The brown seaweed  Sargassum muticum (Yendo) Fensholt is reported for the first time in situ from the Belgian coast, It has been discovered in the harbour of Zeebrugge

De Blauwe, H.

Dutch

Open Marine Archive

De Strandvlo 20(1) 33
Japans bessenwier Sargassum muticum gevestigd te Zeebrugge
Hans De Blauwe
Japans bessenwier spoelt reeds jaren aan op onze kust. (Coppejans et al., 1977). Tot op 
heden waren geen vindplaatsen in situ bekend in België. In het Grevelingenmeer werd in 
1980 voor het eerst Japans bessenwier vastzittend aan de ondergrond ontdekt. Nu 19 
jaar later wordt bij ons voor het eerst dit wier vastzittend gevonden. Waarom heeft de 
vestiging hier zo lang op zich laten wachten?
Op 18 juni 1999 werd het eerste exemplaar tijdens een duik in het Verbindingsdok 
ontdekt op een diepte van ongeveer 3 meter. Dit enige exemplaar was ongeveer 60 cm 
lang en bevond zich in een hoekje in het Verbindingsdok waar veel rotzooi (bananen, 
hout, plastic ...) aanspoelt. Het was niet mogelijk te zien waaraan het wier was 
vastgehecht door al die troep.
Later tijdens de zomermaanden werden in diezelfde hoek Ios drijvende exemplaren van 
dit wier aangetroffen.
Op 12 oktober 1999 vond ik op één steen aan de oostelijke oever van het Zuidelijk 
insteekdok een aantal jonge planten van het Japans bessenwier, elk met een hoogte van 
5 à 10 cm. Zoektochten op andere plaatsen in de achterhaven leverden niets op.
Nienhuis (1984) beschrijft de ontwikkeling van deze nieuwkomer in het 
Grevelingenmeer. Er wordt verondersteld dat de import van de Japanse oester 
verantwoordelijk is voor de introductie aan de Bretonse en Normandische kust begin de 
jaren zestig. In 1973 werd het wier in Engeland vastzittend aangetroffen. In 1977 
komen de eerste meldingen van aanspoeling op het Nederlandse strand. In 1980 worden 
in het Grevelingenmeer de eerste exemplaren vastzittend gevonden. Deze vestiging zou 
te wijten zijn aan aangespoeld materiaal, alhoewel de oesterimport nog een verdachte 
blijft. Een jaar later wordt in de Oosterschelde vestiging vastgesteld.
Deze Aziatische immigrant breidt zich snel uit en kan een lengte van 3 meter bereiken. 
Andere wieren worden verdrongen door gebrek aan licht en beschikbaar substraat. Voor 
dieren betekent het wier een aanwinst aan schuilplaatsen of substraat om op te groeien. 
Een veld bessenwier herbergt heel wat kleine dieren en trekt daardoor paling aan. 
Stenen of grote schelpen zijn nodig om te kiemen. Dijkvoeten, grinddammen en pieren
De Strandvlo 20(1) 34
Fig. 1. Sargassum muticum. (Uit: Coppejans, 1998)
De Strandvlo 20(1) 35
worden tot 2,5 meter diep gekoloniseerd. Op diepten tot 7 meter komt het wier verspreid 
voor.
Na 3 jaar waren in het Grevelingenmeer alle geschikte plaatsen begroeid. In het najaar 
komen massa’s kiemplanten voor op stenen en schelpen. Tijdens de winter is de groei 
traag. In het voorjaar en de zomer groeien ze sterk. In het najaar vallen de takken a f en 
vergaan. De voetjes blijven staan en lopen in het vooijaar weer uit.
In de achterhaven van Zeebrugge is het wier beslist binnengedrongen door middel van 
fertiele aangespoelde plantendelen, oester worden er immers niet geteeld. Het valt te 
verwachten dat binnen enkele jaren alle beschikbare harde substraten zullen 
gekoloniseerd worden. Voor de andere wiersoorten is dit geen probleem, want dieper 
dan een halve meter groeit nu toch niets. Voor de dieren is het een welkome aanwinst, 
gezien het aantal mogelijke schuilplaatsen en geschikte substraten nu eerder gering zijn. 
De evolutie van het wier en van andere organismen is zeker het volgen waard. 
Mogelijks zal het in de toekomst nodig zijn om in het najaar samengespoelde, rottende 
wieren te verwijderen.
Sum mary
The brown seaweed Sargassum muticum  (Yendo) Fensholt is reported for the first 
time in situ from the Belgian coast. It has been discovered in the harbour o f 
Zeebrugge.
Literatuur
Coppejans. E., G. Rappé. N. Podoor & M. Asperges, 1980. Sargassum muticum (Yendo) 
Fensholt ook langs de Belgische kust aangespoeld. Duniortiera, 16: 7-13.
Coppejans, E.. 1998. Flora en fauna van de Noord-Franse en Belgische zeewieren. Meise, 
Nationale Plantentuin van België: 462p.
Nienhuis. P.H., 1986. Japans bessenwier: aanwinst of plaag. hr. Het Grevelingenmeer: van 
estuarium naar zoutwatermeer. Maastricht, Natuur en Techniek: 74-81.
Watergang 6 
8380 Dudzele


Japans bessenwier <i>Sargassum muticum</i> gevestigd te Zeebrugge

http://www.vliz.be/imisdocs/publications/ocrd/133003.pdf

Japans bessenwier <i>Sargassum muticum</i> gevestigd te Zeebrugge

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Open Marine Archive