Taha Toros Arşivi, Dosya Adı: Müzisyenlerİstanbul Kalkınma Ajansı (TR10/14/YEN/0033) İstanbul Development Agency (TR10/14/YEN/0033

Göktürk, Hakkı

Istanbul Sehir University Repository

BATANAY (Ercümend) 2208 — İSTANBUL
hikâye halk ağzında “Binbirdirek Batakha­
nesi” diye de meşhurdur. Vak’a Dördüncü 
Sultan Murad zamanında geçer (B.: Binbir­
direk batakhânesi; Mehmed Ağa, Tayyarzâ- 
de; Hüseyin Efendi, Gümrükçü).
Halk ağzında bir takım toy kişilerin, mi­
rasyedi delikanlıların türlü hilelerle soyul­
dukları kumarhânelere de “Batakhâne” de­
nilir ki bunlardan çoğunun dış görünüşü ek- 
seriyâ bir kahvehâne olagelmişdir; bu batak- 
hânelerin külhânî argosunda karşılığı “Biti- 
rimyeri”dir (B.: Bitirimyeri).
BATANAY (Ercümend) — Zamanımı­
zın pek üstün kıymetde tanbur virtüözü; 9 
Nisan 1927 de Îstanbulda Tepebaşında doğ­
du, şöhretli musiki bilgini Hafız Kemal Ba- 
tanay ile üstad bir ûdî olan Müveddet Hanı­
mın oğludur. Edebî bir mahfil, bir sanat oca­
ğı olan bir evde, Ercümend Batanay müzik 
kültürünü, anasından emdiği süt ile beraber 
aldı.
Sadeddin Gökçepınar, 1950 yılında sa­
natkâr ile bir mülâkaatını Akşam gazetesin­
de şöyle anlatıyor:
«Henüz 23 yaşında (1950 de) olmasına 
rağmen şöhretli müzisyenler arasmda katı­
lan Ercüment Batanay’ı Konservatuvarda 
buldum.
Zayıfça uzun boylu, yüzü, çocuk yüzü 
gibi masum bir ifade taşıyan bu genç (ve gü­
zel adam) sanatkâr hayatını şöyle anlattı:
— 1927 de îstanbulda doğdum. Babam 
tamburi Kemal Batanay’dır. Babamla anne­
min musiki ile meşguliyetleri dolayısile evi­
mizde dâimâ musiki âlemleri yapılırdı. Üç 
dört yaşından itibaren aralarına katılmağa 
başladım. Saz çalan büyükleri taklit ederek 
elime ya bir süpürge veya oyuncak bir keman 
alırmışım, babama da sazımı akort etmesi 
için yalvarırmışım. Altı yaşında bulunduğum 
sırada bende musikiye karşı istidat olduğunu 
gören merhum Rauf Yekta üstadımız oğlu­
na yaptırdığı ufak bir tamburu bana hediye 
etti. O ufak tamburla zamanın türkülerini 
kulaktan kaparak çalmağa başladım. On ya­
şma gelince büyük tambur çaldım, öylesine 
ki yaşımdan umulmayacak derecede ilerle­
miş durumda idim.
«Babam beni o sıralarda İstanbul rad­
yosu spikeri olan Mesut Cemil Beye götürüp
takdim etti. Mesut Cemil Bey merak ve isti­
dadımı görerek mütehassis oldu ve benimle 
meşgul olmağa başladı. Kendisinden altı ay 
kadar ders aldım. Ankara radyosunun açıl­
ması üzerine Mesut Cemil Bey Ankaraya gi­
dince üstâdın feyzinden mahrum kaldım. 
İşte babamın bana gösterdiği şeyler istisnâ 
edilirse, benim aldığım tambur dersi müd­
deti topu topu bu altı aydan ibarettir.
«Babamın yardımı ve bilhassa kendi 
kendime çalışarak yetiştim. Lisenin dokuzun­
cu sınıfında iken İstanbul Konservatuvarına 
stajyer olarak girdim (1944 de) Kabataş li­
sesini bitirdikten ve askerliğimi yaptıktan 
sonra tekrar Konservatuvara döndüm, altı 
senedir Konservatuvar icra heyetinde çalışı­
yorum; Radyoda çaldığım gibi dişarda da 
çalışıyorum».
S. Gökçepınarın muhtelif sualleri arasm­
da garb musikisi hakkında da şunları söyle­
miştir :
«Çok severim. Bilhassa tekniği karşısın­
da hayran kalmamak elden gelmez. İfâde 
kudreti de fevkalâdedir. Gece yattığım za­
man radyoda büyük orkestraları dinlemek 
hoşuma gider. Ankara radyosu için Mesut 
Cemil Bey Istanbuldan ayrılmasaydı bana 
viyolonsel dersi de verecekti. En çok sevdi­
ğim bu garp 3azmı çalarak o büyük âleme 
girmek bu musiki ile bizzat fırsatını üsta­
dın Ankaraya gitmesi ile maalesef kaybet­
tim».
Ercümend Batanay, Mesud Cemil’e ilk 
gitdikleri günü bize biraz da tafsilât ile nak- 
letmiştir:
«Çocukdum, bir 
üstâd huzuruna çı­
kacaktım, son dere­
cede heyecan içinde 
idim. Mesud Cemil 
en küçük hareketimi 
kaçırmıyordu, evvelâ 
sazımı akord ettim,
Hisârbûselik makaa- 
mmdan bir girizgâh 
ile taksime başla­
dım, bir kaç makaa- 
ma girip çıktıktan Ercümend Batanay 
sonra ayni makamda (Resim: Bülend Şeren)
ANSİKLOPEDİSİ -  22ü£
karar kıldım. Gözleri yaşaran Mesud Cemil:- 
Çocuğum, saza hâkimsin, sende istikbâ­
lin büyük bir sanatkârını görüyorum! dedi. 
Saçlarımı okşayan elini öptüm, ve o gün ta­
lebesi olmak lutfuna kavuştum. Haftada bir 
gün giderdim, ama her gidişimde yeni bir 
şey öğrenirdim, Mesud Cemilin mümtaz şah­
siyetinin bir cebhesi de büyük hoca olması­
dır».
Hakkı Göktürk
I / L a
*Z**t>y
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği 
Taha Toros Arşivi


Batanay (Ercümend)

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Istanbul Sehir University Repository