samen leveren^ + - ^ l ^ ^ : ^ ^ L ^  ^ ^ -J L l d L q H l > L l t t r  A d l t -dachtspunten opvoor de organisatie.Om met dezestrategische aan-dachtspunten goedte kunnenomgaan, wordtbinnen het project-management eenbeleidsplan c.q.draaiboek opge-Een onafhankeligezagsvolleprojectleider is (absolute voorwavoor een efficietrajectsteld. Hierin worden de einddoelstellin-gen met betrekking tot de strategischeaandachtspunten opgesteld en wordtaangegeven op welke processen de aan-dachtspunten invloed./ betrekking heb-ben. op basis van de gestelde doelen,strategische aandachtspunten en degeidentificeerde processen kan wordenvastgesteld op hoe en wat kan bijdragenaan het behalen van de gestelde doelen.Dit theoretische kader is binnen hetGentse ISA-project niet gevolgd, hoewelop basis van deze sterktes en zwakteseen degelijk, realistisch draaiboekgevolgd had kunnen voor een duldelijkermanagement (zie tabel 1).Doelstellingenondanks de gebrekkige analyse enstuurgroepwerking konden toch tweeduidelijke doelen worden geformuleerd,zij het niet ver uitgewerkt. Uit onder-zoeksperspectief wilde men vooral hetrijgedrag en de aanvaarding van het ISA-systeem door de bestuurders meten, doormiddel van een 'subjectief' (bevragingen)Tabel 1: SWOT van l5A proef te Gent.\I1 Toepassingen een 'obiect ie f '  ldata logging)  onder-zoek. Deze twee luiken zijn comple-mentai r .  De tweede doelste l l ing wasverhoging van heI maal.schappel i jkdraagvlak voor ISA door gebruik temaken van rolmodellen, communicatieen demonstraties.In het Centse project participeerdendaarom VIPS, die vanuit hun maatschappelijke functie mogelijk invloed hebbenop het grote publiek en op andereopinion- en decision-makers. Eendemonstratievoertuig maakte het moge-lijk om allerlei groepen met ISA te latenrijden.ProjectfaseTijdens de uitvoering van het project isnatuurlijk de begeleiding van de deel-nemers van het grootste belang. Dat ginggoed. Alle voertuigbestuurders in Gentwerden voor  hun deelname aan het  pro-ject duidelijk geinformeerd; op regelmatlgetijdstippen werden gesprekken metbestuurders voorzien. Tevens kon overeen noodnummer worden beschikt, waar-op men haast dag en nacht terecht konindien er iets fout zou gaan. Alhoewel vandeze mogelijkheid beperkt gebruik werdgemaakt ,  vormde het  een belangr i ikegeruststelling voor de bestuurders.CommunicatieEen lSA-trial is niet enkel een onder-zoeksmiddel, maar is ook een eenvoudigcommunicatiemlddel naar de bevolkingen ook dat pakte in grole lijnen goed uit.Blj de start van een project als het ISA-project is men verzekerd van media-aandacht, maar deze aandachtvasthouden en regelmatig het thema inde pers houden, is heel wat moeilijker.Ondermeer om deze reden werd er in hetGentse project voor geopteerd om men-sen met een maatschappelijke voorbeeld-functie erbij te betrekken: tweeschepenen en de burgemeester van destad Gent, de CEO van Volvocars Belgieen de rector en vice-rector van de Uni-versiteit Gent reden gedurende de trialmet ISA.Tevens beschikte het Centrum Duur-zame Ontwikkeling van de UniversiteitGent over een voertulg, waarmeedemonstraties werden gegeven aangeinteresseerde groepen. De demon-stratiewagen vereiste de nodige investe-ringen in mankracht bij het CDo. Dezedemonstraties werden uitgevoerd zonderdat een vergoeding voor de tijdsbestedingmogelijk was; er was geen budget voor-handen.Uit ervaring kon worden vastgesteld,dat pers- ofbeleidsteksten slechts eenbeperkte waarde hebben waar het gaatom de bekendmaking van het  begr ipIntelligente Snelheids Aanpassing. Daar-entegen wekte de combinatie metdemonstraties w6l veel meer interesse bijbeleidsmakers, persverantwoordelijken,parlementairen en speclfieke doel-groepen. Zelfs vanuit de omringende lan-den werd het project bezocht en werdmet een IsA-wagen gereden.ondanks dat  het  resul taat  geslaagdmocht worden genoemd, waren som-mige sponsors niet tevreden, omdat destuurgroep er niet op toezag dat de pro-motie ook enigszins