Taha Toros Arşivi, Dosya No: 31-Mardin Ailesiİstanbul Kalkınma Ajansı (TR10/14/YEN/0033) İstanbul Development Agency (TR10/14/YEN/0033

Yalman, Tunç

Istanbul Sehir University Repository

25 • 5 - 1952
!
■ t
's r^ S Î  jwwSvj.
Aıııerikada hazırlıkları tamamlanmakta olan «Rilyam» kotrası.
Bir Türk kotrası
Okyanusu aşacak
«Rüyam» New York'tan İstanbul'a altı haftada 
gelecek -  Kotranın sahibi armatör Haşim Mardin
ile bir konuşma
TJTer halde duymuşsunuzdur..
Birkaç gün evvel «Vatan* 
da bir ajans haberi olarak ha­
vadisi de çıktı... Armatör Ha­
şim Mardin «Rüyam, adlı yeni 
kotrasiyle haziran ayında Atlas 
Okyanusunu aşmağa karar ver­
miş bulunuyor. Bu seyahat bel­
ki birkaç genç DanimarkalInın 
«Kon-Tiki > adlı sal ile yaptık­
ları yolculuk kadar tehlikeli 
ve alâka çekici değildir, fakat 
Türk bayrağını taşıyan bir yel­
kenlinin ilk defa olarak Okya­
nusu aşması şüphesiz ki, bizler 
için merakla takip edilecek bir 
hâdisedir.
Hâşim Mardin 25 senelik 
bir denizcidir... Kendisine re­
fakat edecek olan Galatasaray­
l I  Nıhad Bekdik ise yıllarca 
kotra kullanmıştır. «Arslan» Ni 
had zaten eski bir deniz suba­
yıdır.
Kotranın tamamen Türk olan 
sekiz kişilik mürettebatı hâlen 
Amerikada teknenin bu uzun 
yolculuk için lâzım gelen ih­
tiyaçlarını tamamlamakla meş­
guldürler.
Bu sekiz kişinin içinde, Ha­
şim Mardin’in geçen yıl Sicil­
ya’nın Taormina limanı açıkla­
rında yanan «Rüya* kotrasında 
çalışmış olanlar da vardır.
Bu seyahate tanınmış sporcu­
larımızdan Vedat Abud ve film 
rejisörü Faruk Kenç de iştirâk 
edeceklerdir. Faruk Kenç New 
York limanından ayrılış günün 
den, İstanbul limanına giriş â- 
nına kadar seyahatin mühim 
safhalarını filme çekerek tes­
pit edecektir. Bu film, montajı 
yapıldıktan sonra bir «seya­
hat filmi» olarak Türkiyenin 
her tarafında sinemalarda gös­
terilecektir.
Haşim Mardin’in 
yazıhanesinde
TFotra seyahatinin havadisini 
**■ okuyalı ben Haşim Mardin 
Ie bir röportaj yapmak istiyor­
dum. Dün kendisini yazıhane­
sinde ziyaret ettim. Tasarladığı 
iddialı seyahat hakkında bana 
etraflı malûmat vermek neza­
ketinde bulundu.
Mardin, Reman ve Haran şi­
leplerinin sahibi olan Haşim 
Mardin otorite ile tevazuu şah­
sında mükemmelen birleştirme 
sini bilen bir zattır...
Yazıhanesi hakikaten zevkle 
döşenmiş. Toplantı odasının du 
varında büyük bir yeşil doku­
ma harita asılı. Koltuklar da ye 
şil, rahat: koskocaman.
Kendi bürosunun bir duva­
rını boydan boya bir dünya 
haritası kaplıyor. Geniş pence-' 
relerin karşısında eski yolcu sa­
lonu. Ardında cıvıl cıvıl İstan­
bul limanı. Haşim Mardin bir 
yandan penceresinden Kadıköy 
vapurlarının gidip gelişini, li­
mana girip çıkalı büyüklü kü­
çüklü gemileri seyrederken, bir 
yandan da duvardaki haritanın 
üzerinde, dünyanın yedi denizi­
ni dolaşan şileplerinin rotaları­
nı takip ediyor.
Kotra ile yapacağı seyahat 
bir buçuk, iki ay sürecek. Bu 
kadar uzun zaman işlerini nasıl 
yüzüstü bırakabileceğini merak 
ettim.
İzah etti:
— Seyahat boyunca işlerimi 
kotradan takip edeceğim. Kotra 
nın içerisine telsiz monte ettir­
dim. İstanbulda yazıhanemde i- 
ken bile gemilerimle doğrudan 
doğruya temas halinde olama­
dığım halde kotradan bunu ya­
pabileceğim.
Telsiz sisteminin 
bozukluğu
T âf lâfı açmıştı. Kotracı Mar- 
"  din. Armatör Mardin'in en
Armatör Haşim Mardin
büyük dertlerinden birine te­
mas etti:. - -
— İstanbuldan .seferdeki bir 
gemi ile; başka bir yerden na­
kil yapılmadan temas etmeğe 
imkân yoktur. Bu yüzden mâ­
ruz kaldığımız kayıplara dair 
size iki misal vereyim:
Geçenlerde Azor adalarının 
şimalinde 10500 tonluk bir Li­
berty gemisinin pervanesi ko­
puyor. Bizim Mardin şilebi de 
o civardan geçmekte. Gemi biz 
den imdat istiyor. Mardin’in 
süvarisi hemen bana, Îstanbula, 
telgraf çekerek talimat soru­
yor. Çektiği telgraf ancak iki 
buçuk gün sonra elime geçe­
bildi. Arada, o civardan geçen 
başka bir gemi Liberty’yi A- 
zor’lara kadar çekmiş ve men­
sup olduğu şirket bu yardıma 
mukabil bir milyon dolar ka­
zanmıştır. Şâyet bizim elimizde 
telsiz bulunmuş olsaydı, sü­
