ICT betekenisvol inzetten in de les vraagt meer dan plug-en-play. Schoolleiders kunnen  leraren hierbij ondersteunen. We geven enkele vuistregels

McKenney, S.E.

Voogt, J.M.

McKenney, Susan

Voogt, Joke

NARCIS 

ICT met meerwaarde: Laat je niet verleiden door techniek alleen

ICT betekenisvol inzetten in de les vraagt meer dan plug-en-play. Schoolleiders kunnen leraren hierbij ondersteunen. We geven enkele vuistregels

DSpace at Open Universiteit Nederland

University of Twente Research Information

Laat je niet verleiden door techniek alleen:  ICT met meerwaarde Susan McKenney & Joke Voogt  [intro] ICT betekenisvol inzetten in de les vraagt meer dan plug-en-play. Schoolleiders kunnen  leraren hierbij ondersteunen. We geven enkele vuistregels.   [tekst] Apps, games, webquests, karaoke op het digibord, wiki, virtual reality - ICT-mogelijkheden zijn er te over, maar hoe zet je ze zinvol in de lessen in en zorg je dat ze meer worden dan een veredeld boek of krijtje? Anders gezegd: hoe creëer je een ict-rijke leeromgeving met meerwaarde?  Niet alle docenten voelen zich daarvoor voldoende toegerust. Uit het vele onderzoek naar het ontwerpen van ICT-rijke leerscenario’s weten we dat ondersteuning van de schoolleiding de kwaliteit van zowel proces als product ten goede komt. Daarbij zijn de volgende aandachtspunten van belang:   1. Bepaal samen doel en inhoud  Behalve de keuze voor hardware en software moet je als team nadenken over doelen en de inhoud van de inzet van ICT. Het maakt nogal uit of je een hele leerlijn ontwerpt (bijvoorbeeld online vakken) of instructies schrijft voor een webquest. Doel van ICT-inzet kan naast inhoudelijke meerwaarde ook liggen in flexibilisering van tijd en plaats of in differentiatie. De inzet van ICT hangt bovendien af van de kennis en vaardigheden van de docenten. De schoolleiding moet ervoor zorgen dat de kennis en vaardigheden van docenten past bij de ontwerptaak.  2. Focus op visie  ICT is en blijft een middel en geen doel op zich. Laat je daarom niet verleiden door techniek alleen, maar stel de inhoudelijke (leer)doelen voorop. De doelen en de inhoud bepalen mede op welke wijze leerling-leerling en leerling-leraar interacties vorm krijgen en over de relatie met het curriculum en de eindtermen. Focus als schoolleiding daarom op visie en leg telkens weer de waarom-vraag op tafel: waarom deze toepassing op dit moment in deze klas? Niet een webquest doen omdat je die toevallig tegen bent gekomen, maar omdat die precies past bij de gestelde leerdoelen. Uit onderzoek blijkt dat docenten dit type ondersteuning waarderen. Gesprekken over visie en doelen prikkelen docenten om hun pedagogisch-(vak)didactische kennis toe te passen en dit bevordert teamleren – en komt uiteraard het onderwijs ten goede.    3. Stimuleer teamwerk  In plaats van ieder voor zich kunnen docenten beter in teams samenwerken aan een ICT-rijke leeromgeving. Zo leren ze van elkaar en voelt de onderwijsvernieuwing met ICT als iets van henzelf in plaats van het ‘speeltje’ van een eenling. Het komt bovendien de praktische uitvoerbaarheid ten goede. Analyse van gesprekken in docententeams laat zien dat docenten elkaar prikkelen om praktische hobbels te voorzien en al in een vroeg stadium op te lossen, zoals: Hoe organiseren we dat elk van de 28 kleuters een beurt krijgt, terwijl we maar twee computers en geen assistent in de klas hebben?    4. Ondersteun het proces Soms	zijn	docenten	teleurgesteld	over	de	ontworpen	resultaten.	Vaak	ligt	de	oorzaak	in	het	ontbreken	van	een	systematische	aanpak.	Geef	docenten	tijd	en	gelegenheid	om	zich	bij	te	scholen	in	ontwerptechnieken.	Zonder	procesondersteuning	overheersen	vooral	praktische	zorgen,	met	procesbegeleiding	komen	docententeams	daarentegen	eerder	tot	inhoudelijke	discussies		en	is	de	kans	groter	dat	ze	ontworpen	producten	eerst	uitproberen	in	de	praktijk	en	daarna	bijstellen.	De	schoolleiding	kan	het	proces	ondersteunen	door	bijeenkomsten	te	faciliteren	en	door	modellen	en	checklists	aan	te	reiken,	bijvoorbeeld	voor	de	selectie	van	(digitale)	materialen.	En	misschien	wel	de	belangrijkste	ondersteuning:	geef	docenten	erkenning.		 Kijk voor ideeën van ict-toepassingen op http://www.wikiwijsleermiddelenplein.nl/      Susan McKenney is universitair hoofddocent aan de Open Universiteit en Universiteit Twente. Joke Voogt is bijzonder hoogleraar ict & curriculum aan de Universiteit van Amsterdam en is lector op Hogelschool Windesheim.  

