Taha Toros Arşivi, Dosya Adı: Müzisyenlerİstanbul Kalkınma Ajansı (TR10/14/YEN/0033) İstanbul Development Agency (TR10/14/YEN/0033

Durgun, Duygu

Istanbul Sehir University Repository

28 NİSAN 1996 PAZAR________________ _________ _____________________________________________________ CUMHURİYET
KÜLTÜR
‘Türk musikisini ayağa kaldıran adam’
Müııir Nurettin,klasik Batı müziğinden de 
büyük keyif alır, özellikle 
Beethoven ve Mozart'ın 
konçertolarını severek 
dinler.. Kızı Meral 
küçükken bir gün,
"Bach'ın müziği çok kötü, 
ben hiç sevmiyorum" 
demek gafletinde bulunur. 
Babası, bir ay süreyle her 
gün saatlerce kızına Bach 
dinletir ve sonunda 
sözlerini geri alan kızına, 
“ Kötü müzik yoktur, 
dinlemeye alışmamış kulak 
sardır” diye ders verir. 
Yıllar sonra, genç kızlığın 
eşiğine gelen torunu 
Nükhet, avaz avaz Beatles 
plakları çalarken isyan 
eder Münir Nurettin. 
“Sabahtan akşama kadar 
bu kötü müziği dinlemeye 
mecbur muyuz!” diye 
çıkışan babasını, kızı 
Meral yatıştırır: “Siz ne 
demiştiniz bana? Kötü 
müzik yoktur, dinlemey e 
alışmamış kulak vardır 
babacığım." Ertesi sabah, 
banyoda tıraş olan Münir 
Bey'iıı sesi duyulur:
“ Lalav la, la lav la, la lav la 
la". Münir Nurettin 
alaturka ağızla Beatles'ııı 
ünlü “It’s Been A Hard 
Dav's Night”ıııı 
mırıldanıyordun
Y ahya Kemal, Münir Nurettin’in Nişantaşı'ndaki 
evine, akşam yemeğine 
çağrılmıştır. İki yakın dost o 
gece başbaşadırlar. Yemeğin 
sonunda Münir Nurettin, 
“Üstadını” der. “sana bir 
hediyem sar!" Yahya Kemal 
meraklanmıştır: “Nedir 
Münir?” Kızı, Münir 
Nurettin’e tamburunu getirir. 
Münir Bey Kem çalar, hem 
de Yahya,Kemal'e, onun, 
‘muhayyer’ makamında yeni 
bestelediği iki rubaisini 
okur: “Çcpçevre bahar 
içinde bir yer gördük/
Ferhad ile Şirin’i beraber 
gördük/ Baktık geceden fecre 
kadar ellerde/ Yıldızlara 
yükselen kadehler gördük”... 
Yahya Kemal’in gözlerinden 
yaşlar süzülmektedir. 
Arkadaşının kolunu sımsıkı 
tutar. “Bana söz seç Münir” 
der. “benim şiirlerimi senden 
başka hiç kimse 
bestelemeyecek. Buna 
müsaade etmeyeceksin. 
Onları ancak sen 
besteleyebilirsin.”
DUYGU DURGUN______________________
“ 193ö’un soğuk bir Şubat giinü... İstiklal 
Caddesi'ndcki Fransız Tiy atrosu (sonradan Ses 
Tiyatrosu, günümüzde Ortaoyuncuları Tiyat­
rosu) tıklım tıklım doludur. İstanbulluların ya­
kından tanıdığı, Prenses Zehra Hanımefcn- 
di’nin ‘Bülbülüm’ adını taktığı, Hakkı Süha 
Gezgin’in Allah'ın ivazı' divc tanımladığı bir 
ses sanatçısının konseri var. Salonda cicili bici­
li, şık hanımefendilerin çoğunlukta olduğu,‘nc- 
zilı'hir kalabalık... İkinci sırada, annesiy le ba­
hasının arasında oturan sekiz-dokuz yaşların­
da bir erkek çocuğu, gözleri faltaşı gibi açılmış, 
nefesini tutmuş, hiç kımıldamadan, büyüten­
mişçesine sahneye bakıyor... Gözlerini, adının 
