Taha Toros Arşivi, Dosya No: 70-Halit Fahri Ozansoy. Not: Gazetenin "Hafta İçinden Notlar" köşesinde yayımlanmıştır

Ozansoy, Halit Fahri

Istanbul Sehir University Repository

* O S T a
Hafta içinden notlar s
Tiyatro neden 
ihtiyaçtır?
YAZAN:
Halit Fahri OZÂNSOY
Türk tiyatrosu, geçen hatta kavu; 
tuğu açıkhava tiyatrosile, çeyrek a 
sırdır atıldığı ışıklıyolunda büyük biı 
konağa daha vardı. Bu sanat kerva­
nımız şimdi yıldızlı göklerin altında 
uğuldayor. Uzak asırlar gizli sırlarik 
geri gelmiş, Kral Oidipus gözlerin 
kör eden kaderin müthiş faciasını, b. 
ze de, dört duvarın dar çerçevesinder 
çıkarak, efsane ilâhlarının hayaller 
dolaşan sonsuzluklar altında haykır 
mıştır. Bu, tiyatronun, mesafe ve ze 
man tanımıyan kudretinin en hakikî 
en belâgatli ve manalı çehresile car 
lanışıdır. Fakat ne gariptir ki, bu br 
yük başarıyı elde edebilmek için, Açık 
hava tiyatrosunun daha temelleri at 
lirken, bunun bugünkü ekonomik 
darlık içinde lüzumsuzluğunu ileriye 
süren çatlak ve menfî sesler bizde de 
duyulmuştur ve bunun içindirki, İs­
tanbul valisi bu yeni tiyatroyu açış 
nutkunda bu iddianın yersizliğine ve 
yolsuzluğuna da dokunmaktan kendi 
sini alamamıştır, şüphesiz ki çok iyi 
de etmiştir.
Kapalı tiyatronun da, Açık hava 
tiyatrosunun da düşünen, hisseden ve 
daima ileriye doğru yürüyen, yürü - 
mek istiyen medeni bir insan toplulu 
ğu için nasıl bir ihtiyaç olduğunu, 
tam mânasile aydın kafalara anlat­
mağa lüzum yoktur. Onlar bu ihtiya­
cı zaten takdir etmişler ve bugünkü 
başarılı işi de bu anlayışla alkışla­
mışlardır. Fakat anlamıyanlara ve 
hâlâ da anlamak istemiyenlere söy- 
liyecek bir hayli söz vardır.
Ben bu yazımda yalnız şunu belirt 
mek isterim ki, tiyatro, yalnız mede­
ni insanların değil, en vahşî devirle- 
ıindenberi bütün insanların malıdır. 
Bir Fransız bilgininin açıkladığına 
göre, bu İhtiyaç, kuvvetli bir iç güdü 
ile, taç devri, mağara devri insanla­
rında bile kendini belli etmiştir. Taş 
la hayvan öldürerek kendisini besle­
mek zorunda kalan mağara adamı, 
bu avcılığının hikâyesini avından dö 
nüşünde mağaradaki arkadaşlarına 
bir takım sesler ve jestlerle anlatmış, 
anlatırken hayvanın sesini, atlayışı­
nı, kendisinin müdafaasını taklıd et­
miş, bu suretle, ilk tiyatro, bir avcı­
lık senaryosu halinde, daha mağara 
hayatından başlamıştır. Nasıl ki son 
raları, tarihin başladığı devirlerde, 
birçok dini ve milli şenliklerde yapı­
lan temsili mahiyetteki âyinler, her 
eski millette, tarihten evvelki bir ge­
leneğin şu veya bu şekillerde deva - 
mından başka bir şey değildir.
Şimdi bugüne geleyim ve tiyatro­
nun bir çocuk ruhunda ve hayalinde 
ki tesirini kendimin yeni bir müşahe 
demle anlatayım:
Okuyucularım tanırlar, benim bir 
küçük Ayşem vardır, annesi öğretim 
alanında meslek arkadaşımda- ve ço 
cuk, iki yaşmdanberi bana ve aileme 
alışıktır. Bu yaz yine sevimli, cana 
yakın misafirim bulunuyor.
Ayşenin yedinci doğum yılına giri­
şini daha bu ayın birinci günü kutla­
dık.
Geçen hafta dikkat ettim, ben o - 
damda çalışırken. Ayşe, kapının dı- 
(Devamı 6 met Sayfadal
Hafta içinden notlar:
Tıyatrı n^en ihtiyaçtır?
(Baştarafı 5 inci Sayfada)
şmdaki sofada kendinden iki yaş bü­
yük bir arkadaşı ile oynarken, sesi 
birdenbire daha aşağılardan geliyor.. 
Merak ettim, sofaya çıktım. Bir de 
ne göreyim? Ayşecik, aşağı taşlığa 
inen merdivenin dibindeki kapıyı aç- 
mıya çalışıyor, fakat kilitli olduğu 
için açamıyor. Bir taraftan da üç ses 
le kendi kendine bir oyun oynuyor.. 
Oynadığı oyun §u:
_  Etendim, açın kapıyı... Şikâye - 
tim var?
(Arkasından bir mırıltı.)
