Arslan, A. Cevdet

Istanbul Sehir University Repository

BÜYÜK TÜRK DENİZCİLERİ : !
Barbaros Hayrettin Paşa
«Türk Deniz Savaşları» konusunda bir süreden beri hazırlamakta olduğu etüdü bitirmiş bulunan 
arkadaşımız A. Cevdet ARSLAN konuya ilişkin yazılarını bundan böyle GÜVERCİN'e verecektir. 
Tüık Tarihinin bu ilginç bölümünü bu sayfalar-da iftiharla izliyeceksiniz.
GÜVERCİN
A. Cevdet ARSLAN
«Sen ki, Cezayir Beyi Hızır'sın 
ve benim evvelden kulum oğlu ku- 
lumsun ve benim alemim ve san­
cağımı çekersin, imdi benim İspan­
ya vilâyetine bir sefer niyetim 
vardır. Gelüp sen dahi bilesin.» 
Daha evvel Barbaros’a bayrak ve 
kılıç göndermiş olan Kanunî Sul­
tan Süleyman, Sinan Çavuş'la yol­
ladığı menşurunda kahraman deniz­
ciye böyle yazıyordu.
16. Asırda Akdeniz «Barbaros 
Kardeşler»in zafer menkıbeleri 
ile uğulduyor, bütün kıyı devletle­
rin denizcileri onların şöhretlerin­
den titriyordu. Devrin meşhur de­
nizcisi Andrea Dorya, bir iki talih 
denemesinden sonra yese düşmüş, 
kendisini pervasızca arayan Bar­
baros'tan sürekli olarak kaçıyordu.
Şarlken'e karşı harbe karar ver­
miş bulunan Büyük Kanunî, bu 
harpte deniz kuvvetlerinin oynaya­
cağı önemli rölü anlamış ve do­
nanmasına kumanda etmek üzere 
Barbaros Hayrettin Paşa’yı İstan­
bul’a çağırıyordu.
Daveti almış bulunan, Türk Tari­
hinin gelmiş geçmiş denizcilerinin 
en büyüğü, kahraman Barbaros 
1532 Senesi Ağustos ortalarına 
doğru II çektiriden oluşan bîr filo 
ile İstanbul'a hareket etti. Yolda 
büyüklü küçüklü savaşlar vererek, 
esirler alarak Çanakkale'ye geldi. 
Buradan İstanbul’a haber gönderi­
lip başkente girme izni istendi. 
Bu süre içinde gemiler raspa edil, 
miş ve boyanmıştı. Gemilerin İs­
tanbul'a gireceği gün şehir bir
bayram şenliği içinde idi. Cezayir 
Beyi Barbaros'un, bordası geniş 
altın yaldızlı bir kuşak ile çevrilmiş 
yeşil teknesi önde olmak üzere, 
diğer gemiler Sarayburnu’nu dö­
nerlerken, mızıkalar çalınıyor ve 
Kanuni Sultan Süleyman Barbaros' 
un gemilerinden atılan toplarla se­
lâmlanıyordu. Sahildeki halkın alkış­
ları arasında Hızır Reis’in filosu 
Galata önlerinde demirledi. Sonra 
karaya çıkan Barbaros Kaptanı 
Derya Kemankeş Ahmet Paşa'nın 
Atmeydanındaki sarayına misafir 
edildi. Ertesi gün Hızır Bey'le be­
raber gelmiş olan 18 Reis, Kanu- 
ni’nin huzuruna kabul edilip el öp­
tüler. Hepsine hil’atlar giydirilmiş­
ti. Barbaros'un çok sade yeşil el. 
bisesi üzerindeki hil’atın rengi 
kırmızı idi. Padişah kendisini he­
men karşısında bir iskemleye o- 
turttu. Büyük denizci, eldivenli el­
lerini biribiri üstüne koymuş ça» 
tık beyaz kaşları arasında zekâ 
ışıldayan gözlerim Kanunî’ye say. 
gı ile çevirmişti. O gün divan ka­
labalıktı. İmparatorluğun tecrübeli 
kumandanları ve siyasileri, isim, 
leri Avrupa’da destan olmuş bu 
deniz kurtlarını görmek için toplan­
mışlardı. Paşalar ve saray adam­
ları, çetin yüzü, ak sakalı, perva­
sız lisanlı Barbaros'u hayranlıkla 
seyrediyorlardı. Huzurunda nice 
kahramanların el bağladığı Kanuni, 
Barbaros’la Reis’lerin merdane ta­
vırlarına adeta meftun olmuştu. 
Sultan Süleyman Akdeniz’in meş­
hur denizcisine Andrea Dorya’nın 
durumundan söz açtı ilk kez.. Bar­
baros, «Padişahım, o herifin lakır-
SILA TÜRKÜSÜ
Sıladan mı geldin köyden mi geldin 
Yavuklumdan bana haber getirdin 
Nişanlımdan bana mektup getirdin
Gitmiyor hayali heran gözümde 
Düğünü beklemem dursun sözünde 
Nikâhı beklemem tüter gözümde
Gurbete gidenler selâm götürün 
Nişanlıma benden kelâm götürün 
Yavukiauma benden meram götürün
Bitmiyor geceler günler seneler 
Garip gönlüm senin yoiımu bekler 
Sıla hasretiyle yanar yürekler
Sabri SÜHA ANSEN
Not : Besteledim.
6
| KISKANIYORUM
I Doğruyu söyleme hiçJ Yalanlar daha güzel 
¡İnanmak istiyorum 
[Bilerek kanıyorum 
I Yanında mustaribim 
I Ayrıyken yanıyorum
I Bilmediğim bir yere gittiğini du-j
¡Yabancı kollarda 
[Çırpındın sanıyorum 
İ Kısacası sevgilim 