'frak' olduğunu sonradan öğreneceği, siyah, 
çok şık bir giy si içinde, ay akta şarkılarını oku­
yan soliste dikmiş."
O solist, “ Türk musikisini ayağa kaldıran 
adam” Münir Nurettin Selçuk'tan başkası de­
ğildir.
Ünlü Türk müziği yorumcusu ve bestekârı 
Münir Nurettin Selçuk'tın, 28 Nisan 1981 ta­
rihinde aramızdan ayrılışının üzerinden tam 
on beş yıl geçti. 1900 yılın- •  •
da İstanbul'da doğan, ömrü 
boyunca bu şehirde yaşayan, 
en ölümsüz yapıtlarını bu şe­
hir için yazan Selçuk, ardın­
da Doğu insanının müzik an­
layışını, Batı disiplini ve es­
tetiği ile bütünleştiren bir 
“müzik devrimi” bıraktı biz- 
lere...
Selçuk'tın ölümünün 15. 
yılında. Sel Yayıncılık ünlü 
sanatçının yaşamöyküsünü,
Ayşe Kıılin'iıı yayına hazırla­
dığı “ Bir Tatİı Huzur” adlı 
albüm-kitap ile sunuyor Mü­
nir Nurettin'in sevenlerine 
ve bu önemli müzik adamı 
hakkında daha çok şey bil­
mek isteyen meraklılara. Ay­
şe Kııliıı, kitabı hazırlarken 
Münir Nurettin'in, hayatta 
olan bazı yakın dostlarına 
başvurmuş. Büyük ölçüde 
tanıklıklara dayanan bu kita­
bı yayına hazırlarken karşılaştığı en büyük en­
geli, o kuşaktan çok az kişinin hayatta oluşu 
olarak açıklıyor Killin. “Selçuk'tın kızı Me- 
ral'in önerdiği bazı kişilerle görüştüm. Ama 
işin üzücü yanı, müzisyen arkadaşlarından pek 
çoğu artık yaşamıyorlardı. Tamamen rastlan­
tı eseri olarak karşılaştığım bazı aile dostları ya 
da komşuları ise hiç ummadığını ölçüde yar­
dımcı oldular kitabın hazırlanışına.” Kııliıı. gö­
rüştüğü kişilerin şu ortak özelliğine dikkat çe­
kiyor:
“ Hepsi de Münir Nurettin'i bir musiki ada­
mı olarak göklere çıkarıyorlardı.”
Kişiliğinde klasik “Osmanlı” aile terbiyesi, 
bilgisi ve hoşgörüsünü Batı kültürü, birikimi 
ve görgüsüyle birleştiren Münir Nurettin Sel­
çuk'tın lD17 yılından bu yana arkadaşı olan 
tanbın i Refik Fcrsan'ın anlattıkları çok ilginç 
Kulin'e göre. İlk tanıştıkları günü şöyle anlat­
mış Fersaıı:
“Kendisini ilk olarak Dar'iil Elhaıt icra he­
yetine devanı ettiği sıralarda, Ziya Paşa merhu­
mun başkanlığında, o devrin en değerli musiki
üstatlarından oluşan Encümen-i Musiki he­
yeti huzurunda dinlemiştim. İsmail Efendi'nin 
Yegâh bestesinin usullerini tam hakkı ile vere­
rek harikulade bir üslup ve eda ile ve bütün in­
celikleriyle oya gibi okumaya başladığı zaman, 
bu çocuk denecek gencin yaşı ile mütenasip ol­
mayacak derecedeki dehası karşısında adeta 
kendimizden geçmiştik.”
Müziği neredeyse bir ibadet sayan, "alatur­
ka” sözcüğü ile küçümsenen Türk musikisini 
meyhanelerden alıp sigara bile içilmeyen, na­
ra atmak bir .yana, öksürülmeyen tiyatroların 
sahnesine çıkaran Münir Nurettin'in Atatürk 
ile de anıları var. Söylentilere göre. Atatürk'ün 
içki sofralarına sık sık çağrılan Münir Nuret­
tin, böyle anlarda biraz daha hırçın olurmuş. 
Ruşen Şefik aktarıyor:
