Bequaert, M.

Open Marine Archive

BHJDRA68 TOT DEE BiENHIIS VAFd BE DIP'FERENPAUMA DEB 
BEE41SCBE KUST, 
door 
Door cleze korte mecledeeling wensch ilr niet nlleen cle bijzonclerste uitslsgen 
inijner opsporingen, voornamenlijlr clil jaar langs onze kust i n  zake Dipte- 
ren g~claau, belrend te malie11, innar vooral de aandacht der Belgische 
entoinologen te vestige11 011 llet belangrijlie en soms onverwachte dat een 
systematiscb doorgevoerJ onderzoelr onzer kustslreek opleveren zon. 
Wie eenigen tijd aan ons Noordzeestrancl ver'l~leef, heeft niet nagelaten 01) te 
inerlren dat cleze stn:tlle stroolr lancls zich ~latlelijk in  clrie scherp afgescheiclen 
evenwijclig loopencle ~~ntuurlijlre forrnaties laat incleelen, die allen hull karaliter 
olltleenen aan den axrci r an  dell bodem, rn in betrelrlring claarmede aan den 
aard van cle plantengroei. 
&feu onderscheidt ~ ~ Z J O  : 
I. Het eige9zlGke stralzd : cle zan~lslrooli, die door ebbe en vloecl afwisselend 
overstroolnd en Blootgelegd ~vordt  ; 11ierbij sluiten zich de eigenaardige 
Schorren en S l i kken ,  (Zwijn, Nieuwl1oort, Pllilippiile (bij Terneuzcn) aan, 
al.;oolr cle kunjtulatige bouwwel.keil (hnvei~hooPclel~, l~avenmuren, golfbrekers) 
clie nu1 eerie weelderige zeellora en fauna gelegenileid tot nederzetting bieden. 
Hot belang dezer laatste voor ouze strandbiologie valt gewis niet te oader- 
schalten, indie11 inen voor oogen heeft hoeveel armer onze zandkust aail 
zeeorganismen zou wezen indien zij ontbrnken (1). 
9 .  De cluine7zkete?z. \.nu veranderlijlie breeclte. 
3. Het :x:~i~palencl binnenl,a?zd : cle 2~olderstreek met hare van g~achten 
cloorsneclen nkkers en weidea. 
De fauna en vooral de insekteaFauna is  ook niet cle zelfde op deze drie 
stroolren gronds ; maar 613 zulke kleine plantsruimte doet zich reeds ecn sterk 
(1) Iu  hocverre liuustniatigc bouw~vcrl-en onac strandfauna kunnen \I ijzigen is vooral waar 
te nclllen b ~ j  do over ecn tienfal jaren opgeboulrde haveumuur van Zeebrugge, die zich als  eene 
ware rots voordoet op ons zand~g.  strand en waarop zicll cone weelderige rotsenbewonende 
zeefauna heeft gevesligd. Iir stelde er o. m. liet beslaan vast van volgende, vroeger op onze kust 
min gewone of zeldzame soorten : Palella uulgaia, zeer gewoon, C l ~ i f o n  sp., Doris ~ p . ,  Lygia 
oceanica ; de groote slaglrrab, Cancela pagurus wordt er bij honderden opgeviecht; ook Homarus 
werd er  enliele malen bovengehaald, enz. 
uitgesproken verschil in bevollring voor, zoodat ieclerc forn~atie door soorten 
1)ewooacl wordt, die haar eigen zijn en men vr~~chteloos 013 do andere opzoekl, 
alhoewel er  meer dail een inselrt onverschillig, zij llet sdms toevallig, 012 de 
clrie fonllat i~s te vinden iq .  
Deze afhankelijlrhricl ten opzicl~te van clen boclen~ is  vooral ol~vallend bij de 
strandhewonencle jnselrtcn, ~~aaroncler  tle Dipteren het hoolclcontingent 
leverea, en ' t  was op deze laatsto dat ilr lnijne opinerl<zaaml~ridvestigde in 
mijne he~haalde bezoelren aan cle kust taszchen Zeebru~ge ell Blanlrenberghe. 
Inlichtingen over rle Tweevleugeligen van onze lruat bozitten we slochts in 
lwee nnalnlijsteil : MCUNIER., F., Lisle  cles Dipt2re.s et des Ryme'noptires 
captu~e's  szer les clzcnes cle Ola?zke?z6e1.glze, Ann, de l a  Soc. S:ient. cle 
Eruselles. 183s. 
VILLENEUVE, J., Contribzeliost ale C'ntalogzre cles Diptires cle Belgique.  
