Copejans, E.

Open Marine Archive

23
Stel
Je Zeevraag 
KUN JE DRINKWATER
UIT 
ZEEWATER WINNEN?
Drinkbaar water is een schaars en kostbaar
goed. Ook al is 71% van onze blauwe pla-
neet bedekt met water, 97% van de voorraad
water op aarde is zout en ondrinkbaar. 
Ook aan land is her en der een grote nood
aan zoet water en neemt de druk op de
bestaande watervoorraden zienderogen toe.
Waarom dan niet simpelweg zeewater 
omtoveren in drinkwater? Kan het technisch?
En hoe zit het met de benodigde energie om
te ontzilten, m.a.w. is het ‘sop de kolen
waard’?
Ontzilten kan perfect en …
het heeft ook toekomst!
Drinkwater uit zout water halen, het is
niet nieuw. Toch wordt volgens een rapport
van de V.S. National Research Council (2004)
wereldwijd slechts 1% van het drinkwater
door ontzilting geproduceerd. De 15.000 ont-
ziltingsfabrieken, goed voor een capaciteit
van 32,4 miljoen m3 water per dag, bevinden
zich vooral op vakantie-eilanden, militaire
basissen of in landen uit het Midden Oosten
die voldoende energievoorraden hebben om
de installaties van goedkope brandstof te
voorzien. Maar ook staten die niet met water-
schaarste kampen zijn vragende partij. 
Zo heeft men in Londen plannen voor 
de bouw van een ontziltingsfabriek aan de
Thames, om de metropool in tijden van
schaarste te verzekeren van drinkwater.
Naarmate de vraag naar en de prijs van drink-
water toeneemt, wordt het ongetwijfeld
steeds kostenefficiënter om zeewater te 
ontzilten. 
De verschillende technieken op
een rijtje 
Er zijn verschillende methodes om zeewa-
ter te ontzilten. De keuze van de techniek
verschilt van situatie tot situatie.
Door zonnedestillatie bootst de mens de
natuurlijke watercyclus na: men laat zeewa-
ter verdampen o.i.v. zonne-energie, en vangt
het gecondenseerde zoete water op. Deze
techniek is bijvoorbeeld zeer geschikt om in
woestijngebieden drinkwater uit zoute water-
bronnen te winnen. Zonnedestillatie kan op
grote schaal door ondiepe bassins met zee-
water te vullen en te bedekken. Door de hitte
van een warmtebron verdampt het water,
waarna de zoete condensatiedruppels die
zich op de wand afzetten worden opgevan-
gen. Het is een goedkope, maar trage 
techniek, die pas lonend is als men beschikt
over een grote oppervlakte en een zonnig 
klimaat. Zo’n 20% van de ontzilting in de
wereld gebeurt via destillatie. Ook de
scheepvaart maakt reeds meer dan honderd
jaar gebruik van de “afval” warmte van moto-
ren voor de destillatie van zeewater. Met de
warmte die vrijkomt bij de normale werking
van een scheepsmotor kan goedkoop drink-
water worden geproduceerd.  
Een belangrijk alternatief voor destillatie
is omgekeerde osmose (of hyperfiltratie).
Zout water wordt onder grote druk door een
halfdoorlaatbaar (semipermeabel) mem-
braan geperst. Deze filter laat enkel zoet
water door en houdt het zout tegen.
Omgekeerde osmose wordt door het meren-
deel van de ontziltingsinstallaties in de
wereld toegepast, vooral daar waar men zeer
zuiver water nodig heeft, zoals bv. voor nier-
dialyses, drukprocessen of als basis voor
frisdranken. Een nadeel is dat slechts een
klein deel van het water door het membraan
geraakt, terwijl de rest wegspoelt.
Een laatste belangrijke techniek heet
elektrodialyse en wordt door 8% van de 
ontzoutingsfabrieken toegepast. Net als bij
omgekeerde osmose maakt men gebruik van
membranen. Deze gaan de zouten echter niet
tegenhouden maar ze juist aantrekken. 
Dit gebeurt door de membranen onder elek-
trische stoom te plaatsen. De ionen worden
selectief door verscheidene, parallelle
(anion- en kationdoorlatende) membranen
‘getrokken’. Eindresultaat: compartimenten
met zuiver water en compartimenten met
heel zout water. 
Drinken uit zee
Water verdampen, druk uitoefenen en
stroom aanleggen: alle methodes voor 
ontzilting vergen heel wat energie. Dat maakt
ontzilting lang niet op alle plaatsen econo-
misch haalbaar. Door extra onderzoek hoopt
men energiezuinigere methodes te kunnen
ontwikkelen. Eén van de mogelijke pistes is
de condensatiewarmte op te vangen met
warmtewisselaars.  
Het lijkt onvermijdelijk: ooit zal het drink-
baar maken van zeewater op grote schaal
betaalbaar en rendabel zijn. Maar daar zijn
we nog niet. Zolang we met zijn allen de zee
maar niet leeg drinken…
Meer weten:
www.planeetzee.org, reisroute, ‘Dorst in
een zee van water’.
Evy Copejans, VLIZ
Bij ontzilting via omgekeerde osmose,
wordt zeewater met behulp van een bewe-
gend tussenschot doorheen een halfdoorlaat-
baar membraan geperst (VL)
Bij ontzilting door elektrodialyse maakt
men gebruik van elektrisch geladen tussen-
schotten om ionen uit het zeewater te halen.
Als eindresultaat bekomt men zuiver water,
naast heel zout water (Fumatech)
Met meer dan 500 zijn ze, de Vlaamse
onderzoekers en beheerders die van 
de zee en kust hun professioneel 
actie terrein hebben gemaakt. Ben je
benieuwd naar hun bevindingen en heb
je een prangende vraag over het zilte
nat, de duinen, het strand of onze rivier-
mondingen?
Geen probleem. Stel je zeevraag, zij zoe-
ken voor jou het antwoord!


Stel je zeevraag: Kun je drinkwater uit zeewater winnen?

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Open Marine Archive