Dutch

ICT met meerwaarde:Laat je niet verleiden door techniek alleen

Open University of the Netherlands Research Portal

Open Universiteit www.ou.nl ICT met meerwaarde: Laat je niet verleiden door techniekalleenCitation for published version (APA):McKenney, S., & Voogt, J. (2015). ICT met meerwaarde: Laat je niet verleiden door techniek alleen. Didactief,45(5), 51. https://didactiefonline.nl/artikel/ict-met-meerwaardeDocument status and date:Published: 30/05/2015Document Version:Peer reviewed versionDocument license:CC BY-SAPlease check the document version of this publication:• A submitted manuscript is the version of the article upon submission and before peer-review. There can be important differences betweenthe submitted version and the official published version of record. People interested in the research are advised to contact the author for thefinal version of the publication, or visit the DOI to the publisher's website.• The final author version and the galley proof are versions of the publication after peer review.• The final published version features the final layout of the paper including the volume, issue and page numbers.Link to publicationGeneral rightsCopyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright ownersand it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights.• Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research.• You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain• You may freely distribute the URL identifying the publication in the public portal.If the publication is distributed under the terms of Article 25fa of the Dutch Copyright Act, indicated by the “Taverne” license above, pleasefollow below link for the End User Agreement:https://www.ou.nl/taverne-agreementTake down policyIf you believe that this document breaches copyright please contact us at:pure-support@ou.nlproviding details and we will investigate your claim.Downloaded from https://research.ou.nl/ on date: 15 Jul. 2023Laat je niet verleiden door techniek alleen:  ICT met meerwaarde Susan McKenney & Joke Voogt  [intro] ICT betekenisvol inzetten in de les vraagt meer dan plug-en-play. Schoolleiders kunnen  leraren hierbij ondersteunen. We geven enkele vuistregels.   [tekst] Apps, games, webquests, karaoke op het digibord, wiki, virtual reality - ICT-mogelijkheden zijn er te over, maar hoe zet je ze zinvol in de lessen in en zorg je dat ze meer worden dan een veredeld boek of krijtje? Anders gezegd: hoe creëer je een ict-rijke leeromgeving met meerwaarde?  Niet alle docenten voelen zich daarvoor voldoende toegerust. Uit het vele onderzoek naar het ontwerpen van ICT-rijke leerscenario’s weten we dat ondersteuning van de schoolleiding de kwaliteit van zowel proces als product ten goede komt. Daarbij zijn de volgende aandachtspunten van belang:   1. Bepaal samen doel en inhoud  Behalve de keuze voor hardware en software moet je als team nadenken over doelen en de inhoud van de inzet van ICT. Het maakt nogal uit of je een hele leerlijn ontwerpt (bijvoorbeeld online vakken) of instructies schrijft voor een webquest. Doel van ICT-inzet kan naast inhoudelijke meerwaarde ook liggen in flexibilisering van tijd en plaats of in differentiatie. De inzet van ICT hangt bovendien af van de kennis en vaardigheden van de docenten. De schoolleiding moet ervoor zorgen dat de kennis en vaardigheden van docenten past bij de ontwerptaak.  2. Focus op visie  ICT is en blijft een middel en geen doel op zich. Laat je daarom niet verleiden door techniek alleen, maar stel de inhoudelijke (leer)doelen voorop. De doelen en de inhoud bepalen mede op welke wijze leerling-leerling en leerling-leraar interacties vorm krijgen en over de relatie met het curriculum en de eindtermen. Focus als schoolleiding daarom op visie en leg telkens weer de waarom-vraag op tafel: waarom deze toepassing op dit moment in deze klas? Niet een webquest doen omdat je die toevallig tegen bent gekomen, maar omdat die precies past bij de gestelde leerdoelen. Uit onderzoek blijkt dat docenten dit type ondersteuning waarderen. Gesprekken over visie en doelen prikkelen docenten om hun pedagogisch-(vak)didactische kennis toe te passen en dit bevordert teamleren – en komt uiteraard het onderwijs ten goede.    3. Stimuleer teamwerk  In plaats van ieder voor zich kunnen docenten beter in teams samenwerken aan een ICT-rijke leeromgeving. Zo leren ze van elkaar en voelt de onderwijsvernieuwing met ICT als iets van henzelf in plaats van het ‘speeltje’ van een eenling. Het komt bovendien de praktische uitvoerbaarheid ten goede. Analyse van gesprekken in docententeams laat zien dat docenten elkaar prikkelen om praktische hobbels te voorzien en al in een vroeg stadium op te lossen, zoals: Hoe organiseren we dat elk van de 28 kleuters een beurt krijgt, terwijl we maar twee computers en geen assistent in de klas hebben?    4. Ondersteun het proces Soms	zijn	docenten	teleurgesteld	over	de	ontworpen	resultaten.	Vaak	ligt	de	oorzaak	in	het	ontbreken	van	een	systematische	aanpak.	Geef	docenten	tijd	en	gelegenheid	om	zich	bij	te	scholen	in	ontwerptechnieken.	Zonder	procesondersteuning	overheersen	vooral	praktische	zorgen,	met	procesbegeleiding	komen	docententeams	daarentegen	eerder	tot	inhoudelijke	discussies		en	is	de	kans	groter	dat	ze	ontworpen	producten	eerst	uitproberen	in	de	praktijk	en	daarna	bijstellen.	De	schoolleiding	kan	het	proces	ondersteunen	door	bijeenkomsten	te	faciliteren	en	door	modellen	en	checklists	aan	te	reiken,	bijvoorbeeld	voor	de	selectie	van	(digitale)	materialen.	En	misschien	wel	de	belangrijkste	ondersteuning:	geef	docenten	erkenning.		 Kijk voor ideeën van ict-toepassingen op http://www.wikiwijsleermiddelenplein.nl/      Susan McKenney is universitair hoofddocent aan de Open Universiteit en Universiteit Twente. Joke Voogt is bijzonder hoogleraar ict & curriculum aan de Universiteit van Amsterdam en is lector op Hogelschool Windesheim.  

