Taha Toros Arşivi, Dosya No: 34-Nahit Sırrı Örik. Not: Gazetenin "Bir Bakıma" köşesinde yayımlanmıştır.İstanbul Kalkınma Ajansı (TR10/14/YEN/0033) İstanbul Development Agency (TR10/14/YEN/0033

Orhon, Orhan Seyfi

Istanbul Sehir University Repository

SAYFA: 2 TT- f o t t f  3 2 -
flill!lillllliuililll!ltlli[lillllllllll!l!llllltliuillllt!llfmuilll!lll!ltllll|{l!ülltlllll!ltlllli!illlllllllimil¡!llllll!limilillilimiiil!lll¡lllim!ill!i!ilinillillllillllltllllllliu>j£
PEK değerli muhar­rirlerimizden Na- İlil Sırrı ö ıik ’in 
«Eski tam ar* kadınları^ 
arasında» adlı kitabını» 
okuyorum. Tatlı bîr an­
latışla nineleriyle onla­
rın pek yakını iki ba­
nımdan bahseden mu- n  i  • 1 1 1
harrir, kendi aile huşu E S K İ  Z C H I U i n  k a d l I U C i r i
siyeti içinde eski zaman 
kadınlarını ila anlatmış oluyor. Çünkii yüksek 
sınıfa mensup olanların pek çoğu aynı şekilde 
evlenmekteydiler.
Ekserisi Kafkasyadaıı kaçırılarak esirci­
lerde ilk bilgileri öğrendikten sonra cariye ola­
rak satılan bu kızlar eski konaklarda terbiye 
edilerek annelerimiz, ninelerimiz olmuştur.
Bunların arasında hemen hemen mazisiyle 
ilişiği kalanlara hiç rastlanmaz. Yeni aile şart­
larına, muaşeret, Örf, âdet, kültür, hattâ dil 
bakımından tamamen uymaktaydılar. Türkçe- 
yi, İstanbul şivesinin tatlılıklarını yaratan bir 
aksan güzelliğiyle konuşurlar. Kocalarına bağ­
lı, çocuklarına düşkündürler. Talihlerine göre 
valde sultanlıktan, biiyiik ricalin, padişahın, 
vezirlerin, «hanımefendi» leri olurlar.
Bn yüksek mevkilere pek yaraşırlar, bu 
vasıfları ehliyet ve asaletle temsil ederler. Mu­
harrir, onların mazilerini unutarak yeni aile­
lerine nasıl bağlandıklarını gösteren bir misal 
olarak ninesi Sabıtre hanıma dair şu hikâyeyi 
naklediyor:
«Sabure hanım doğum tarihini, doğduğu 
yerin ismini bilmediği gibi, soyunu sopunu, 
ailesini de merak etmezdi. Hattâ oğlunun Er­
zurum Adliye Vnüfetlişi bulunduğu sırada zu­
hur etmiş bir amcazadeyle görüşmeyi: -"Aman 
Çerkezlerden hısım, akraba sökün edince işin 
sonu gelmez!» diye reddetmiş olduğu söyle­
nirdi.»
Nah i t Sırrı Öıik’iu, ihtiyarlıklarında hâlâ 
güzelliklerini muhafaza eden hotozlu, yaşmak­
lı, beyaz tenli, güzel endemah ninelerine ait 
tasvirlerini okurken, müze müdürü Ilamdi be­
yin tablolarını hatırladım. Onlar bu eski haya­
tımızın resimleridir. =  
Fakat hepsi de böyle £  
iyi talihli olmazdı. Mah-g 
rumiyet ve ıstırap te- £  
kenier de eksik değil-g 
di. Sami Paşazade Sezai £  
beyin «Sergüzeşt» in d e ! 
anlattığı ıstıraplar da £  
olurdu. Kitapta ortak — 
çekişmesi de yok değil! £ 
Refahını kaybedip mah- !  
rumiyete düşenler de var.,
Muşta, ninesinin ortağı Fehime hanımın ğ  
dedesi tarafından eline boş kâğıdı verilip g i-£  
dişini şöyle tasvir ediyor: ğ
«Fehiınc hanım ayrılırken hiç kimseye v e -ş  
da etmemiş, kendi odasında yaşmaklanıp fe ra -! 
tesini giyerek avlıya inmiş. Ancak hizmetçi-£  
lerin boyunlarına sarılarak biraz ağladıktan! 
sonra kardeşiyle birlikte lıemen uzaklaşmış.» £  
«Eski zaman kadınları arasında» kitabı b i r !  
şeeerenamedir. Nahit Sırrı örik bunu ailesi- g  
nin hayatına tahsis etmiş. Onlara ait b ild iğ i! 
işittiği, öğrendiği şeyleri yazmış. Pişerin baş-£ 
kalarını ilgilendirmemesi gerekir. Fakat m u -! 
harrir bu aile tiplerini pek tatlı bir tarzda an- = 
lattığı gibi ona eski devrin havasını da kattığı! 
için zevkle okunuyor.
Hattâ bazan Tanzimat devrine ait müşahe-! 
delere ı astgeliyoruz. Ninesi Hasibe hanımın §  
Abdülmecidi gördüğü zaman söylediği şu söz-£ 
ler boştur. Abdülmeeit solgun ve zayıf o ldu ğu ! 
için ona pek çelimsiz gelmiş: £
cSullan Mahmudun heybeti nerede, b u - !  
nun hali nerede? Eyvah, Âl-i Osman devleti £  
mahvolacak!» demiş. g
Kitapta eski görücülüğe dair de tasvirler £  
var. Görücüye çıkan bir kız konuşsa olmu-g 
yor, hiç konuşmasa olmuyor. Bu işin karannı = 
bulmak güç! !
Anlaşılan o zamanda da kızların koca buI-£ 
ması kolay değiSniş! £
«Eski zaman kadınları arasında» eserini, £  
eski devri tanımak isteyenlere tavsiye cde-f§ 
rint.
ıiitıımiHuıuıııııııtmtuıııııııımıiiiHUiiiıııııııııııımımıiiiııııııııııııııııiiiııııııımiitııııııiiiiimıiiiııııiHimıııııııiüiiiıiiiıuııiitıiüiifiiııııııııımıııifitıiiiıımı
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği 
Taha Toros Arşivi
0 9 9 3 2 0


Eski zaman kadınları

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Istanbul Sehir University Repository