Fenille des Jeunes Naturulistes. Paris. AoGl 1903. p. 192-193. Dezc notn 
11cvat eene belaagrijlce lijst soorlen, die 013 cle duiaen en aan het s l r~ncl  
gevangen werLlen. 
I .  Soorten og de Duinen gevamgen. 
Hier worclen alleen vernoemd zullie clie i ~ i e t  i n  bovengenoeincle lijsten 
verlnelcl zijn. 
1 ,  Nemotelos nobatus Zelt. - Blnnkenbcrghe, 7 e\-. , 11-VIII-1907, 
aan brakwaterplassen ; wercl oolt alclaar door JACOB? gevangen; - Pbilil3lline 
(Zeelancl), 10-VIII-1907, zeer gewoon langs de schorren. 
TTet is l~elreud clat cleze soort zilt~roilclerl verliiest, 
*2.  Tabanus expolli@atns Pancl. (det. J. S u ~ c o u ~ . ) .  - Blanlrenberghe 
11-VIII 1907, 3 ex. - FAUNAE N. SP. 
%3. Rhinophora lepida Rfeig. (det. VILLENEUVE), 11isscl~en B1aakenbi.rghe 
en Zeebrugge, 23-VII-1913, gewoon. F. N. SP. 
4 .  Lispe pygmaea Fnll. (clet. VILL.) -- Blai~lrenberghe, 26-IV-1913, 
gewoon. 
b. HJgTlemyia lavala Boh. (clet. VLLL.). Blanlcenber~he, 2S.VII tot 
6-VIII-1913. F. N. sr3. 6 
'b. Cho~toplaills (Hamrnomyia) albnla F"tl1, (dot. TILL.). Blanken- 
berghe, 24-VI1, en 11-IS-I913 ; zet zich 013 naakle zandl>laatsen necler; 
P. s. SP. 
7. Dexiopsis litoralis Zett. ((Eel. VILL ), Heist, 20-IX-1918. P. N. sp. 
S, Merom yza pkatoknm PIeig. (de t .  VILL.), Blnnlrellberghe, gen oon, 
VLII-1913. 
9. Bflydrsllin gsiseola Fall. (det. VILL.), Blankenberghe, 26-IV-1913. 
'10. Seaptomyaa graminurn v a r .  ltetrastielaa Strobl.  let. VILL.) 
Blankenberghe, 26-IV-1913, F. N. SP. 
* beteekeut :,tot nog toe niet in Nederland vermeld. 
111. Ochtbiplhillzh, marit ime Zett. (det. TILL.), Blankenberghe, 6-'VIII- 
1913. 
12. Xeonaeura obsoaaagella Fall. (clet, VILL.), Zeebru;ge, 12-IX-1913, 
013 escrela. 
13. Phytomyza Zodteagatedti Scl~in (= maculipes Zelt.) (det. TILL.). 
Ulanl,enl~e~.ghe, 26-IT-1913. 
'''14. Ghortophila l a v a t s  Boh. werd aail cle Belgische kust, niet ver van 
Duink3rke, in Juni 1912 gevonden, volgeils n~eclecleeling van J. VILLENEUVE. 
2. Soorten aan het Strand gevangen. 
I-Iierolller verillelrl i k  ],enevens eiaeile vonclsten, ook cle soorten door 
VILLEUEUVE 1,111,n~ ons strancl vastgestelcl, om zoo mogelijlr eene volleclige lijst 
te gevoll v.111 dez3 dipteren, die veelal aan ile zeeoevers eigeil zijn ; een nnuw- 
keurig oilclerzoek zal hull getal ongetwijfdcl doen aangroeien. 
De vieesle stsanddipteren l e v ~ n  op clen afval door cle golvell aangespoclc? aail 
cle grew van het h n o ~  gptij ; a d e r e  vertoevell op gollbrelrers en havenhoofden, 
en zijil bij laa; water op te spo~~en  ; andere nog verkiezeli het naalite zancl. 
Afgezien van toevallige soorten, lian men de ~lipteren, en lnecr algemeen de 
i11seBtel1, die all1 hr l  s lra~ld leven, i n  twee groepell indeeleil : 
,lo Soinnlige soortell staan door lluil~le levallswijze in iililiger l~otrelrkiag met 
llet zee~vatx ,  het zijn eohte zeebewonellcle vormen, clie den 11a?111 verdienen 
van T?Lalnsso),hiln (1) ; lsijv. sonlmige Chironomidae ( C ~ Z L I Z ~ O ,  T/taZnssomyia, 
Psanzallziom!jia enz.), misschiell bet genus Ca~?nce ; enz. 
