Taha Toros Arşivi, Dosya No: 326-Melih Cevdet Anday. Not: Gazetenin "Akan Zaman, Duran Zaman" köşesinde yayımlanmıştır.İstanbul Kalkınma Ajansı (TR10/14/YEN/0033) İstanbul Development Agency (TR10/14/YEN/0033

Anday, Melih Cevdet

Istanbul Sehir University Repository

akan zaman, duran zaman
melih cevdet. anciay
Şiir Sevmek
• f * i  & ? 6 2 A
Divan şairleri, şiirlerini «söylerlerdi», demek «yazmazlardı». O yüzden Yahya Kemal, «Ben 
o şıınmı şurda yazdım» demez, «şurda söyledim» derdi. «Şiir söylemek» esinlemeği, «ya* 
mak» ise yapmağı (uğraşmağı) gösterir. Yeni şiirin düşünürlerinden olan Sabahattin Eyub- 
oğlu, «Şiirin yapısı» adlı bir dizi yazısında, bu ayırdı yetkinlikle ortaya koyar ve ilginç 
olanı, şüri yapanlar arasında Yahya Kemal’i de örnek olarak verir. Gelenek uyarınca, biz­
de, ozanın her an esinli olduğuna inanılırdı. Halit Fahri Ozansoy, bir gece, Kalamışta meh­
tap seyretmeğe çıkmış sandalla, anlatır, san daldaki hanımlardan biri ayışığmdan duygula­
nıp. günün ünlü ozanına, «Bir şiir söylesenize mehtaba» demiş. Üstat o sırada esinli miydi,
değil miydi, orasını bilmiyoruz. Nurullah 
Ataç’tan dinlemiştim; bir akşam Büyükada’ 
ya giderlerken, Halit Fahri Ozansoy, yeni 
yazdığı şiiri okur Ataç’a vapurda, «Nasıl 
buldun?» diye sorar. Şiir aruzla yazılmış ol­
duğu İçin, belleği çok güçlü olan Nurullah 
Ataç şıp diye kapmış, «Nerden çaldın bunu 
Halit Fahri» demiş ve okuyuvermiş baştan 
sona o şiiri. Zavallı Halit Fahri’nin düştü­
ğü durumu düşünün!
Benim de boyuna şiir yazdığımı düşü­
nenler olmuştur. Bir gün Üsküdar’dan yürü­
yerek Kuzguncuk'a gidiyordum; Paşaliınanı' 
na geldiğinde, evden çıkarken anahtarı al­
dım mı, almadım mı diye kuşkuya düştüm, 
aradım ceplerimi yok. Elimle şakağımı uğuş- 
turup denize bakarak başladım düşünmeğe. 
O sırada oradan geçen bir arabada tanıştı­
ğım bir avukat hanım varmış, «Şiir yazıyor, 
aman seslenmeyelim» demiş arkadaşlarına. 
Beni gördüğünde, «Geçen gün Paşalimanı’ 
nda denize bakarak şiir yazıyordunuz, ne 
güzel!» demez mi? İşin içyüzünü anlatsam, 
biliyorum ki inanmayacak, şiir yazarken ya­
kalandığım için utandığımı sanacak. Sustum.
Bir gün de BabIâli’de bir kaldırımdan 
Öteki kaldırıma dalgın dalgın geçiyormu- 
şum, aşağıdan gelen bir dolmuşun sürücüsü 
nerdeyse sövecek olmuş bana, bunu gören 
yolculardan biri, benim bir tanıdığım, «Kar­
deşim sinirlenme, şairdir o» demiş sürücü­
ye. Adam da, «ya...» demiş, «ne bileyim ben 
şair olduğunu. Vah vah, az kaldı ağzımı bo­
zacaktım.»
Şoförün sözünden anlaşılacağına göre, 
ozanlar hep şür yazdıkları için dalgın olu­
yorlar demek, ya da öyle sanılıyorlar. Be­
nim böylesi dalgın bir ozan arkadaşım olma­
