Taha Toros Arşivi, Dosya No: 39-Galataİstanbul Kalkınma Ajansı (TR10/14/YEN/0033) İstanbul Development Agency (TR10/14/YEN/0033

Tanınmış, Selcen

Istanbul Sehir University Repository

2) Vakıfbank 
4) işhanı
6) Sümerbank
8) işbankası
10) Generali 
Sigorta
12) Osmanlı 
Bankası
14) T.C. 
Merkez 
Bankası
16) Elektrikçi^
17) Akbank
G rafik: Oktay CAN
I)  Minerva Han
3) Türkiye imar 
Bankası
5) Yaşarbank
7) Tütün Han Batı 
Sigorta
9) Camondo 
Merdivenleri
I I )  Demirbank 
13) Ankara 
Sigorta
15) Güven Sigorta
19 uncu yüzyılda ticaretin kalbi Voyvoda Caddesi nde 
atardı. Zaman içinde şehir değişti, köprünün altından 
çok sular aktı, ama bankaların bir kısmı hâlâ orada.
B ankalar Caddesi olarak bildiğimiz Voyvoda Caddesi, Okçu Musa ile 
Şair Ziya Paşa caddelerinin 
kesiştiği meydandan başlayıp 
Karaköy Caddesi ile 
Yüksekkaldınm Caddesinin 
birleştiği yere kadar devam eder. 
Adındaki cadde sizi yanıltmasın,
®  ELEKTRİKÇİLER 
SOKAĞI
1800’lü yıllarda bankalarla dolu olan 
caddede bugün elektirik 
malzemeleri satan dükkanların 
sayısı çok fazla.
•  Fotoğraflar: Yusuf UÇAK
Bankalar Caddesi çevresindeki 
bölgeyi de içine alır. 19’uncu 
yüzyılın ikinci yansından 
başlayarak bankerlerin, yabana 
ve yerli bankaların buraya 
yerleşmesi, şube açması caddenin 
ve dvannın Bankalar Caddesi 
olarak anılmasına yol açtı. Slavca 
kökenli Voyvoda kelimesi bey-
ağa anlamına geliyor. Osmanlı 
İmparatorluğu zamanında 
Galata’nın bir voyvoda tarafından 
yönetilmiş olmasından dolayı 
cadde bu ismi almış.
1860'lı yıllarda Voyvoda 
Caddesindeki yeni iş yerleri 
çoğalmaya başlamıştı. Zamanla, 
banker ve sarraf kuruluşlarının 
dışında işyerleri de açılmaya 
başlandı. 1880 yılında Voyvoda 
Caddesi no 29'da Alman 
Postanesi bulunuyordu. Ticaret 
Borsası da yine o tarihte faaliyete 
geçmişti. Osmanlı Bankası'nın
resmi açılışı da 1 Haziran 1863 
yılında Banka Sokağı numara 
9'da yapılmıştı. Osmanlı 
Bankası'nın Genel Müdürlüğü ve 
merkezi şubesi bir müddet sonra 
Alexandre Valaury tarafından 
yapılan Voyvoda Caddesindeki 
yerine taşındı. Tütün Rejisi ile 
birlikte kullanılmak üzerek ikiz 
bina olarak tasarlanan bina daha 
sora Merkez Bankası'na geçti.
Osmanlı Bankası’nın Reji 
İdaresinin bu caddeye taşınması 
üzerine diğer bankalar da yavaş 
yavaş Voyvoda Caddesine geldi.
SOKAK SATICISI
Caddenin sokak satıcıları da çok 
ünlü. Kemerden, gözlüğe, cüzdana 
kadar çeşitli mallar ellerde satılıyor.
Œ 5D OSMANLI VE MERKEZ BANKASI
27 Mayıs 1892'de faaliyete geçen Genel Merkez binası, 1863 yılında kurulan 
Bank-ı Osmani-i Şahane (bugünkü adıyla Osmanlı Bankası), 1880’lerde 
başlayan yeniden yapılanma ve piyasaya açılma politikasının simgesel bir 
ifadesiydi. Bankalar Caddesinde yer alan bina, bu yılın başına kadar 
Osmanlı Bankası İdare Binası olarak hizmet verdi. İkiz bina olarak 
tasarlanan yapının diğer kısmı Tütün Rejisine aitti. Bugün Merkez Bankası 
ile ortaklaşa kullanılan binanın Osmanlı Bankası bölümünde değişiklikler 