İSeni Kıskanıyorum
yunca¡
I
Mehmet ERDOĞAN |
dışı mı olur, emrediniz gemilerini 
havaya uçuralım. Her tarafta arı­
yorum, ben yaklaştıkça o kaçıyor. 
Ele geçerse hali billahi yamandır.» 
sözleri ile cevap verdi. Barbaros 
ve arkadaşlarına o gün (Ziyadesiy­
le hürmetler ve izzetler olundu, 
tam gönüllerinden geçenler gibi 
ulüfeler tayin edildi). Padişah Bar. 
baros'un (Tersane, hizmetinde ol­
masını ve gemileri kendi bildiği 
gibi yaptırmasını ve ne isterse ve 
ne dilerse öyle ettirmesini) fer­
man eyledi.
Osmanlı İmparatorluğuna Ceza­
yir gibi bir ülke bağışlayan Barba­
ros, artık üç tuğlu bir vezir olarak 
Kanunî’nin hizmetine girmişti. Her 
sene İstanbul tersanesinde yapı­
lan gemilerle Kaptanı Derya’lığa 
atanmış bulunan Barbaros Hayret­
tin Paşa, Akdeniz’de yeni seferle­
re çıkıyor, zafer müjdeleri ve he­
diyelerle başkente dönüyordu. 1538 
PREVEZE’yi kazanan ve Andrea 
Dorya'yı bozguna uğratan Barbaros, 
imparatorluğa zaferlerin en büyü­
ğünü hediye etti. Dünyanın yetiş­
tirdiği büyük dehalardan biri sayı­
lan, denizlerin rakipsiz kahramanı 
Hayrettin Paşa’yı bir Venedikli ya­
zar şöyle tanımlamaktadır: «İnce 
bir zekâya malik, müstehzi, muzip, 
lisanı azametli ve pervasız, cesur 
ve tedbirli, hazırlıklarında durendiş 
ve icraatında serttir.» Devninin res­
samları tarafından çizilmiş portre­
lerinde Barbaros, bu tariflere uyar 
bir canlılıkta yaşatılmıştır.
Teni Akdeniz’in rüzgârlarıyla ya­
nık, enginleri süzen bakışları kes­
kin ve kaşları çatık Barbaros, ih­
tiyarlığında bile heybetli ve güzel­
di. 1534 Senesi yazında, İtalya kı­
yılarında kaleler vurulurken, bol 
yıldızlı bir gecede Barbaros’un le­
ventleri sahile çıktlar ve hayli 
çerlerde bulunan Fondi Kalesine 
bir yürüyüş yaptılar. Barbaros, çok 
güzel olan Culya’yı ele geçirmek 
istiyordu. Fakat «Aşk Çiçeği» diye 
anılan culya, gecelik kıyafetinde ve 
bir at üstünde dağlara doğru kaç. 
mış ve galiba, kaleler, şehirler, do. 
nanmalar fatihi Barbaros yalnız bu 
seferinde mağlup olmuştu.
I. Fransuva’nın davetlisi olarak 
Tulon’da kaldığı aylarda büyük de­
nizci yalnız cenkle değil bazı aşk 
hikâyeleriyle de oyalanmıştı. Dün­
yayı hayran bırakan büyük kahra­
man 400 Sene önce bir İstanbul 
Hemşerisi olarak Beşiktaştaki mü­
tevazı evinde oturuyordu. Şehrin 
çeşitli yerlerinde de hayratlar yap. 
mış olup bunlardan zamanımıza
kadar gelenleri çoktur. Özellikle 
Unkapanında Zeyrek yokuşu ba­
şındaki Çinili Hamam, yokuşun al­
tındaki fırın ve değirmen bunlar­
dandır. Beşiktaştaki evinin yanında 
bir medrese yaptırmıştı. Türbesini 
daha hayattayken o zaman «deve 
meydanı» diye anılan bugünkü ye­
rinde yaptırmıştı. Ölümünden son­
ra evinin yarısının olduğu gibi kal­
masını, diğer yarısının yerinde ev. 
ler inşa ettirip azat ettiği kölele­
rinin oturtulmasını vasiyet etmiş­
ti. İstanbul’u özellikle Beşiktaş 
semtini sevmişti. 1554 Senesi 
Fransa seferi dönüşünde Beşiktaş’ 
tâki evinde istirahata çekilen bü­
yük denizci, günlerini geniş divan­
hanesinin penceresinden Boğazı 
ve Marmara’yı seyrederek geçiri­
yordu. Ölümünde türbesinin denizi 
görmesini ve dalgaların bu türbe­
nin kenarına kadar gelip çarpma­
sını istemişti. «Evim barkım Akde­
niz’dir» diyen koca kahraman, ru­
hunun da dalgalarla ve rüzgârla 
başbaşa kalmasını arzu ediyordu.
I
Î
NASIL ANLATSAM BİLMEM Kİ
Güneşler gibi vuruyor, I
Yağmurlar gibi dökülüyor.
Karlar gibi yağıyorsun 
Seni seven bu varlığa..
Zaman gibi kuşatıyorsun etrafımı,
Gizli bir kuvvet gibi 
Bağlıyorsun elimi, kolumu,
Hükmediyorsun ruhuma...
Şayet ben bensem.
Muhafaza etmem gerek benliğimi,
Ve hiçbir zaman.
Kaybetmemeliyim güvenliğimi.
Ben, senin olmaya şeninim ama.
Senden daha önce 
Ve senden daha çok 
Tanrı m mm.. .
HÜSEYİN TOYGAR
Taha Toros Arşivi
0 0 1 5 8 4 6 0 0 0 1 0
7


Büyük Türk Denizcileri:1:Barbaros Hayrettin Paşa

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Istanbul Sehir University Repository