dı hiç. Yakup Kadri Karaosmanoğlu, bir ki­
tabında, Ahmet Haşim’in bir mevsim boyu, 
İzmir’deki evlerine konuk olduğunu, ama bu 
süre içinde hiç şiir okumadığım anlatır. Ha- 
şim’i tanımadım; ama şiirlerinden belli ki, 
kulağa değil, göze önem veriyordu o. Yalnız­
ca boyadığı görünümleri düşünerek söylemi­
yorum bunu, şiirde dizelerin sıralanışı da 
bir görünüm koyar ortaya, okuru gizliden 
etkiler bu sıralanış. Haşim, «seccade» ile 
«Diinyada»yı ayaklandırdığında, yeni abece­
miz yoktu daha ortada, nasıl okuyabilirdil 
Onun, şiiri musikiye benzetmesi çok başka 
anlamdadır; resmin musikisi varsa, şiirin de 
vardır, o kadar. Musikinin, varlığını tanıt­
lamak için nasıl bir aracıya gereksinmesi 
yoksa, resmin de, şiirin de yoktur. İşte Ha­
şim, şiiri, bu anlamda musikiye yaklaştırır 
Yoksa o, alev sözcüğünün yazımında alevin 
kıvrımlarım gördüğünü söylediğinde ressam­
ca düşünüyordu. Ressamlar dalgın olmazlar. 
Her şiiri üstünde yıllarca çalıştığını bildiği­
miz Yahya Kemal ise dalgınlığı biraz kaldı­
rır. Ama esinlenmekten gelen bir dalgınlık
değildir bu; diyelim, bir dizede yeri açık bı­
rakılmış bir sözcüğü sürekli aramadan ge­
len dalgınlıktır. Esini tümden yadsıdığım sa­
nılmasın; ama o, gelse gelse ancak çalışma 
sırasında gelir, çünkü «yapıcı»ya gereklidir 
yalnızca, esinlenmeği bekleyene değil.
Ben eskiden bitmemiş şiirlerimden par­
çalar okurdum ozan arkadaşlarıma, sonra 
sonra vazgeçtim bundan. Çünkü o şiirleri 
bu yüzden hiç bitiremediğimi gördüm. Say­
gımdan söyleyememişimdir bunu Ahmet 
Hamdi Tanpınar'a; bana, bitmemiş şiirle­
rinden dizeler okurdu ikide bir. Şimdi Bed­
ri Rahmi Eyuboğlu galerisi olan yer, Tan- 
pmar’ın evi idi o zaman. Hiç unutmam, üze­
ri kitaplar, kâğıtlarla dolu olan büyük masa­
sından bitmemiş şiirlerinin müsveddelerini 
almış, «Bitmemiş şiirler okunmaz, ama iki­
miz de eczacıyız» demişti. Sanıyorum kı, 
onun kafasmda hiç bir şiiri tam biçimini al­
mış değildi. Bakm, Tanpmar benzerdi şaire, 
belki o yüzden «Kırtıpil Hamdi» adını tak­
mışlardı ona. Ama ondan da çok Ataç ben­
zerdi. Şiiri ozanlardan daha çok sevenler 
vardır. Hattâ, yadırganacağım bile bile söy- 
liyeyim, ozanlar öylesine çok sevmezler şiiri, 
sevmemelidirler. Ben şiiri çok sevenlerden 
uzak durmağa bakarım. Keyif sürenlerden 
hoşlanmam çünkü. Bana şiir okuyacağına, 
otursun tavla oynayalım, daha iyi. Ahmet 
Muhip Dıranas, son yıllarım Yenişehir’de, 
bir kahvede kâğıt oynayarak geçirmişti. Bü­
yük bir ozandı,
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği 
Taha Toros Arşivi


Şiir sevmek

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Istanbul Sehir University Repository