sponsorgericht was.TijdsduurVeel meer partners waren ontevredenover de onvoorziene verlenging. Deduurtijd van de trial zou zes maandenzijn. Vanwege technische problemen, dievooraf niet konden worden voorzien,kreeg het project een looptijd van vijftlenmaanden. Dat bracht ook flnanci€le pro-b lemen met z ich mee:  de budget ta i remiddelen voor  communicat ie ,  begele i -ding en onderzoek werden niet in even-wicht  gebracht  mel  deze ver lenging.Doordat het ontbrak aan enige leidlngwerden n iet  de meest  gunst ige besl is-singen voor de minst kapitaalkrachtigepartners genomen. Omdat de participatiemet goed fatsoen niet kon worden stop-gezet (begeleiding van bestuurders,onderzoek) moest op een louter'vrijwil-lige basis' verder worden gewerkt.OnaJhankelij k p rc i e c tmana g ementHet prolectmanagement moet erop toe-zien, dat de vooropgestelde doel-stellingen worden gerealiseerd. In Gentontbrak de onafhankelijk partner, die lou-ter verantwoordelijk was voor hetprojectmanagement en zich hierdoor nietconcurrerend ten aanzien van de anderetaken (communicat ie ,  begele id ing enonderzoek) en partners hoefde op te stel-len. Doordat zo'n leider ontbrak en vaneen 66nduidige visie geen sprake was,bleef de kans reeel dat naijver tussen departners zou ontstaan. Onze conclusie:een onafhankelijke projectleider die metvoldoende gezag kan werken, is eenabsolute voorwaarde voor een elficienttraject.EindfaseNa een t r ia l  is  het  noodzakel i jk ,  datwordt algesproken hoe de bevindingenworden gevalor iseerd c.q.  worden om-gezet in producten, veruolgonderzoek,ar t ike len et  cetera.  Di t  enerz i jds om decontrole over de data te bewaren, ander-zijds om een gelijkgestemde visie vanuitde organisat ie  naar  bui ten Le brengen.Als gevolg van het zeer beperkte budgeten de t i jdsdruk d ie de ver lenging meLnegen maanden met zichmeebracht, kanworden gesteld dat de eindfase nietdegelijk werd afgerond. In het centseproject heeft het er toe geleid, dat bepaal-de partners de eva-luatie enr re ln r ice t ic  nneigen initiatief enmet  e ioen oe l r ihebben voltooid.Het gevolg ls, dathet overall-resul-taat niet isbewaakt.Niets remt zo alspartner die telkrvragen stelt ovehaalbaarheid- . , ^ - +  L i i. / d r r I r r q r ,  v v 4 r r t  u r )gestructureerderereflectie kunnennieuwe mogelijkheden ontwikkeld wor-den om bijvoorbeeld een nieuw projectop te starten naar specifieke doelgroe-pen, met name jongeren. Als binnen hettestgebied de infrastructurele voorzienin-gen (digitale topografische kaart) albestaan, is hel. bel.rekken van nieuwebedrijven of het volledig uitrusten van heteigen wagenpark (universiteit, provincie,de stad)  mogel i jk  legen een beperkteinspanning. Binnen de stuurgroep werddeze analyse niet gemaakt en glngen departners stilzwijgend uit elkaar.Enkele partners, zoals de Stad Gent enUniversitelt Gent, hebben desalnietteminverdere mogelijke strategieen ontwikkeldvoor de uitbouw van het project. Dat gaatlangzaam, enerziids omdat het nodigebudget moet worden vergaard, ander-zijds omdat de lSA-technologie niet stil-s taaI  en z ich n ieuwe ontwikkel ingenvoordoen, zoals op het vlak van de digi-tale kaarten.ondanks dat het allemaal niet strakwas geregeld, is het dus met de commu-nicat ie  wel  losgelopen.  Er  z i jn  a l  d iverseresul taten gepubl iceerd op zowel  in ter-nationale congressen a1s in massamedia.Tevens worden er nog regelmatig doorde Universiteit en de Stad Gent aan di-verse groepen IsA-demonstratiesgegeven. Hierdoor wordt ook beoogd ominteresse bij andere regio's ofsteden voorISA-trials op te wekken. De volgende trialis in Brussel voorzien.SVEN VLASSENROOT EN JOHAN DE MOLuNtVERstrEtr  GENT

Projectmanagement ISA-trial: stuurloos, maar glansrijk over de finish

https://biblio.ugent.be/publication/334420/file/6791937

Projectmanagement ISA-trial: stuurloos, maar glansrijk over de finish

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Ghent University Academic Bibliography