2' Veol talrijlrer zijn cleze die tot het straild l~eperlit zijil en ile eiganlQke 
s l r a n d f a ~ ~ n n  vurinen, 
"'1. Clunaio mapinus Halid. (2). Zeebrugge; aan de hnitenkant van het 
eerJLe deel van clen havenmuur, 011 de met wiereli begroeiile slee~lell vloer aan 
den voel van clen muur ; hij lage getij, boven achtergelaten plasjes vlogan 
cle 88 talrijlr, f 3 - I S  ; en 15-IS-1913 ; ook 3 QQ, 13-IS,  o. a. 1 paartje in 
copula. Op 2G-IS vend ili gee11 eillrel esemplaar rneer. F. N. SP. 
Dczc, inerliwaai~clige soosl i s  alleel1 belieild van de rolsachtige kusteil van bet 
Zuiclen van Engeland en Ierlancl el1 van het Noosd-Westcn vail Franlirijk, 0.a. 
hij Bouloglze. Deze soort is  011 be spoyen 01) onze talrijke golf'l~rekers en heeft 
zich wanrechij 111ijk cloor eseniplaren, af koilislig van cle Frnnsche Irast, bij oils 
geve,tigd daillr zij cle lrnllstrnalige bouwmlerken. 
(1) Thrilnssop11ila hcet gean syndniem van rlnfophiln,  want  vele I Ia lo~~l i i ln  1;omen uict longs  
do zoo voor. Cfr.  R. SCI IAI IDT ,  Die S a l ~ ~ i ~ , t s s e ~ f n t l l ~ f l  I l i e s l f S~ l~r~s .  bal~resh. \TTeslfal. Provinzixlver. 
f .  TVis8. u. Kunst.  RIiinster 1013, 70 p. 
(2) Cfr. B ~ z z r ,  M. Clri~nio adi.inticlrs Schitz. r>ai.. Baleat~icn8 noel. Archiv. do Zool. esp0r. et gBn0r. 
Paris, t. 51, 1013, p. 501-519. 
- if84 - 
8. Campto@IadSus n.  sp. ; deze soort wijkt af van cle beschi-even soorten 
dojr str~ilitoor v m  spie len  011 genitalien en zal uitvoerig op eeile ailclere 
plaats beschreveil morclen. 
Deze soort leefl op clezelfile plnats als Clunio, iaanr ik voild ze ooli aan dell 
billnenlrant van den havenlll~~ur bij  door cie abbe 1jlootgele;tlo rot-blolrlren ; 
6 en Q zeer gewoon van ar  13-IX tot 10-I(-t913 ; ile d' 8 clansen ill-kleine 
zwerineil clicht boven dell ilattell rotsbodem en cld waterplasjes, lerwijl 
de $?g maeatal 01) ilalte Pucl~s OIL ULua, of op do zoute waterplasjes loolren. 
Empididae. 
3. Tachksta arrogans L. (det. VILL.) zeer gewao11op ~ I X V O ~ I ~ ~ I U U T  V,III 
Zeebrugge IS-1913. Deze soort lieeft met het strand lliets te illalreil ; illell 
vindt ze in  gezelschap van vele ailclere vliegjes  lit het aalipalellcl land op 
' . cle haveililluur konlen aanzit ten. 
""8 CGhersodrcamia iucaua Wall:. (clet. VILL.) ZeeJ~r~~ggc, 8 ~ I I  9, 
11-IX, 26 -1s  en 10-X-'IDIS. Deze, slecl~ts 1. n ~ m .  lnnge, soort looj~t op oigeli- 
. $, aarilige wijze op hct clrooge zailcl aall clen voet der rlninen, en i s  gemalilielijlr 
te overzien ; 't is eon typisch sl~.andbewoner ; F. N .  SP.; volgeus Cc~tulog. cl. 
Paltiavkt. Dipteren, Bd 11, i903, slechts uil; Ellgolanil bekenil. De 1; X V ~ J -  
peesche soortell v , ~ n  dit geslnclit werdcli nan zandliustei~ gevangeli ; onlang; 
beschreef DE MEYELLE (1937) eerie 7 O  soorl (Ch. brevicornis) van I-Iilversum 
uit beuke~lschors gek\~i\-c~l~l; en tlic wellicht ewe  af\vijlrende levenswijze heel2. 
5. Ardoptera irrokata Fall., Zeebruggz, gewooll sail cleil ilavenmuur, 
IX-1913. 
6. Bplayra leucos&oma Wiecl. (clot. VILL.), strdilds Clanlrenb~r;he, 
30-VIII-1912. 
