Claus, S.

Cuvelier, D.

Open Marine Archive

Onze zee 
rijk e r dan je  denkt
Zeezoogdieren van de Belgische m ariene gebieden
Twintig ¡aar terug was de kans om een zeezoogdier waar te 
nemen aan onze kust quasi nui. Slechts heel uitzonderlijk en 
met veel geluk kon je toen een Gewone zeehond gadeslaan 
in de buurt van een haven, of was je getuige van een stran­
ding van een dode Bruinvis. De jongste ¡aren is het aantal 
meldingen van zeezoogdieren aan onze kusten spectaculair 
toegenomen, in zoverre zelfs dat de bruinvis, de w it- 
snuitdolfijn, de gewone zeehond en de grijze zee­
hond niet echt zeldzaam  meer kunnen genoemd worden.
De bruinvis (Phocaena phocaena)
De meest algemene soort voor het BCP is de bruinvis.
Net zoals dolfijnen behoren bruinvissen tot de orde van de 
tandwalvissen. Het is de kleinste walvisachtige (gemiddeld 
1,5 m) van de Noordzee en in tegenstelling tot dolfijnen 
springen ze bijna nooit boven het water uit. Dit maakt hen 
uiteraard moeilijker waarneembaar. Ze kunnen tot 15 ¡aar 
oud worden en komen voornamelijk voor in ondiepe kustwate­
ren. Bruinvissen voeden zich zowel met pelagische ais met 
bodem bewonen d e vis. Bij ons bestaat hun voeding voorname­
lijk uit kleine bodemvissen en haringachtigen.
Bij het jagen maken ze gebruik van een sonar. Tijdens de 
wintermaanden zakken de bruinvissen af naar de zuidelijke 
Noordzee. De meeste bruinvissen worden bij ons dan ook 
waargenomen in de periode december-april. Bij ideale 
waarnemingsomstandigheden levert een dag op zee al snel 
één of meerdere waarnemingen van bruinvissen op. Tot voor 
kort ging men ervan uit dat hier geen jongen werden geboren. 
Recente meldingen van jonge dode of levende exemplaren en 
zelfs van een (dood) zwanger wijfje laten vermoeden dat ook 
ons deel van de zuidelijke Noordzee w el eens tot het 
voortplantingsgebied van de soort zou kunnen behoren.
De witsnuitdolfijn (Lagenorhynchus albirostris)
Niet de effen grijze tuimelaar (de 'flipper'), maar de mooier 
getekende witsnuitdolfijn is momenteel de minst zeldzame dol- 
fijnsoort in de zuidelijke Noordzee. Het zijn vrij grote 
dolfijnen (max. 3 m) met een sikkelvormige rugvin, die bij 
ons meestal gezien worden in kleine groepen van 3 tot 5 
exemplaren. Witsnuitdolfijnen zijn zeer goede zwemmers die 
vaak 'surfen' op de boeggolf van schepen. Ze voeden zich 
voornamelijk met aan de oppervlakte levende vis en 
dieren die in ondiep water voorkomen. Ook inktvis en bodem- 
levende schaaldieren worden ais voedsel gebruikt. Hoewel de 
juiste migratiepatronen van deze soort nog niet gekend zijn, 
komt ze vrij algemeen voor in het noordelijke en centrale deel 
van de Noordzee. Op het BCP wordt ze voornamelijk aange­
troffen nabij de Hinderbanken en de Vlaamse  
banken.
De gewone zeehond (Phoca vitulina)
De best gekende van alle zeezoogdieren is ongetwijfeld de 
gewone zeehond. Het is een zeer goede zwem m er die 
tot 1.5 m groot kan worden. De jongen worden in juni en ¡uii 
geboren. Deze typische kustbewoner komt voornamelijk 
voor in getijdengebieden en riviermondingen. Hun voorkomen 
is gerelateerd met de aanwezigheid van droogvallen­
de zandbanken, die ze gebruiken om hun jongen te 
w erpen, om te verharen en om uit te rusten.
Ze prefereren zandbanken met een steile rand grenzend aan 
diep water, zodat ze bij onraad snel het veilige water kunnen 
induiken. Bij ons wordt de gewone zeehond voornamelijk 
gezien tijdens de wintermaanden en dit nabij de Vlaamse 
Banken, de Uzermonding te Nieuwpoort en de haven van 
Zeebrugge. Hoewel de gewone zeehond vrij opportunistisch 
is, voedt hij zich voornamelijk met bodembewonende 
vissen. Hiervoor gebruiken ze hun snorharen. Die bieden 
hen tijdens de 400  tot 500 duiken die ze dagelijks 
maken, een groot voordeel bij het zoeken naar prooien in 
troebel, zandig water.
De grijze zeehond (Halichoerus grypus)
Van oorsprong is de grijze zeehond een soort van de rotsige 
kusten van Engeland en Schotland. Tegenwoordig wordt ze 
ook aan onze kust elke winter waargenomen. De jongen van 
de grijze zeehond worden in de wintermaanden geboren.
In tegenstelling tot de gewone zeehond zijn ze veel minder 
schuw en nieuwsgieriger. Ze voeden zich voornamelijk 
met makreel, kabeljauw en schaaldieren.
Bij de meer sporadische strandingen spreekt zeker de 
potvis (Physeter marcocephalus) het meest tot de verbeel­
ding. De exacte verklaring voor deze strandingen, vaak met 
meerdere individuen samen, is nog niet gekend. Eén hypo­
these is dat de potvissen, ais ze de Noordzee binnendringen 
tijdens hun zuidwaartse migratie (november-februari), niet 
tijdig hun uitweg vinden langs het Kanaal en zo ver­
zw akken . Ook de aanwezigheid van zandbanken zou 
hen helpen in de val te lokken.


Zeezoogdieren van de Belgische mariene gebieden

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Open Marine Archive