“Söylentiye göre, bir masa âleminde Münir 
Nurettin şarkı söylerken Atatürk şarkıya karı­
şıyor ve Münir'i kendini takibe zorluyor. Mü­
nir, bu yüzden zaman zaman besteyi bozmaya 
mecbur oluyor ve asabileşiyor. Sonunda daya­
namayarak Atatürk'e bu işi bırakmasını söy­
lüyor. Atatürk alınıp güceniyor ve çok sevdiği 
sanatçıs ı dinleme zev kinden kendini bir süre 
yoksun bırakıyor.”
Ancak Atatürk'ün öfkesi 
uzun süren bir öfke değildir. 
Bursa'da Çelik Palas’ta kar­
şılaştıkları zaman sofrasına 
ünlü bestekârı da çağırır. Ba­
rışmak için ilginç bir yol 
seçmiştir Atatürk. Rakı bar­
dağını işaret ederek Münir 
Nurettin'den başının üstüne 
koymasını ister. Arka cebin­
den bir tabanca çıkarır ve 
dikkatli bir şekilde nişan 
alarak tetiğe basar. Kurşun, 
kadehi değil, arkadaki dire­
ği hedef almıştır. Ve Ata­
türk. Münir Nurettin’i yanı­
mı çağırarak şöyle der ona: 
"Sesin gibi, zekâ ve cesare­
tinin de mükemmel olduğu­
nu ispat ettin, haydi bize bir 
şarkı oku da dinleyelim.”
Ve bu defa şarkıya hiç ka- 
rışmaksızın “tatlı tatlı din­
ler" ünlü sanatçıyı.
Ayşe Kııliıı, kitabı hazırlarken çeşitli ilginç 
anekdotlarla karşılaşmanın verdiği heyecanı 
anlatırken ünlü bestekârın kişiliğine ilişkin il­
ginç ayrıntılara da tanık olduğunu söylüyor:
“ Dış görünümüne gösterdiği özen kadar, sa­
natı konusunda da çok titizmiş. Konsere geç ge­
len bir kişiyi asla salondan İçeri almazmış. İçe­
ri girmek isteyen olursa konseri yarıda keser­
miş. Provalarda ise tam anlamışla fırtına gi- 
biy ıııiş. Gerektiği zaman hırçınlaşan, ama eki­
binde çalışan insanları asla kırmayan ince kişi­
liğiyle yaptığı işe müthiş saygı duyan bir adam­
mış Münir Nurettin.”
Bir de, her büyük sanatçının “olmazsa ol­
maz” özelliği olan güzelliğe, yeni heyecanla­
ra düşkünlüğü var: “Yaşamında aşka her za­
man yer vermiş. Âşık olmadığı an, ölümüne 
dek elbette, neredeyse şok gibi.”
Adı. Türk müziğinde gerçekleştirdiği “dev- 
rinT’le özdeşleşen,"Alaturka musikiyi ayağa 
kaldıran adam” olarak anılan Münir Nurettin 
Selçuk'tı konu alan “ Bir Tatlı Huzur”, mayıs 
ayının ilk haftasında satışa çıkarılacak.
~V~ Trnlii Türk müziği 
t  /  yorumcusu ve M J bestekârı Münir 
Nurettin
Selçuk’un, 28 Nisan I98l 
tarihinde aramızdan 
ayrılışının üzerinden tam 
on beş yıl geçti. Adı, Türk 
müziğinde gerçekleştirdiği 
'devrimde özdeşleşen, 
'Alaturka musikiyi ayağa 
kaldıran adam’ olarak 
anılan sanatçının 
yaşamöyküsünü, Sel 
Yayıncılık Ayşe Kuliıı’in 
yayma hazırladığı 'Bir 
Tatlı Huzur’ adlı albüm- 
kitap ile sunuyor.
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği 
Taha Toros Arşivi


Türk musikisini ayağa kaldıran adam

http://openaccess.marmara.edu.tr//bitstream/11424/147231/3/001510143006.pdf

Türk musikisini ayağa kaldıran adam

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Istanbul Sehir University Repository