7. Spilogaster exsnl Zett. Bla~llienbergl~e, VIII; 2 d' op clroog zaild 
(teste TILL.) 
*S. tirnnopho1-a aestnum Villon., gewoon 013 het voclrlige znncl aall hat 
strand, Blankenl~e~yhe, VIII (teste VILL.); typisch strandbewoner. Deza soort 
he13 ili vr~~chleloos pgespoortl. 
9. Lispa pygmsea Fall. (ilel. VILL.), slrailcl, Zeebrugge, 113-IX-1913. 
10. Lispa crassiaascula Loew., op het clroge zancl ; Blitlllrenbe~.ghe, 
VI1I (teste TILL.). 
11. Hylemyia pullula Zett. Q (clet. Vill.). Heist, 20-IS-1 912. 
112. Bucellia marit ima Halicl. (det. VILL.); het gehcale jaar, behalve 
in dc winlorn~n.~ndcn, ile gewooilslo vlleg aail 011s slrand, 013 aangeqpoelcl 
afval. Deze souit werd  lit 011s lallcl en ook uit Nederlaild allijd ollcler ilaalil 
van Fnc. fucorum Pall. vermeld; cloci~ volgan$ schriflelijke i~iededzelil~g 
van J. VILLENEUVE behoort cleze laalste meer in het noorclel~ tc huis. 
De soorten van d i t  gzslachl kome~z alleen langs zeeoevers voor 011 allijd in 
groo t getal. 
Daze familie bsvat s1e;llts 3 gdnera clie a l l e x  azil zeeoevers leven en waar- 
schijnlijk allen Lij  0113 ile vi~lcleil zijil ; (Bhyoodromia, Goelopa, Barygma). 
13 .  O r y g ~ ~ ; a ,  Ilactuca~a hIl3ig. (det TILL.), 4. ex liilo:i<e, 26-IS-$911.  
(DI.. Rf. GJEPGIIEBUER), ad11 het sLra11d I ~ i j  afval F. N. s ~ . ;  i n  Ncderla~zcl 
eenma11 gevonden, 011 gewoon lang; L L ~  Frausche Irustiln. 
i k .  Goelopa pilipes Hal., IroillL i n  geeile i~aallllijsl van inlanilsche 
Diplera voor , doch LAVEERR, ill 1If(b?11(.91 de la Fau?ze de Oelgique, T. 111. 
Brux. 1007, geeft ze O ~ J  &Is lamelijk zeldzLializ aan het stlai~tl. 
I11 Nelerland wercl Coelopa fripida FCt11. eenmaal an11 het strancl t j  
Scheveningen gevailgen. 
Borboridae. 
15. Limoslrna pursilla bIei:. (= aoatanglala Zetl.). (det. VILL.) 1 ex. 
Zeelxugge, 2-S-1913, 013 haveamuur, F. N. s r .  
i G .  Ackorse aeratulam Meig. Zeer gewooll overal aan het st~alld, smlen 
met Piscellin, illanr laill overvloeclig. 
17. Tephrochlzmis oaneseens Meid., op havenmuur te Zeebruggu, 
2 ex. 26-lX-1913 ; ook in hel binilelllalld ~ O W O O I I .  
2 s .  Scatella stagnalis Fall. (det, VLLL.), op \viereLl aan hel stmild, 
Zeebrugge, 13-IX-19i3. 
+:ID Scatella silctcea Lw. (det. TILL.), oil PLICLLS BIIZ. nan slrand. 
Zeel~rugge, 13-IS-1913, B. N, s ~ .  
23. Teiehomyza fusca .\Iaccl, op hnvenm~~ur ,  Z.,ebrug,se, 13-IX-1913. 
Djze soort is overill i l l  O ~ S  land pewoon ill privaten. 
- 2 1 .  Cilaaee nasica Ht~licl. (det. VILL.), 01) zee\vieren Lanlulijlr gewoon, 
te Zdebrugge %all havenmuul. en a rn golf'breknrs, 6-VIII, 23-VIlI, 4.1-IS-1913. 
Heisl aall het slrand 19-S-1910, F. N. SP. Typiscche straudsoort. In Nederlancl 
werd Canace ranula Lw. te B3rgen-op-Zr~om, aan de schorren gevangen. 
22.  Ant;honayza g ~ a e i l i s  Fall. (det. VILL.) op ~ n l e n  aan hot strancl; 
~ ~ ~ a r s c h i j n l i j  b tocvallig ; Beebrugge, $3-IX-i923.  
$$23. RhienoBssa albosetlalosa Strobl (clef. VILL.), 01) afval aall llet 
s t~and ,  Zeebrugge, 15-IX-1913, F, N. SP.; ook op de kustea van Bretape  
(VILLENEUVE). 