—  Nasıl olur, efendim, dinlemez o- 
lur musunuz? Bebeğimin hizmetçisi 
kaçtı.. Küçük mutfak takımımın bir 
tabağını kırmış... Ödesin!
— [Sesini değiştirip kalınlaştıra - 
rak] Ben ödeyemem. Ben teyzesiyim. 
Annesi de işe gitti..
— [Yine kendi sesi ile] Ben artık 
bilmem onu... Polis efendiye söyliye- 
ceğim. Polis efendi, hizmetçi bebeği­
min tabağını kırdı.
— [Çok kaim bir sesle! Sen merak 
etme, küçük Ayşe! Ben ona ceza ve 
ririm, tabağını da ödetirim..
_  [Kendi sesile] Teşekkür ederim, 
efendim! Tabii ödeyecek. Ödemezse 
haksızlık olur. Sonra bebeğim ağlar.
Bunun üzerine Ayşe, merdivenden 
yukarı çıkmağa başladı, ben hemen 
odama çekildim ve oyunun ötesini o- 
radaıı dinledim. Ayşe, şimdi, sofada­
ki arkadaşına haber veriyordu:
— Konuştum polis efendi ile ... İşte 
tabağın yenisini de getirdi.
Kapının kenaruıdan baktım, elinde 
tabak filân yok. Arkadaşı olan küçük, 
bu hayali tabağı almak üzere elini u- 
zattı..
— Aman... Dikkat et!. Bu da kırıl­
masın.
— Merak etme, ben.kırmam..
— Haydi şimdi sen de gir oyuna!..
— Girdim ya?..
__ Bak, öteki bebekler de misafir
geldiler, (sesini incelterek) Ayşe ab­
la... Biz geldik...
— Hoş geldiniz..
Diğer arkadaşı da:
__ Hoş geldiniz, safa geldiniz.
Ayşe:
_  Hep tamam mıyız?, (birçok ses­
le) tamamız... Tamamız... Hep gel­
dik...
— İyi öyle ise... Yemek yiyelim, çay 
içelim. Küçük Haşanın babası Mah- 
mud Efendiye de telefon edelim, me-j
rak etmesin!
Küçük Haşan, kırmızı elbiseli bir be 
bektir. Mahmud Efendi de her zaman 
ismi geçen fakat cismi görüıımiyen 
babası!
Şimdi telefon:
_  Allo... Siz misiniz Mahmud Efen 
di?
__ Merak etmeyin. Küçük Haşan
bizde.: Çaya davetli idi. Sonra biz onu 
getiririz.
— [Kalın sesle] — Peki, kızım!
— Allaha ısmarladık, güle güle!
Bu (Allaha ısmarladık, güle güleli
Ayşenin sık sık kullandığı hoş sözle­
rinden biridir.
Bundan sonrasını anlatmıyorum 
Çünkü iki çocuk, bebeklerde çaya o 
turmuşlardır. Biraz da başbaşa ko - 
nuşsunlar!
Tiyatronun insanlar için nasıl tabi 
bir ihtiyaç ve bir zevk olduğunu, se­
naryosunu da temsilini de tek başına 
idare eden Ayşenin rejisörlüğü kadar 
bilmem ki ne anlatabilir?
Halit Fahri OZANSOY
İstanbul Gazeteciler 
Cemiyetinin büyük Türk
musikisi konseri
İstanbul Gazeteciler Cemiyeti tara­
fından tertip edilen ikinci büyük Türk, 
musikisi konseri 27 Ağustos 947 Çar­
şamba günü saat 21.30 da Açıkhava 
Tiyatrosunda verilecektir. Konser «İs­
tanbul Türk musikisi yüksek sanat­
kârları cemiyeti» azalan tarafından 
hazırlanmıştır. Memleketimizin ta­
nınmış ses ve saz sanatkârlarının iş­
tirak edeceği bu konserde Nişaburek 
faslı icra edilecektir. Büyük bir itina 
ile hazırlanmış olan bu konserin da­
vetiyeleri Pazartesi gününden itiba­
ren (İstanbul Gazeteciler Cemiyeti» 
nin Bubıâlideki merkezinde dağıtıl - 
mağa başlanacaktır. Konser günü ti­
yatro ile şehrin muhtelif semtleri ara 
sında nakil vasıtaları temin edilmiş­
tir.
------------------------------------------- -V
İst. Bordası
13 AĞUSTOS 1947 CUMA
Ç U L U
K » İM 11.4
Londra 1 Sterlin 11.3856
Nevyork 100 Dolar 282.02
Paris 100 Fransız f. 2.3620
Cenevre 100 İsviçre f . 65.89
Amsterdam 100 Florin 10j .5463
Brüksel 100 Belçika f. 6 388«
Prag 100 Çeko. K r. 5.8280
Stokholm 100 İsveç Kr . 78 27
U S h . İM VE '1 Vı. , Vi'
% 7 941 Demiryolu 3 20.30
% 6 Kalkınma 1 95.95
%  6 Kalkınma 2^ 96.—
% 7 1 ci ter. M. Müdafaa 21.15 
%  7 2 ci ter. M. Müdafaa 20.50 
% 7 3 cü ter. M. Müdafaa 20.72 
% 7 4 cii ter. M. Müdafaa 21.—
______ ,______ ____J
Taha Toros Arşivi


Tiyatro neden ihtiyaçtır?

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Istanbul Sehir University Repository