Belpaeme, K.

Open Marine Archive

8ENKELE MARKANTE GEBOUWEN 
AAN ONZE KUST Kathy Belpaeme
“Toen ik voor het West-Vlaamse provincie-
bestuur het project ‘Kustnetwerk Erfgoed en
Musea’ coördineerde, heb ik onze kust letter-
lijk binnenste buiten kunnen keren op zoek
naar opmerkelijke gebouwen en andere
architecturale sporen van ons kustverleden.
Hét markanste bouwwerk moeten noemen is
dan ook niet dankbaar: er zijn er zoveel …
Maar als ik er dan toch ééntje moet uitzoe-
ken, dan wordt het de ‘Residentie Bellevue’
in Westende, ook wel gekend als ‘de
Rotonde’. Het Grand Hotel Bellevue werd net
voor de eerste wereldoorlog gebouwd, naar
het ontwerp van de befaamde architect
Als je aan honderd mensen vraagt welk gebouw ze aan onze kust het mooist of het meest merkwaardig
vinden, is de kans groot dat je evenveel verschillende antwoorden krijgt. Over smaken en kleuren 
valt nu eenmaal niet te discussiëren. Toch heeft dit ons niet weerhouden deze moeilijke vraag voor 
te leggen aan vier ‘kenners’: architectuurhistoricus Jeroen Cornilly, journalist Marc Loy, kunstfotografe
Aglaia Konrad en kunsthistorica Mieke Ackx. 
Geniet alvast mee van hun stuk voor stuk verrassende en tevens intrigerende keuzes en argumentaties! 
JA
RESIDENTIE 
BELLEVUE
WESTENDE
Octave Van Rysselberghe. Bellevue is één van
de laatste, maar ongetwijfeld ook mooiste
getuigen van de Belle-Epoque periode aan
onze kust. En ze illustreert ook perfect de
evolutie die het kusttoerisme doormaakte:
opgericht als luxehotel, waar zelfs de
Koninklijke familie kwam logeren, ernstig
beschadigd tijdens de twee wereldoorlogen,
en later verbouwd tot appartementen. 
Na haar bescherming in 1983 moest ze nog
tot de late jaren negentig wachten op een
grondige renovatiebeurt. Wanneer je op de
dijk van Middelkerke naar Westende wan-
delt, dan duikt de Residentie Bellevue in al
haar glorie voor je op: het is en blijft een
magisch beeld!” 
Mieke Ackx,
kunsthistorica
opmaak 20_quark6def  04-12-2007  08:54  Pagina 8
9“Peter Callebout ontwierp in 1962 voor
een houtimporteur een vakantiewoning op
de zeedijk van Zeebrugge. De architect
opteerde voor een sober houten volume,
gedeeltelijk in het duinzand ingegraven. 
De indeling van het huis werd aangepast aan
de functie, een plaats om vakantie te nemen
en waar je ten volle moest kunnen genieten
van de omgeving. De nachtzone, waarbij de
slaapkamers met hun geblindeerde raampjes
associaties met kajuiten oproepen, bevindt
zich dan ook op de gelijkvloerse verdieping.
De verdieping is gereserveerd voor het 
verblijf van de eigenaar, met naast de keuken
en de woonkamer ook een slaapkamer. 
Op vraag van de bouwheer kon dit niveau als
een autonoom appartement functioneren.
Een bandraam geeft een haast onbelemmerd
zicht op zee, terwijl de bewoners aan de
andere zijde via een balkon het nog groten-
deels open polderlandschap als het ware
kunnen binnenstappen. Deze op het eerste
gezicht weinig spectaculaire vakantiewoning
blijft ook nu, vijfenveertig jaar na de bouw,
één van de krachtigste hedendaagse accen-
ten langs het Belgische zeefront. 
Weinig gebouwen weten er ons op eenzelfde
manier van te overtuigen dat architecturale
kwaliteit met zicht op zee ook vandaag 
HOUTEN
VAKANTIE-
WONING 
ZEEDIJK
ZEEBRUGGE
een huis 
met zicht op zee, 
een inspiratiebron voor
architecten
nog tot de mogelijkheden behoort. Het huis
is een kleinnood in een rustige badplaats,
een rustpunt dat een bron van inspiratie kan
vormen voor de architect van vandaag”.
Jeroen Cornilly, 
architectuurhistoricus
