Suïcidaal gedrag: epidemiologie en risicofactoren

Abstract

Uit epidemiologische studies blijkt dat zelfdoding een belangrijke doodsoorzaak is bij jongeren en volwassenen in Vlaanderen en dat de Vlaamse incidentie van suïcidaal gedrag hoog is. Conform de internationale gegevens is er ook in Vlaanderen sprake van een ‘ontgrijzende’ trend waarbij de hoge suïcidecijfers bij oudere mannen aan het dalen zijn. Dit neemt echter niet weg dat oudere mannen een belangrijke risicogroep blijven voor zelfdoding. Naast ouderen is er evidentie voor een verhoogd risico op suïcidaal gedrag bij homoseksuelen, nabestaanden, patiënten die recentelijk ontslagen zijn na een psychiatrische opname en patiënten die eerder een suïcidepoging hebben ondernomen. De oorzaken en risicofactoren van suïcidaal gedrag kunnen aan de hand van het biopsychosociaal verklaringsmodel worden toegelicht. Dit model is gebaseerd op de empirische evidentie dat suïcidaal gedrag multifactorieel bepaald is door predispositie (biologische en psychologische ‘traits’) in combinatie met toestandsgebonden, tijdelijke stressoren (sociale en psychiatrische ‘states’) en drempelverlagende of uitlokkende factoren. De hoge suïcidecijfers in Vlaanderen hebben duidelijk gemaakt dat de preventie van suïcidaal gedrag noodzakelijk is. Vanuit de Vlaamse overheid is er dan ook werk gemaakt van een Vlaams actieplan ‘suïcidepreventie’ dat loopt van 2006 tot 2010, waarna geëvalueerd zal worden welke verdere preventiestrategieën toegepast moeten worden