Taha Toros Arşivi, Dosya No: 16-Süheyl Ünverİstanbul Kalkınma Ajansı (TR10/14/YEN/0033) İstanbul Development Agency (TR10/14/YEN/0033

Ünver, Ahmet Süheyl

Istanbul Sehir University Repository

I ÜRK
F O L K L O R
ARAŞTIRMALARI
AYDA BİR DEFA İSTANBULDA ÇIKAR, HALKBİLGİSİ DERGİSİ 
SAHİBİ VE YAZI İŞLERİNİ FİİLEN İDARE EDEN: İHSAN HINÇER
Sayı: 2 Eylül 949 Sene: 1
Efsaneler:
İçki Müptelâları Neden Yalancıktan Kuvvetli 
İnada, Geçici Hevesli ve Kindar Olurlar ?
Ancak elli asır tarihini bildiğimiz insanlık 
■henüz büyük bir devrim geçirmiş değildir. 
Yani beşbin sene önceki bugünkü insandır. 
500.000 senelik bir maziye sahip olan bugün­
kü insan tipinin evolüsyon tarihinde beş bin 
sene bir gün bile olamaz. Bu kadar senelik 
devrede bazı üstün yaradılışta yani daha ke­
mâle ermiş dimağa sahip olanlar, insanların 
ileri ve geri huylarına dikkat etmişler ve bi­
raz da bunların sebeplerini düşünmek istemiş­
lerdir. Lâkin o sebeplere ancak b'ı asırda ce­
vap verilebilir. Görülecekti! ki mühim bir ek­
seriyet daha henüz evolüsyonlarının antropoik 
zamanlarım yaşıyorlar ve bunu maalesef ne­
siller boyunca da devam ettireceklerdir. Bu 
cihetle beşeri/,tin sürüklendiği geri fikir vc 
jırensipier ve onları bilerek ve bil.m'./erek 
takip ve hatta istismar edenler olacaktır. Ne 
yapalım ki doğuş-ve itiyadın henüz .geri se- 
.bepleri ile ouıiua âmildir.
Biz beşeriyetin ilerlemesini ve nesillerin ge-
Yazan: Prof. Dr. A. Süheyl ÜNVER
>
niş ve hayırlı bir seleksiyon geçirmelerini is- 
istiyoruz amma mahdud zümre ve kitlelerin 
maddî kazancı bahsına bir taraftan da bunu 
baltalıyoruz. Onlardan biri de resmî veya 
gayri resmî bütün vasıtalarla içkiye karşı gös­
terilen müsamahadır. Bir taraftan hastalıklar­
la mücadele ve dünyayı birbirine katan geri 
kalmış kafalar ve prensiplerle uğraşırken bün­
yemizi de sarsan içki gibi iptilâlara da göz 
yummak göz yumanların da maalesef kafaca 
geriliklerinden başka birşey değildir.
Tarih boyunca görüyoruz ki ilk vasıtalarla 
apılan tahammür elmiş içkiler medeniyetçe 
'erlediğimizi zannettik ıiz ve bir çok sun’i 
ihtiyaçlar yaratarak hayatı tahammül olun­
maz bir yük haline sokan bugünki asri telâk­
kiler beşeriyetin umumî refahe yerine şahsî 
kazançlar peşinde koşarken eski içkilere de 
daha ağır ve sakim şekiller katıldı. Bunlar o 
kadar çoktur ki, saymak kabil değildir. Zira 
beşerin dimağının bu yola sürüklenebilmesi
(/é)^jr 11» r # 1 (/^ :f
1 « __________________________________________TÜRK FOLKLOR
zaafından istifadeye kalkan şeytan kafalılar ne­
ler neler icad etmişlerdir.
Tarih boyunca beşeriyetin bu za’fı sebe­
bini ve neticelerini bildiren elimizde bir ef­
sane vardır. Bunu bana 1943 de arkadaşım Dr. 
Edip Kızıldağlı öğretti. Gemisinin parçalarını, 
eğer kalmış ise araya dursunlar, efsanemiz 
Nuh zamanından gelmektedir:
— «Nuh Peygamber üzüm veren asma y e ­
tiştirmek istedi. Fakat şeytan diktiği asmaları 
bağa gelerek kurutuyordu. Birgün Nuh onu 
suç üstünde yakaladı. Şeytan Nuh’a:
— Bu bağlardan edeceğin kâra beni de or­
tak yaparsan senin asmalarına karışmam, de­
di. Nuh razı oldu.
Şeytan; arslan, keçi, maymun ve domuz 
kanlarını karıştırarak asmaları suladı. Üzüm­
ler yetişdi. Nuh; kendi payına düşen üzümle 
pekmez, şıra, pestil yaptı. Şeytan da kendi 
payile sirke ve şarap yaptı ve dedi ki:
— Yaptığım şaraptan her kim bir mik­