Te Schevenin~en, VLII, weril Rhicn. I ttigenis Becli. gevangen. 
ili 
I-Iet i s  belre~ld dat vele inseliten, die aan rle zee1,usteil leven, oncler den 
illvloed van de alclaar heerdchellile uitwzn~lige factoren, maai8ondzr cle felle 
sVill~lell die er onverhinderd wanielz als cle l~ijzoilcler~te m~orcleil aanzien, 
lleiging tot achterlijke onlwiklieling of zelfs het totaal verlies cler v1eu;els 
vertoonen ; llet hinderlijlr worden cler vleu:els zou tot ~ e b r ~ ~ i l r ~ v e r l i e s  en 
zelfs tot l~unne verdwij l1111g geleicl hebbun. Ik  lie13 ciaarorrl ouze str,ul I~lipleren 
\vat cliollterbij nagegnan inet het doel te bpstatigeil of ook Lij 011s zullie 
ver;chijnsele~~ zlcll voor~loen, en zie llier \vat ili lxvonden liel,. 
I-Iet grootsle getal oilzer stran~lbewonen~le vliegeil gebruilien hunlle vleugels 
llog to1 het vlie:en, doch 013 sterlr beperkte wijze; ze verlriezeil op cleil gron,l 
voort te loopen, ' t  7ij met cle vleugels 01) lnallrailder ],oven het achte~lijf 
stilgelegd (bijv. ilctora), ' t  zij dat ze Ilunne vleugels half toeleg~en oPcle 
Belle 11s de andere 011 eigeuaardiye m?uier half ol)lichtei~ (Zhscellia) ; wordell 
ze gestoord, dan vliezen ze weg, maar blijven dicht bij den ho lenl en zetteil 
zich sleecls 013 liorteil afstand ilecler - groole vluchten illalieil ze nooit - 0111 
na eerie 1100s ver~ler tc vliegen; 011 clezelfcle wijze kolnen ze tot cle veslatene 
stal~dplaalsei~ terug, inet lileiile poozen vliegeilcl, en, bij Acbo7-a ziet 111en 
dikwijIs dat ze van vesre loegeloopeil komen, alleeil nu cn clan een liorte 
vlucllt nemencl. 
Daarentegeil 11ij C?~ersodro?nin i9zca7za schijilt het gebruilr cler vleugels 
lotaal verlore~l ; de dulille vleugelschijvell met verzwalit adorstelsol l~ l i j  ven 
steeds bovell het abdomen aanllggen, cn zelfs door onverpooscl ilazetteil lion 
ili de lrleine vliegjes iliel tot opvliegen cloen besluiten. 
Men lrsil zich een derde grnacl voorslellen, waar i~l  clr vleugels sterker 
geatrophieerd ofzelfs verdwenen zijil; zulke lro~neil aan 011s qtratld niet voor, 
iliaar we1 011 soulmige liusteiz en eilanilen. 
De vleugelloosheid van Clu?zio Q schijilt lnij lliet toe te schrijvell aan dell 
zelfdeu irlvloeil die op h o o ~ e r  yemelcle inseklen inwerlite; lnaar vezllllees aau 
de eigenaxrclige leveilswijze clezer zee1)ewonende mug. 
01) het einde vao clezc korte inedecleolin~ mag ik  iliet nalatei~ lllijn 
oprechten dank to lmtuigzn aan Dc J. JTILLEXEUVE, cleu geleerclen clipteroloog, 
die mij door llet overzie~i van lnijii matesiaal ell ]let verstrekken vau inlich- 
tiugen steeds eerie lrostelijlce hulp was. 
RIBLIOGRAPHIE : 
VAN DER WULP en DE ~ ~ E I J E R E .  Nieuroe i\Taai)ttijst vatz Nederla?zdsclze 
Biptera. Gmvenh. T. v. Ent.  1898. 
DE MEIJERE, Eel-sle Suppleme?zt op de Nieuwe Nnanzlijst v. ilrederlandsche 
Diptera. Tijdsohr. v. Ent. $937. 
RIEDEL, NI. P. Stmndleben. Dipterulogische Betrachtung. Enlom. Jahrbnch 
f ,  i903. 4 1) 
ENDELILEIN, G. Bi01og.-fau~~istische h f 0 0 ~ ' - 2 6 .  D,~4ne7zsludien. N. G. Danzig. 
4.908. 


Bijdrage tot de kennis van de Dipterenfauna der Belgische kust

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Open Marine Archive