Taha Toros Arşivi, Dosya No: 15-Fahrünnisa Zeid.



Not: Gazetenin "San'at Aleminde" köşesinde yayımlanmıştır.İstanbul Kalkınma Ajansı (TR10/14/YEN/0033) İstanbul Development Agency (TR10/14/YEN/0033

Yalman, Tunç

Istanbul Sehir University Repository

İ L
V A T A »
Sam sat a ía m io d a
FahrünnisaZeidin
ikinci sergisi
D eğerü j*ssam Bayan Faa rünnisa ' Zeid’in geçen 
bahar açmış olduğu serginin he­
yecanı henüz durulmadan, ayni 
sanatkâr ikinci bir sergi açmış 
bulunuyor Bu havadis hiç şüphe 
yok ki hayretle karşılanacaktır. 
Geçen seneki sergi oldukça uzun 
bir çalışma ve hazırbk devresinin 
mahsulü idi. Bayan Zeid’in ara­
dan geçen bir yıl zarfında ikinci 
bir sergiyi dolduracak miktarda 
eser vermiş olması hakikaten hay 
ret ve takdirle karşılanacak bir 
hâdisedir. Hele teşhir edilen tab­
loları gördüğü zaman insanın hay 
reti büsbütün artıyor. Yüz otuz 
tane resim! Hepsi biribirinden gü 
zel, biribirinden canlı ve göz alı­
cı... Bayan Zeid’in büyük emek­
lerle boşaltılan ve mükemmel bir 
resim galerisi haline getirilen 
Maçkadaki apartımanına (Ralli 
Apt.) girdiğim zaman renk ve 
resim bolluğundan âdeta .başını 
döndü. Sanatkârın eserleri o ua- 
dar canlı ki sanki çerçevelerine 
sığamıyorlar, duvarlardan taşı­
yorlar ve size kendilerine bakma­
nızı emrediyorlar. Yalnız şu rar: 
Bunu hepsi birden yapıyor. Ve 
siz bir müddet şaşkın duruyor, 
galerinin havasına alışmağa çalı­
şıyorsunuz. Sonra korka korka 
resimlerin birine bakıyorsunuz; 
hangisi olursa olsun baktığınız re­
sim sizi ressamın şahsiyeti ile ta-' 
nıştıracaktır. Ve hükmünüeü o 
anda vereceksiniz. Eğer bariz ve 
orijinal bir şahsiyet, sıcaklık, kuv 
vetli ve şaşırtıcı renkler, muhay­
yile, iıattâ belki biraz lâkaydi bir 
sanatkârı sevmeniz için fazlasile 
kâfi gelen vasıflarsa. Bayan Ze­
id’in eserlerine hayran kalacağınız 
muhakkaktır. Yok eğer resim san 
atı hakkında mazbut ve muhafa­
zakâr fikirler besliyen bir kimse 
iseniz bu sergi herhalde sadece 
«alâkanızı çekecektir.»
Sergide 130 dan fazla resim ter 
hir edilmektedir demiştim. Bunla­
rı mevzu itibariie dört kısma ayır­
mak mümkündür. Ege bölgesi in­
tibaları, Polonezköy civarında ya­
pılan resimler, muhtelif cephele­
rde Îstanbulu canlandıranlar ve 
atelyede yapılan portrelerle, desen 
ler. Bu dört grupa dahil olan eser­
ler renk ve ruh itibariie biribiria» 
den ayrılmakla beraber, hepsi de 
Bayan Zeid’in kendine hâs sanat 
anlayışını bariz olarak taşımakta­
dır. Her manzara, her hâdise Ba­
yan Zeid’in nazarında fırçasına 
mevzu teşkil edecek kadar mühim 
ve enteresandır. Yeter ki güzel bir 
şekilde canlandırılabilsin. Bu se­
bepledir ki sergide geniş bir mev­
zu bolluğu ile karşılaşıyoruz. İşte 
teşhir edilen bazı değişik mevzu­
lu resimlerin isimleri:
Ambarda yolcular, Fiili natür­
mort, Ameliyathane, Müneccim, 
Unkapanı deplsu yangını, Aktıva- 
rium v.s.. Harikulade İstanbulu- 
nıuz Bayan Zeid'in fırçasında ha­
rikulade bir şekilde canlanıyor: 
Kapalıçarşı, Haliç, Camiler, Boğar, 
Küllük, Köprü! Resimlerdeki İs- 
tanbulu belki, biraz yadırgıyoruz, 
fakat bundan ne çıkar; Bayan 
Zeıdln İstanbnlu görüşü, onu bi­
zim görüşümüzden hiç de daha a* 
güzel değil. Hattâ belki daha da 
güzel.
Sergide en çok alâkayı çeken
resimlerden biri «Ambarda yolcu­
lar» ismini taşıyan büyük tablo 
idi. Bu resimde, canlandırdığı 
mevzu ile garip bir tezat teşkil 
eden bir renk bolluğu, canlı bir 
neşe havası göze çarpıyordu.
Bayan Zeid bana bu tablo hak­
kında, bütün sanat telâkkisinin 
anahtarım taşıyan, şu sözleri söy­
ledi:
'«— İzmircien gelirken, ambar­
da seyahat eden yolcuları tetkik
ettim. Hepsi fakirdi. Muhtelif se­
beplerle, İstanbula geliyorlardı. 
O çukur ambarda yatıp kalkıyor, 
çıkınlarından çıkardıkları yemek­
lerini oracıkta yiyorlardı. Fakat 
buna rağmen o kadar rahat, o ka­
dar mesut bir halleri vardı ki,
sanki ruhlarının zenginliği # o 
ambarı renk dolu bir âleme çevi­
riyordu. Bu tablomdaki renkler ve 
canlılık ambarın maddi değil, mâ­
nevi görünüşünü canlandırmakta­
dır.
Bayan Zeid’e soluyorum:
— Sizee resim neyin ifadesi ol­
malıdır?
Hiç düşünmeden cevap veri­
yor:
, •— Resim, sanatkâr ı n  bütün 
benliğini ifade edebileceği bir 
yol olmalıdır, Her.şey bu gaye için 
bir sebep, her vasıta bir vesile 
teşkil edebilir. İnsan bütün şah- 
siyetile yaptığı resmin içine girer 
ve o resim ressamın hayatım, tec­
rübelerini, dünya görüşünü ifade 
eder.
Bu ifade herhangi bir resim 
tarzı ile tecelli edebilir. Benim is­
tediğim, resimlerime bir şark ha­
vası verebilmektir. Mademki 
şarklıyım, içimdeki o âlemi yaşat 
mam ve kendi öz mazime dön­
mem lâzımdır.«
Bayan Zeid'in sergisi dün çok 
kalabalık bir davetli grupu tara­
fından gezilmiş ve nazik ev sa­
hibesi bütün misafirlerle ayrı ay­
rı meşgul olmuştur. Mayısın 31 i- 
ne kadar açık kalacak olan bu 
sergiyi bütün sanat meraklılarına 
bilhassa tavsiye enerim.
Tunç Yalman
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği 
Taha Toros Arşivi


Fahrünnisa Zeidin ikinci sergisi

http://openaccess.marmara.edu.tr//bitstream/11424/173536/3/001508145006.pdf

Fahrünnisa Zeidin ikinci sergisi

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Istanbul Sehir University Repository