Taha Toros Arşivi, Dosya No: 155-Vedat Örfi Bengüİstanbul Kalkınma Ajansı (TR10/14/YEN/0033) İstanbul Development Agency (TR10/14/YEN/0033

Mustafa Şahin

Istanbul Sehir University Repository

& 
R 
fİ
% 5" 1 NOT DEFTERİ
Vedat Örfi Bey
II. Abdüllıamid’in sahte hatı­
ratı nedeniyle Vedat ÖıTı’niıı de 
adı geçip kişiliğine değgin bazı sı­
fatlar serdedilip Halil Ki fa t Pa- 
şa’nııı torunu olarak anılıyor. 
Onun başarı/başarısızlığı, Mısır 
ve Yeşilçanı figüranı olup olmadı­
ğı, yazarlığının tartışılıp tartışıl- 
mayaeağı üzerinde duracak deği- 
liz. (Toplumsal Tarih, sayı 95, Ka­
sını 2001, s. 30-52). Bazı notları­
mızı dergi okurlarıyla paylaşmak 
istiyoruz. Şöyle ki:
1. Vedat Örfi Tlıe Egypt Nati­
onal Film Direktörü ve muharrir. 
Babası General Melııned Ali Ak­
doğan (Yedigün, sayı 96, s. 26 (yılı 
yazmayı unutmuşuz; 1934 sonu, 
1935 başı olmalı).
2. Vedad IJrii Bey Poste Res- 
taııte-Caire Kgypte (Resimli Per­
şembe, sayı 118, s. 4).
5. “Rııdolf Valeııliııo hakkında 
bir iki hatıra” (yakından tanıdığı 
Valenlino’ııun ölümü üzerine 
nekroloji; Resimli Güzele, no. 162, 
9 Teşrinievvel 1926 Cumartesi, s. 
2).
4. “Eski bir Türk muharriri 
olan Vedad Örfî Bey sinema film­
lerinde büyük nıuvaffakıyyeller 
kazanıyor.” Utariıl'i çıkardığı, Mı­
sır’da lsis Film Corporatioıı’la 
kontratı, AvrupalIların övgüsü
6 «  | IOPIUM5AI TAltlIl, AF7AI IK 2 0 0 1
(Şarkın Valenlino.su), Amerikan 
l'ilııı Şirkeli’ııiıı Mısır ve Avru­
pa’da çektiği Allahın Sesi filmine 
katkısı (Resimli Gazele, no. 188. 9 
Nisan 1927 Cumartesi, s. 1,3; altı 
fotoğrafla).
5. Türk Tiyatrosu’ndan bey­
nelmilel sinemacılığa doğru. Av­
rupa sinemalarında çalışan Türk 
artisti Vedad Örfi Bey. “Yıldızlar 
âleminde nasıl bnşmüınessil ve 
sahne nâzımı oldum?..” Muharri­
ri: Vedad Örfi (Resimli Ay, no. 6- 
42, e. 4, Ağustos 1927, s.' 14-22).
Bu uzunca yazısında kendisini, 
yaptıklarını anlatıyor: Harbiye 
Nezareti’ııde Talıriral-ı Ecnebiye 
Şubesi müdür vekilliği, eseri Ca- 
sfzs’mı salıııeleııişi, Alile Jale’nin 
ısrarıyla başrolü oynayışı, Şaziye 
(Moral), Necla hanımlar, Mah- 
ınııd (Morali), Hüseyin beylerin 
rol arkadaşlığı (bu, liarb-i Uıııu- 
mi’ııin hitamından az sonra olu­
yor), bir ilansızla sözleşme imza­
layıp eser Avrupa’da oynanıyor, 
Venüs Filin Müesseseleriııe sattığı 
senaryolar, Tercüman ı Hakikal’le 
yazdığı sinema yazıları, Matbuat 
Miidiı-i Umumisi Hikmet Nazını 
(Nazını Hikmet’iıı babası) ve Nee- 
nıeddin Sadak’la çıkardığı Sinema 
Postası dergisi, sinemaya ayak ba­
sış, ilk film, Mısır, Amerika sailıa- 
ları, ilk sahne ııâzımhgı, Ilazrct i 
Mtıhıımmcd filmi 
üzerine Hilafet Kongresi’ııin isya­
nı, ilk Mısırlı artist, Ililal-iAlı-
mer'in hayranı nüshalarından bi­
rimle hakkında söylenilen “Şarkın 
Valeııtinosıı” benzetmesine yapı­
lan tarize cevap,.lllahııı Sesi fil­
minin senaryo yazarlığı vs vs. (9 
sayfalık bu yazı kendi fotoğrafı, 
filmlerden fotoğraflar ve Mısır’a 
uğurlanışım belgeleyen fotoğrafla 
bezenmiştir, toplanı 19 fotoğraf).
6. Tiyatrolarda sahnelenmiş 
gerek telif gerek çeviri oyunları 
olduğunu sanıyorum.
7. Sadrazam Halil Bifat Pa- 
şa'ııın meşhur (skandallarıyla!) 
bir oğlunu biliyoruz: Şura-yı Dev­
let azası, zeııdost yani kadın düş­
künü, Köprü çıkışında katledilen, * 
sadrazam babasını yıkan Cevid 
Bey. (Bunu, maliye nâzın Cavid 
Bey’le karıştıran birkaç yazıya 
müsadif olmuştum ya, şimdi ne­
redeydi, kim yazmıştı hazırlaya­
madım.) Bu maklül Cavid Bey 
hakkında da epey yazı yazıldığım 
görmüştüm. Bunlardan biri o za­
manın paparazzisi sayılabilecek 
Resimli Hafta (no. 21-23,29 Kaııu- ! 
nısani-5 Şubat 1341/1925)’da çık­
mıştı. Tanı bir film tefrikası, tasvi­
rî çizinılerle ve kendi fotoğrafıyla. 
Vedad Örfi Bey’in babası ya da da­
yısının değil de dedesinin tiuini 
kullanması dalıa havalı olmasın­
dan çok belki bu yüzlerdendir.
8. Oldu olacak bir de şu yazıya 
bakalım: 11. Abdülhatnid, “Hatıra­
tı” (Büyük Uoğu, 9.1. 1948, s. 7).
Muştala Şahin
/
-z o °  1 /V¿
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği 
Taha Toros Arşivi


Not defteri

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Istanbul Sehir University Repository