Taha Toros Arşivi, Dosya No: 42-Halit Ziya Uşaklıgilİstanbul Kalkınma Ajansı (TR10/14/YEN/0033) İstanbul Development Agency (TR10/14/YEN/0033

Karay, Refik Halid [Halit]

Istanbul Sehir University Repository

Günler Geçerken
Bir edebiyat ehramı
Serveti Fünun edebiyatım cambazların omuz omuza binerek 
kurdukları insandan ehrama benzetmek mümkündür. Şu farkla 
ki o ehram bir tek deği, iki pehlivan cambazın sırtında yükselir: 
Tevfik Fikret ile Halid Ziya’mn... Cenab Şahabeddin’in rolü de 
hünerlidir; zira bir ayağını bir pehlivanın, birini de ötekinin omu­
zuna basmıştır, ehramın ilk basamağı kendisidir. Cenab’ın sağ omu­
zuna dayanan şiir tarafında elele vererek Süleyman Nazif, Faik 
Âli, Hüseyin-Suat gibi şairler yelpaze biçimi gerilir; sol omuzda 
Mehmet Rauf, Ahmet Hikmet gibi nesirciler kanat şeklinde açılır. 
Hepsi de ayn çeşit, fakat atlas üzerine pullu elbiseler giymişler­
dir. (Yani süslü kelimelerle işlenmiş göz alıcı bir üslûp) En üstte, 
uçacakmış gibi bir ayağını kaldırmış duran eli şemsiyeli cambaz, 
kumpanyanın en genç elemanı Celâl Sahir’dir; hiç ağırlık vermez, 
bir tüyü andırır.
Bu edebiyat ehramı az sonra yan taraflarından çözülmeğe 
başladı; ama temellerini teşkil eden iki dayanak — Fikret ve Halid 
Ziya—  asırlara göğüs gerecek sağlamlıkta ve asırlar geçtikçe değer­
leri artacak, hayretle bakılıp seyrolunacak kudrette yerlerinde kaldı. 
Biri garp tekniğindeki şiirin, öbürü romancılığın bize ilk mükem­
mel örneklerini verdiler. Tanzimat edebiyatının Avrupaya doğru 
bir pencere açtığını inkâr edemeyiz. Şu var ki pencerenin kafesi 
kaldırılmamıştı. Edebiyatı Cedide, kafesi attı; yerine incecik bir 
tül perde taktı. (Tül perdenin arnuvo nakışlan hünerbazlıkta* eş­
siz bir ustanın, Cenab Şahabeddinin işidir)
Bir aralık bazı gençler koca Halid Ziya’nm yarım asır önceki 
roman tiplerini yadırgayarak bunları Frenk edebiyatından alın­
mış özenti mahlûklar, kuklalar sanmışlardı. Hayır; bizim gibi 
çacukluğunda da olsa (Aşkı Memnu) zamanını görmüş olanlar bir 
Çok Behlül’Ierin, Nihal’lerin aramızda dolaştığını ve ö hayatı sür­
düklerini bilirler. Halid Ziya da Hüseyin Rahmi gibi —  hattâ 
mübalâğaya düşmeden —  bize bizden tipler vermiş, bizim bir çeşit 
cemiyetimizin hayat tarzını belirtmiştir. Birinin eksikliklerini 
öbürünün tamaladığına ve ne kadar birbirlerine aykırı gibi dur- 
salar ikisinin birleşerek aynı devri canlandırdıklarına inanma- 
hyız.
Refik Halid Karay
dy lâv*, -
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği 
Taha Toros Arşivi
* 0 0 1 5 0 9 0 7 4 0 0 6 *


Günler geçerken:Bir edebiyat ehramı

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Istanbul Sehir University Repository