vari ile hemen haberleşebile­
cek ve bu büyük fırsatı kaçır­
mayacaktık.
Başka bir misal: On gün ka­
dar evvel Fransamn Le Havre 
limanından kalkan Raman şile­
bi Cebelütarıktan 700 ton ma­
zot almak istediğini telsizle bi­
ze bildirdi. Cebelütarıktan ma­
zotun verilmesini temin ettik­
ten sonra biz de kendisine ge­
reken talimatı verdik. Teli çek­
tiğimiz anda geminin Cebelüta* 
rığa varmasına 60 saat vardı, 
halbuki Raman telimizi ancak 
Cebelütarıktan ayrıldıktan 60 
mil sonra almış ve geri dön­
müş ki, 60 mil gitmek 60 mil 
dönmek 12 saat eder. Bir ge­
minin gündelik kazancı 7000 
dolar olduğuna göre, işte size 
3500 dolarlık bir zarar! Eğer 
«Rüyam» teknesinin telsizine o 
zaman sahip olsaydım, gereken 
talimatı iki saat içinde bildire­
cektim. Daha size bunun gibi 
yüzlerce misal verebilirim. İs­
tanbul limanına, telsiz haberle­
rimi doğrudan doğruya gönde­
rebilecek bir cihazın temini 50 
bin liralık bir iştir. Lâkin bu 
dert yıllardır bir türlü halledi- 
lemedi.
Neyse, biz yine mevzuumuza 
dönelim. Bu misalleri, kotra ile 
seyahate çıkmakta işimin başın­
dan ayrılmış olmıyacağımı be­
lirtmek için verdim. Bilâkis kot 
ranın telsizi sayesinde gemile­
rimle her an doğrudan doğruya 
temas halinde olabileceğim.
Okula verilen 
altın saatler
D u sırada telefon çaldı. Yük-
sek Deniz Ticaret Okulundan 
«saatler için» telefon ediyorlar­
dı. Haşim Mardin eski mekte­
bini birincilikle bitiren bir 
güverte ve bir makine kısmı öğ 
rencisine her yıl birer altın 
saat hediye etmektedir.
Telefonda, bu yıl diploma 
merasimi günü İstanbulda bu-
«Arslan» Nihad Bekdik
lunamayacağı için özür diledi 
ve saatleri göndereceğini va- 
detti.
«Rüyam» kotrası nasıl 
satın alındı
<(r>üya* yanalı beri Haşim 
Mardin yeni bir kotra a- 
rıyormuş. Geçen yıl krom bo­
şaltan bir şilebi ile Baltimore’a 
gittiği zaman oradaki Yat Kulü­
bünden satılık tekneler hakkın­
da malûmat istemiş. Kulübün 
önünde demirli duran birkaç 
tekneyi göstermişler. Bir tane­
sinin adı, «Diken» mânasına ge­
len «Thistle* imiş. Haşim Mar­
din bunu gezmiş, tekneye hay­
ran olmuş.
— O zaman kendi kendime 
eğer bunu satın alabilirsem a 
dini «Rüyam» koyarım diye dü­
şünmüştüm, diyor. Yanan kot­
ranın adı «Rüya» idi, ama adı­
nı ben koymamıştım. Halbuki 
bu kotra hakikaten benim «Rü­
yam» olacaktı. Altı aylık bir 
müşavereden sonra nihayet, baş 
katarının «Diken» demiye dille­
ri varan o güzelim tekne, be­
nim «Rüyam» olabildi.
Seyahat
hakkında
■püyam» kotrası ve buradan 
giden sekiz kişilik Türk 
mürettebatı hâlen New York li 
manındadır.
Haşim Mardin ve arkadaşları 
da birkaç güne kadar uçakla A- 
merikaya hareket edeceklerdir. 
Kotra, Kaptan Mardin ve ikin­
ci Kaptan Arslan Nihad’ın ida­
resinde 15 haziranda oradan yo 
la çıkacak ve siklon mıntakası 
olan Azor adalarının mümkün 
mertebe şimalinden dolaşarak 
15—20 günde Cebelütariğa va­
racaktır. Bundan sonra Fransız 
ve İtalyan Riviera’larına ve di­
ğer Akdeniz limanlarına uğra­
nıldıktan sonra Ağustos başla­
rında İstanbula gelinmiş olacak­
tır.
Türk bayrağını taşıyan bir 
kotra ile ilk defa olarak böyle 
bir seyahat yapılması beynelmi­
lel spor ve denizcilik âlemin­
de şüphesiz ki ,gayet müspet 
bir propaganda vesilesi teşkil 
edecektir.
Haşim Mardin'e bu seyahati 
tehlikeli bulup bulmadığını sor 
duğum zaman:
— Tehlike her şeyde vardır, 
dedi. Karada, havada, denizde... 
Bir hafta evvel Adanadaki de­
miryolu kazası kimin aklına 
gelirdi? Asıl tehlikeyi tedbirsiz 
lik doğurur. Bizim teknenin 
can emniyet sandalları, yelek­
leri, her şeyi mevcut ve mü­
kemmel. Telsizimiz de var. Se­
yahatimizi muvaffakiyetle ba­
şaracağımıza ve Ağustos başın­
da Okyanusu aşan ilk Türk 
kontrasiyle İstanbul limanına 
gireceğimize imân etmiş bulu­
nuyoruz. TUNÇ YALMAN
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği 
Taha Toros Arşivi


Bir Türk kotrası okyanusu aşacak

http://openaccess.marmara.edu.tr//bitstream/11424/164488/3/001509266006.pdf

Bir Türk kotrası okyanusu aşacak

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Istanbul Sehir University Repository