Devos, K.

Vermeersch, G.

Open Marine Archive

HET BROEDSEIZOEN 2000 
IN VOGELVLUCHT…
• In de IJzerbroeken te Merkem werd het eerste geslaagd broedgeval van de Wulp vastgesteld. Ook vorig jaar was er zo goed als
zeker een mislukte broedpoging op dezelfde plaats. Het gaat hier om de meest westelijke broedplaats in Vlaanderen, nadat eerder
ook al een aantal broedgevallen nabij het Zwin te Knokke werden opgetekend. Ook een Zuienkerke broedde in 2000 een koppel
Wulpen. Mogelijk is dus een kolonisatie van de kustpolders ingezet. 
• Eveneens in de IJzerbroeken te Merkem broedde een koppel Boomvalken met succes op een hoogspanningspiloon midden een
open graslandgebied. Het broeden van de Boomvalk op hoogspanningsmasten werd al eerder vastgesteld in het buitenland maar
blijft toch een uitzonderlijk gegeven. 
• Heel wat vogelsoorten die in West-Afrika overwinteren en in het verleden vaak te lijden hadden onder de langdurige droogte in de
Sahelstreek, deden het in 2000 opmerkelijk goed. Van de Snor kregen we nu al gegevens binnen van minstens 17 territoria, waar-
van o.a. 4-5 op De Blankaart te Woumen, 2-3 in de Viconia-Kleiputten te Stuivekenskerke en verschillende verspreid langs de
Schelde in Antwerpen.
• Diverse reigersoorten zijn in opmars. Vooral in het Zwin te Knokke hadden zowel Kleine Zilverreiger (14 paar) als Koereiger (9
paar) een topseizoen, en net als vorig jaar broedde er ook opnieuw de Lepelaar (2 paar). Grote Zilverreigers werden nog niet broe-
dend vastgesteld maar lang zal dat wellicht niet meer duren. In 2000 was de soort al broedverdacht in de provincie Antwerpen… 
• Of het broeikaseffect er voor iets tussen zit valt af te wachten, maar de Bijeneter doet het alvast uitstekend bij ons. Al meer dan vijf
jaar broedt de soort te Adinkerke-De Panne in het grensgebied met Frankrijk, maar afgelopen broedseizoen waren er ook broedpo-
gingen in Vlaams-Brabant ! 
• Door een serie van opeenvolgende zachte winters zijn zowel de Cetti's Zanger als de Graszanger (de voormalige
Waaierstaartrietzanger…) er in geslaagd om de grens van hun broedareaal de laatste jaren weer naar het noorden uit te breiden. Zo
werden in 2000 van beide soorten respectievelijk 4 en 13 territoria doorgegeven ! 
• De Bruine Kiekendief heeft een schitterend broedseizoen achter de rug. De voorlopige schattingen lopen op tot bijna 150 broedpa-
ren, we kunnen gerust spreken van een spectaculaire toename ! Echter niet in Limburg, daar blijft het totaal steken op 4-5 koppels.
In vele andere regio’s (o.a. de Westhoek) wordt de soort meer en meer broedend vastgesteld in graanakkers en gewone graslanden.
• Dé uitschieter op het Groot Schietveld te Brecht was ongetwijfeld weer het Kleinst Waterhoen dat er net als vorig jaar tot broeden
kwam en dit op slechts enkele meters van de broedplaats van vorig jaar! De spanning stijgt alvast voor 2001… In het Mechels
Broek werd dan weer een juveniel van dezelfde soort waargenomen…
• Op enkele meters na hadden dit jaar twee koppels Grauwe Kiekendief gebroed in Vlaanderen. Het koppel van Vlaams-Brabant
besloot uiteindelijk net over de taalgrens te gaan nestelen (goedkopere bouwgronden…), maar het foerageren vond dan weer
hoofdzakelijk bij ons plaats !
• Terwijl de Middelste Bonte Specht oprukt naar het noorden (de eerste broedgevallen voor Vlaanderen werden opgetekend in de
regio Leuven), doet de Zwarte Specht hetzelfde, maar dan naar het westen. Tal van broedgevallen werden reeds opgetekend in
West-Vlaanderen (bijvoorbeeld in de boscomplexen ten zuiden van Brugge), dikwijls echter ook in geïsoleerde kasteelparken.
• Bonte Vliegenvangers kiezen voor de chique villawijken! In een residentiële wijk in Brasschaat-Schoten werden maar liefst 35 kop-
pels opgetekend en dit binnen een oppervlakte van ca. 15 ha! De Gekraagde Roodstaart volgt dikwijls op de voet maar is niet
zozeer gebonden aan nestkasten zoals de vorige soort.
• De uitbreiding van de Canadese Gans gaat in snel tempo verder. Ze is nu ook opgedoken in de Limburgse Maasvallei…
• De Ooievaar broedde vroeger wel in het wild in Vlaanderen, maar werd tijdens de vorige atlasperiode hier niet meer aangetroffen.
Sindsdien zijn er wel enkele halfwilde populaties ontstaan rondom het Zwin te Knokke en in het domein Planckendael te
Mechelen. Onder ruime publieke belangstelling verscheen dan vorig jaar een wild koppel te Daknam bij Lokeren en ook nu weer
schijnen ze daar aanwezig te zijn! Tal van inspanningen werden ook al geleverd door Natuurreservaten vzw (plaatsen van karrewie-
len…) om deze soort in de toekomst nog meer kansen te bieden in Vlaanderen!
• Het succesverhaal van de Slechtvalk is bekend: na de teloorgang in grote delen van zijn verspreidingsgebied door o.a. het gebruik
van DDT, is de Slechtvalk, door de grote inspanningen van het Fonds voor de Instandhouding van Roofvogels, terug in Vlaanderen!
Hij wordt in toenemende mate broedend aangetroffen in speciaal vervaardigde nestbakken dewelke worden opgehangen aan koel-
torens van elektriciteitscentrales en andere hoge gebouwen of constructies. Ook in 2000 liep het aantal broedparen (+ nog niet
broedende koppels en solitaire vogels) in Vlaanderen weer op: reeds 7 zekere broedparen werden gemeld!
• Buidelmees: Al enkele jaren is de Buidelmees als broedvogel verschenen in Vlaanderen. De aantallen worden gevolgd via het BBV-
project. Ook dit jaar was de soort weer present (o.a. enkele koppels in de Maasvallei en op de Antwerpse linker Schelde-oever.
• Roodmus: Over de status als broedvogel in Vlaanderen wordt nog gediscussieerd, maar feit is dat de laatste jaren geregeld zingende
mannetjes worden vastgesteld, dikwijls rond het Zwin te Knokke.  Zal het broedvogelatlasproject meer duidelijkheid brengen over
de status van deze soort?
• Grote kruisbek: Naast de ‘gewone’ Kruisbek, wordt ook de Grote kruisbek af en toe broedend aangetroffen, zij het niet jaarlijks!
9
Koen Devos
Glenn Vermeersch


Het broedseizoen 2000 in vogelvlucht…

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Open Marine Archive