tar içerse arslan gibi kuvvetli olsun. İki mik- 
dar içen keçi inadlı, fazla içen maymun iş­
tahlı, pek fazla içen domuz kinli ola. İşte o 
günden beri şaraba bu beddua sindi.»
Demek içki müptelâlarının değişen huy­
larının nereden geldiğini bu efsane bize öğ­
retiyor. Bunun mutlaka bir aslı olmalıdır. Zi­
ra Şarkda uydurma efsane yapılmamıştır.
Demek yalancıktan kuvvetli, inadcı, ge­
çici hevesli ve kindar olmağı körükleyen ve 
beşeriyetin başına bu kadar felâket getiren bu 
içki imiş.
Ey sevgili okuyucularım görüyorsunuz ki 
hayatta ölçüsüz herşey fenadır. Hele içki gibi 
aslâ bizim memlekette ölçüye gelmez bir ip- 
tilâ olursa. Beşeriyetin bu iptilâsmdan yegâ­
ne kurtuluş yolu kafamızdaki kusurları düzelt­
meğe savaşmakla olur. Bu nasıl olur? Yol­
ları vardır olur, elbette ki hekimlerimiz bu­
nun yolunu öğreteceklerdir. Yalnız hekimle­
rin taallûku olmıyarak herkesin yapacağı bir 
vatan, evet bir vatan vazifesi vardır ki o da 
şudur:
Madem ki kendisinin muhtaç olduğu ya­
lancıktan kuvvetli, inadcı olmak arzusunu ye­
nemiyor, bu dereceden ölçüyü kaçırarak may­
mun iştahlı oluyor, nihayet derecede kindar 
olabiliyor ve bundan da kendisini heder et­
mek bahasına vazgeçemiyor, bari başkasının 
kanma girmesin kendi bu itiyadiyle başbaşa 
kalsın ve ağzına koymamış herhangi bir in­
sanı bu yola teşvik etmesin. Her kafası iyi 
yapılı buna mümanaat eder amma kafası bozuk 
işleyenler de yeni bir hevese ve ilerde kendi­
sini felâkete sürükliyerek bir itiyada kaptı- 
rılabilir. İçenlerden beklediğimiz ilk iyilik bu­
na yeni bir kimseyi alışdırmamaktır.
Bu efsane bize bir hakikat daha öğretiyor 
ki şimdiye kadar içenlerin kanaatleri hilâfına- 
dır. İçmekle insan biraz neş’elenir. Hayır 
içki her insana neş’e vermez. Bü yanlıştır. Ch 
içmeden önce hangi halde ise onu arttırır. Ke­
deri varsa o artar, yani hangi halde ise o hali 
içki arttırır. Biraz susmağı severse daha çok 
susar. Çok konuşan ise tahammül edilmez bir 
geveze olur. O halde içmenin adâbına riayet 
edilmediğinin bir misâli de budur.
İnsan cemiyeti bu içki belâsından daha a~ 
sırlarca kurtulamıyacaktır. Bu insanlığın evo- 
lüsyonuna bağlıdır. Hiç olmazsa içkilerin al­
kolünü düşürmeli ve bunun içme adâbını öğ­
renmelidir. Dünyanın hiç bir yerinde kabaca 
sızmak ve münasebetsizlik için ölçüsüz içil­
mez. İçki ile mücadele içmiyenlerin adedinin 
arttırılmaşiyle kabildir. Her içen hastadır. Hem 
o içtiği için akimdan hastadır. Bunları hapis 
ve tecrid ile bu felâketten kendilerini ve ce­
miyeti korumalıdır.
Efsane burada izah etmek istediğim hu­
susları veciz bir şekilde bildirmektedir. Her 
Türk vatandaşı bir içen tanıdığını bundan vaz 
geçirmeği bir vatan borcu saymalıdır. İçme­
mek yalnız kâfi bir fazilet değildir. Ben içmi­
yorum demek de kâfi olamaz. Bütün ikna 
kuvvetini kullanarak başka birisini işretten 
herhangi bir suretle vazgeçirebilirse işte o in­
san en büyük fazileti göstermiş olur. Haydi 
her bucakta bulunan içmeyenler, az veya çok. 
iyi ve kötü içenleri vazgeçirmek için herşe- 
ye katlanarak seferber olunuz.
Prof. Dr. A. S. ÜNVER
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği 
Taha Toros Arşivi
* 0 0 1 5 8 2 8 5 5 0 1 0 *


Efsaneler:İçki müptelaları neden yalancıktan kuvvetli inadcı, geçici hevesli ve kindar olurlar?

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Istanbul Sehir University Repository