Claus, S.

Cuvelier, D.

Open Marine Archive

Onze zee
rijker dan je denkt
Een eerste bijzondere vaststelling is de directe nabijheid van
het Kanaal aan de westzijde en van het Schelde-estuarium ten
oosten. Via de Schelde komen extra voedingsstoffen en 
zoetwater terecht voor onze kust. Dit nutriëntenrijke
water zorgt voor een verhoogde primaire productie. 
Ook is er een levendige uitwisseling van vis en garnaal tussen
deze machtige rivier en de ondiepe kusten. Hydrografisch
staat het Belgisch stukje Noordzee dan weer onder invloed
van de Noord-Atlantische drift. Die “perst” het water van
de Atlantische Oceaan door het Kanaal waardoor de 
getijden voor de Belgische kust zo uitgesproken zijn. 
Het gemiddeld getijverschil voor de Belgische kust bedraagt
3.9 meter. Ter vergelijking: de Nederlandse kusten kennen
nog slechts een gemiddeld getijverschil van 1.5 meter. 
Het trechtereffect zorgt ook voor hoge stroomsnelheden die
op hun beurt de ondiepe watermassa volledig
gemengd houden. De intense golfwerking, veroorzaakt
door de wind, zorgt voor een extra turbulentie. 
Door de zandige ondergrond resulteren deze twee kenmerken
in donker, troebel water. De opvatting als zou onze
Noordzee hierdoor een “vuile” zee zijn, is evenwel pertinent
onjuist. Deze interactie tussen Kanaalwater en Scheldewater
in een sterk dynamische omgeving maakt van onze kust-
wateren een boeiend gegeven.
Wat maakt ons Belgisch stukje Noordzee zo uniek?
zandbanken aanwezig. Ze vormen vaak ware onderwatermu-
ren, die – op één uitzondering na, de Broersbank t.h.v.
Koksijde – net niet droog komen te liggen bij extreem laagtij.
De grote hoeveelheid bodemorganismen die op deze
zandbanken leven vormen een belangrijke voedselbron voor
zee-eenden en voor vele vissoorten. Deze laatste zijn op
hun beurt van groot belang als voedsel voor weer andere
zeevogels. Daarnaast fungeren de zandbanken uitstekend
als kraamkamer voor vele vissoorten en ongewervelden.
De meest opmerkelijke topografische eigenschap van het BCP
is ongetwijfeld de aanwezigheid van een rijk 
assortiment aan zandbanken. Naargelang hun diepte
en ligging heeft men ze opgedeeld  in vier groepen: 
de Kustbanken, de Vlaamse banken, de Zeelandbanken en
de Hinderbanken. Deze zandbanken zijn het resultaat 
van een complexe interactie tussen stromingen, 
sedimenttransport, erosie en ophoping en 
de nalatenschap uit de ijstijden. Hoewel in de ganse
Noordzee zandbanken te vinden zijn, is alleen t.h.v. de
Belgische kust (met uitlopers naar Zeeland en N-Frankrijk) en
de Thamesmonding een dergelijk uitgebreid systeem van
Door de hoger geschetste kenmerken ontstaan er ter hoogte
van de Belgische kust interessante gradiënten: een  
west-oost en een inshore-offshore gradiënt.
Naarmate men naar het oosten gaat wordt de zoetwaterin-
vloed en de aanrijking met voedingsstoffen vanuit 
de Westerschelde belangrijker. Ook het aangevoerde
slib van de Schelde heeft een belangrijke invloed op de
samenstelling van de bodemfauna die voor haar verspreiding
en soortensamenstelling afhankelijk is van het sediment. 
Hoe verder men dan weer uit de kust gaat, hoe grover de
bodem en hoe belangrijker de invloed van Kanaalwater.
Feiten
• Lengte Belgische kust: 65km
• Oppervlakte BCP: 3600 km2
• Diepte Belgische wateren: 0-40m, gemiddeld ca 25m 
• Hoogteverschil tussen eb en vloed: ± 4m , 
doodtij - springtij 6 m (alarm)
• Stroomsnelheid: 1-3 km/h 
• Zeewatertemperatuur: 0-20°c, jaargemiddeld ca. 11°C
• Zoutgehalte: 26-36 psu (= 26-36 g zout per liter water)
Krab begroeid met zeepokken
Het Schelde-estuarium
2


Wat maakt ons Belgisch stukje Noordzee zo uniek?

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Open Marine Archive