Taha Toros Arşivi, Dosya Adı: Pierre Loti.



Not: Gazetenin "Sıfır Noktası" köşesinde yayımlanmıştır.İstanbul Kalkınma Ajansı (TR10/14/YEN/0033) İstanbul Development Agency (TR10/14/YEN/0033

Çalışlar, Oral

Istanbul Sehir University Repository

IR N O K T A S I  /ORAL ÇALIŞLAR I
Piyer Loti ve AvrupaPiyer Loti, İstanbul hayranı, Türk- leri çok seven bir Fransız aydını. Yıl­
larını İstanbul’da geçirm işti. Fran­
sa’dan Türkiye’ye bakmakla, Türki­
ye’nin içinden yabancıların değerlen­
dirmelerini yorumlamak daha farklıdır. 
Piyer Loti kendi ülkesinin, yani Fran­
sa’nın Türkiye’ye bakış açısını bir ya­
zısında, turistlerin giyim kuşamına ba­
karak eleştirir. Yazının tarihi Ocak 1919, 
Kurtuluş Savaşı’nın başlamasından 
hemen önce...
Piyer Loti, Fransızlann Türkiye’yi bir 
Arap ülkesi ya da Afrika ülkesi olarak 
görüp kabul etmelerinin ne gibi sonuç­
lar verdiğini o yazısında şöyle anlatı­
yor: "Ben düşünüyorum ki sevgili ve 
daha da öte hayran olduğumuz Fran- 
samız, komşusunda olup bitenden 
habersiz, çok sakin bir dünya ülkesi­
dir. Örneğin asırlar boyu müttefikimiz 
olan Türkiye, bir Orta Afrika ülkesi 
veya Ay’da herhangi bir yer kadar ta­
nınmıyor. İşte bu yüzden kışın aralık 
ayında, havanın bizim Paris kadar sert
olduğu İstanbul’da, bizden turistlerin 
incecik kumaşlı elbiselerle dolaştığı­
nı görmüşümdür."
Piyer Loti, Fransızların, Türkiye’yi 
Asya’nın bir parçası, AvrupalI olama­
yacak bir ülke olarak görürken, o ba­
kış açısının Türkiye’nin iklimini de Arap 
ülkelerinin iklimiyle kanştıracak kadar 
gerçeklikten yoksun olduğunu anlat­
maya çalışıyor. Piyer Loti bu iddiala­
rını şöyle sürdürüyor: “Orada, gemim 
haftalardan beri, kar fırtınalarının or­
tasında mücadele ederken, büyük 
Paris gazetelerinde şunu okumuşum­
dur: ‘Bay Piyer Loti, sonsuz bahar ül­
kesi boğazda olmaktan kim bilir ne ka­
dar mutludur.’ Yani bu ülkenin Do­
ğu'da olduğunu anlıyorsunuz değil 
mi? Halbuki Fransızların çoğu için 
Doğu demek, mavi gök, güneş, pal­
miye ağaçları ve develer demek... Ve 
hoş bir saflıkla, Türkleri Kürtlerle, Os­
manlIları Ortadoğulularla karıştırıyor­
lar. Onlar için kırmızı takke taşıyan 
herkes Türktür. ”
Piyer Loti’nin 85 yıl önce dikkat çek­
tiği bu bakış açısı, bir ölçüde devam 
ediyor diyebiliriz. Tabii ki artık Türki­
ye’nin iklimini, kıyılarını, tatil yerlerini 
öğrendiler. Kış günü İstanbul’a gelen 
Fransız turistler TV ekranlarından İs­
tanbul’daki sıcaklığı öğrenip valizleri­
ni ona göre hazırlıyorlar. Ancak Tür­
kiye’nin yeri konusunda Batılıların tam 
bir netlik içinde olmadığı da bir ger­
çek.
Aslında Türkiye-Avrupa ilişkileri, ne­
redeyse 200 yıldır Piyer Loti’nin sözü­
nü ettiği doğrultuda gidiyor. Geçmiş­
te Ingiltere, Fransa ve Almanya, Os­
manlI üzerinde farklı siyasetler uygu­
larlar, kendilerine yönetim içinde adam­
lar bulurlardı. Bir de Rusya-Osmanlı 
dış politikasında dikkate alınacak bir
etken olurdu. Türkiye’nin AB üyeliği­
nin tartışıldığı günümüzde, Avrupa ül­
keleri ve bunların yaklaşımları önem 
kazanıyor.
Batı’da nasıl "Barbar Türkler” ima­
jı bazı çevreler tarafından hâlâ sıcak 
tutuluyor ve Türkiye’ye AB kapısı ka­
patılmak isteniyorsa, aynı toptancı 
önyargılar Türkiye içinde de varlığını 
sürdürüyor.
“AB bizim düşmanımız; bizi böl­
mek, elimizden Kıbrıs’ı almak, Kürt- 
leri ayaklandırmak için çalışıyorlar. 
Zaten bizi almayacaklar da ” diyen bir 
kesim, müzakere tarihi yaklaştıkça 
daha yüksek sesle konuşuyor.
Batı, geçmişte olduğu gibi bugün de 
bütün değil. Irak’a müdahale sırasın­
da gördük: ABD’ye Ingiltere, İtalya, 
Ispanya gibi ülkeler destek verirken 
Fransa ve Almanya gibi iki önemli ül­
ke de işgale karşı çıktı. İşgali engel­
/z. ı
oralcalislar@cumhuriyeı.^
leyebilmek amacıyla ABD ile gerilim­
li günler yaşadılar. Türkiye’nin AB üye­
liği konusunda da farklı eğilimler ol­
duğu ortada. İtalya desteklediğini ba­
şından itibaren söylüyor. Ingiltere’nin 
de yaklaşımı olumlu. Fransa ve Al­
manya, 2004 Aralık tarihinin verilme­
sini sağlayan iki ülkeydi. Türkiye ko­
nusunda diğer ülkelere göre daha so­
ğuk bir tutum içindeydiler.
Irak’ın işgalinden bu yana Fransa ve 
Almanya’nın tutumunda bir değişik­
likten söz edebiliriz. Almanya, Türki­
ye’nin müzakere tarihi almasından ya­
na olduğunu açıkladı. Fransa henüz 
bu kadar net bir tutum içinde değil. An­
cak Kıbrıs, insan hakları karnesi, çı­
karılan uyum yasalannın hayata geçi­
rilmesi gibi konularda bir beklenti için­
de olduklarını da saklamıyorlar.
BatılılarTürkiye’yi ne kadar anlıyor­
lar? Türkler, Batılıları ne kadar anlı­
yorlar? Piyer Loti zamanından bu ya­
na bu konuda neler değişti? Üzerin­
de düşünmekte yarar var...
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği 
Taha Toros Arşivi


Piyer Loti ve Avrupa

http://openaccess.marmara.edu.tr//bitstream/11424/133322/3/001582395010.pdf

Piyer Loti ve Avrupa

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Istanbul Sehir University Repository