en als adjunct-adviseur verbonden aan 
de dienst cultuur van het provinciebestuur
West-Vlaanderen, auteur van enkele 
bijdragen over kustarchitectuur
JC
opmaak 20_quark6def  04-12-2007  08:54  Pagina 9
10
“Met de allure van een scheepsbrug
waakt de witte, houten tijseinpost over de
ingang van de Oostendse haven. 
Het karakteristiek gebouwtje waadt al 
decennia lang op hoge poten in het boeiend
grensgebied tussen eb en vloed. 
Op het netvlies van de eeuwige stroom wan-
delaars op de dijk of het westerstaketsel die
met verre blik de horizon lezen is het een 
vertrouwde ankerplaats. Net als de vuurtoren
en het Zeewezengebouw hoort het bij de
beeldbepalende gebouwen van maritiem
Oostende en bepaalt het gebouwtje het 
zeefront van de stad.
Voor vele generaties vissers, ferrypassa-
giers, scheepsbemanningen, zeilers en 
andere recreatievaarders is de tijseinpost 
het laatste vertrouwde baken van de vaste
wal. Een laatste in zee geschoven fragment
Oostende. Maar deze constructie op 
’t koptje van ‘t hoofd moet samen met het
betonnen oosterstaketsel wijken. 
Meer veiligheid en een als maar grotere 
wordende nieuwe generatie ferry’s dicteer-
den de bouw van twee nieuwe dammen. 
Met het verdwijnen van de tijseinpost wordt
weer een authentiek stukje Oostends 
patrimonium uit het stadsweefsel
geamputeerd. De einder zal opeens een
VL
DE 
OOSTENDSE
TIJSEINPOST
(n.v.d.r.: intussen afgebroken t.b.v. haven-
ontwikkeling)
stukje leger lijken. Met nostalgie bouw je
geen toekomst op. Maar zonder een portie 
gezonde nostalgie waren in Oostende o.a.
ook al lang het NMBS-station, de Koninklijke
Gaanderijen, het Mercatordok en de Kursaal
uit het stadsbeeld gewist. ‘t Is maar hoe je
het bekijkt”.
Marc Loy, 
journalist
opmaak 20_quark6def  04-12-2007  08:54  Pagina 10
11
“Park Atlantis verrast door zijn haast 
aandoenlijke radicaliteit. Deze gebouwen 
lijken echt een stapeling van cellen. 
De onregelmatige rijen verbeelden voorlopig-
heid en aanpasbaarheid. De twee gebouwen
lijken de aanzet voor een globaal en
alomvattend plan. Het beton suggereert
standaardisatie en seriebouw. Dit soort
gebouwen, zo lijkt het, zouden overal kunnen
staan. Snel wordt duidelijk dat het in de eer-
ste plaats om een verbeelde radicaliteit gaat.
De schematische radicaliteit van het geheel
past evenwel perfect bij deze omgeving. Zijn
schijnbaar optimisme en radicaliteit verleent
AK
ATLANTIS
PARK
DE HAAN
vorm aan anders onbestemde nostalgie of
hedonisme. En omgekeerd geeft de zee
gestalte aan de vage utopie die uit de archi-
tectuur van Park Atlantis spreekt. De kust
maakt architectuur mogelijk die zich elders
aan de realiteit zou kwetsen. Park Atlantis is
puur beeld en maakt toch de realiteit uit, in
de volle acceptatie van zijn onvolkomenheid.
De naam van Park Atlantis roept een theme
park in gedachten rond het drama van het
verloren paradijselijke rijk. De lotsverbon-
denheid van de architectuur met de utopie
wordt er tegelijk gesuggereerd en teniet
gedaan. Park Atlantis ruilt het drama van de
geschiedenis in voor het hier en nu van de
Noordzee”.
Tekst: 
Maarten Delberke
Bouwaanvraag ‘Park Atlantis’: 
29 januari 1969
Architecten: 
Jaminin Associés, Quai de Rome 71, 
4000 Liège 
(dit architectenbureau is volstrekt onbekend
bij specialisten en komt evenmin
voor in de standaardwerken over Belgische
architectuur)
Aglaia Konrad,
kunstfotografe
opmaak 20_quark6def  04-12-2007  08:54  Pagina 11


Enkele markante gebouwen aan onze kust

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Open Marine Archive