var. Genel Merkez Maslak’a taşındı, bina Karaköy şubesi olarak hizmete 
açıldı. Bir kısmında müzeye dönüştürülmek üzere çalışmalar yapılmakta. 
Bankanın iktisat tarihi konularında araştırma yapmak ve arşiv oluşturmak 
amacıyla kurduğu Osmanlı Bankası Tarihi Araştırma Merkezi de 
önümüzdeki yıllarda bu binada çalışmalarına devam edecek.
▼ Selanik Bankası
1800'lü yılların sonunda Voyvoda 
Caddesi'nde bulunan önemli 
bankalardan biri olan Selanik 
Bankası'nın en önemli özelliği, 
kurucular ve sermaye bakımından 
Avrupa Finans kapitali ağırlıklı 
olmasına rağmen, Selanikli 
tanınmış tüccarlardan Alatini 
kardeşlerin de bankaya kurucu 
olarak katılmalarıyla merkezi 
İstanbul'da bulunan bir Osmanlı 
bankasının ortaya çıkmış 
olmasıdır. Banka, 1888 yılında
(E) GENERALİ SİGORTA
Trieste kökenli Assicurazioni 
Generali 1831 yılından beri 
İstanbul’da. Ancak şu anda 
bulunduğu binada daha önce 
Selanik Bankası bulunuyormuş. 
Generali Sigorta’nın binasının 
altında Selanik Bankası ndan 
kalma gömme kasalar bulunuyor.
İstanbul'daki merkezinde faaliyete 
geçmiş. Kısa zaman içinde 
özellikle Osmanlı Rumelisi’nde 
ticaret ve tarım alanlarında çok 
etkili olmuş.
Selanik Bankası 1899 yılındaki 
Osmanlı-Yunan savaşı sırasında 
Osmanlı Devleti'nden yana bir 
politika izlemiş, hatta Türk-islam 
uyruklulardan ortaokul diploması 
alabilenler bankada çalışma 
olanağı bulmuşlar. Bankanın bir 
diğer özelliği de bankacılık okulu 
görevini üstlenmiş olması. Banka 
sermayesini 1910 yılına kadar 
devam ettirmiş.
Selanik Bankası 1968 yılında 
Uluslararası Endüstri Bankası'na 
geçiyor. 90'lı yıllarda ise Interbank 
Selanik Bankası'nın devamı olarak 
kuruluyor. Bankanın 1800'lü 
yıllarda bulunduğu binada bugün 
Generali Sigorta bulunuyor.
O dönemde orada bulunan 
bankalardan bazıları şunlar: 
Selanik Bankası, Alman Bankası, 
Rus Dış Ticaret Bankası, Atina 
Bankası, Şark-ı Karip Ticaret 
Bankası, Banca di Roma, Banca 
Commerciale Italiana, Deutsche 
Bank.
Caddede hâlâ daha banka ve 
sigorta şirketleri bulunuyor ancak 
aradan geçen zaman bir çok 
bankanın kapanmasına ya da 
taşınmasına sahne olmuş.
Selcen TANIMIŞ
O  CAMONDO 
MERDİVENLERİ
Abraham Salomon de Camondo 
Galata’ya damgasını vurmuş büyük 
bir bankerdi. 19’uncu yüzyıl 
sonunda Galata’da bir Camondo 
Sokağı, Camondo Merdivenleri, on 
Camondo Hanı, bir de Camondo 
hamamı bulunuyordu. Henri Cartier- 
Bresson’un objektifine takılan 
Camondo Merdivenleri, Avusturya 
Lisesi ve Beyoğlu Belediyesi’nin 
katkılarıyla onarılmış. Merdivenin 
bulunduğu sokağın adı Bereketzade 
Medresesi.
O  MİNERVA HAN
Bankalar Caddesi’nin 
Yüksekkaldınm ile birleştiği köşede 
kalan Minerva Han 1800’lü yıllarda 
Deutsche Bank’ın İstanbul şubesiydi. 
Bugün Sabancı Üniversitesi.
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği


Bankalar caddesi

http://openaccess.marmara.edu.tr//bitstream/11424/163575/2/001500940006.pdf

Bankalar caddesi

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Istanbul Sehir University Repository