Meditatiepraktijken in gevangenissen. Vrij zinnig? Een onderzoek naar de meerwaarde van meditatiepraktijken in het werk van de humanistisch geestelijk begeleider binnen justitie
In deze scriptie is onderzoek gedaan naar de betekenis van spiritualiteit en meditatiepraktijken binnen het humanisme. Hiervoor is met name het proefschrift van Suzette van IJssel, ‘Daar hebben humanisten het niet zo over’ een belangrijke bron geweest. Tijdens mijn stage bij justitie werd ik begeleid door een humanist die bezig was met de toepassing van mindfulness in zijn werk. Op dat moment was ik ongeveer een jaar bezig me te verdiepen in het boeddhisme en in het bijzonder met verschillende vormen van meditatie. Door gesprekken met mijn stagebegeleider en de kennis die ik opdeed over het boeddhisme en meditatie ontstond bij mij de vraag wat meditatie zou kunnen toevoegen aan het werk van de humanistisch geestelijk verzorger bij justitie. Justitie in het bijzonder, omdat ik zelf graag bij justitie zou willen werken en er nog niet veel onderzoek is gedaan naar effecten van meditatiepraktijken op gedetineerden. Daarnaast leken gedetineerden mij bij uitstek een doelgroep die baat kan hebben bij meditatie. De humanisten hebben naar aanleiding van een onderzoek over de behoefte aan geestelijke begeleiding onder gedetineerden de afgelopen jaren plek moeten maken voor collega’s van andere denominaties, met name de imams. Het humanistisch geestelijk werk bij justitie zou dus nieuwe impulsen kunnen gebruiken. Uit onderzoek blijkt dat meditatiepraktijken verschillende positieve effecten hebben op zowel gezonde mensen als mensen met psychische of lichamelijke klachten. Dit is ook bij gedetineerden het geval. Daarnaast blijkt uit verschillende humanistische bronnen (bijvoorbeeld Han de Wit, Leo Apostel) dat begrippen als spiritualiteit en meditatie goed kunnen passen binnen het humanisme. In de samenleving groeit de belangstelling voor spiritualiteit en meditatie. Op de UvH loopt een nieuwe generatie humanisten rond die ook veel affiniteit hebben met spirituele praktijken. Ik pleit daarom in dit onderzoek voor een echt open, inclusief humanisme waarin meer ruimte is voor spiritualiteit en meditatiepraktijken, in het bijzonder in het werk van de humanistisch geestelijk begeleider