Open Universiteit www.ou.nl ICT met meerwaarde: Laat je niet verleiden door techniekalleenCitation for published version (APA):McKenney, S., & Voogt, J. (2015). ICT met meerwaarde: Laat je niet verleiden door techniek alleen. Didactief,45(5), 51. https://didactiefonline.nl/artikel/ict-met-meerwaardeDocument status and date:Published: 30/05/2015Document Version:Peer reviewed versionDocument license:CC BY-SAPlease check the document version of this publication:• A submitted manuscript is the version of the article upon submission and before peer-review. There can be important differences betweenthe submitted version and the official published version of record. People interested in the research are advised to contact the author for thefinal version of the publication, or visit the DOI to the publisher's website.• The final author version and the galley proof are versions of the publication after peer review.• The final published version features the final layout of the paper including the volume, issue and page numbers.Link to publicationGeneral rightsCopyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright ownersand it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights.• Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research.• You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain• You may freely distribute the URL identifying the publication in the public portal.If the publication is distributed under the terms of Article 25fa of the Dutch Copyright Act, indicated by the “Taverne” license above, pleasefollow below link for the End User Agreement:https://www.ou.nl/taverne-agreementTake down policyIf you believe that this document breaches copyright please contact us at:pure-support@ou.nlproviding details and we will investigate your claim.Downloaded from https://research.ou.nl/ on date: 09 Sep. 2021Laat je niet verleiden door techniek alleen:  ICT met meerwaarde Susan McKenney & Joke Voogt  [intro] ICT betekenisvol inzetten in de les vraagt meer dan plug-en-play. Schoolleiders kunnen  leraren hierbij ondersteunen. We geven enkele vuistregels.   [tekst] Apps, games, webquests, karaoke op het digibord, wiki, virtual reality - ICT-mogelijkheden zijn er te over, maar hoe zet je ze zinvol in de lessen in en zorg je dat ze meer worden dan een veredeld boek of krijtje? Anders gezegd: hoe creëer je een ict-rijke leeromgeving met meerwaarde?  Niet alle docenten voelen zich daarvoor voldoende toegerust. Uit het vele onderzoek naar het ontwerpen van ICT-rijke leerscenario’s weten we dat ondersteuning van de schoolleiding de kwaliteit van zowel proces als product ten goede komt. Daarbij zijn de volgende aandachtspunten van belang:   1. Bepaal samen doel en inhoud  Behalve de keuze voor hardware en software moet je als team nadenken over doelen en de inhoud van de inzet van ICT. Het maakt nogal uit of je een hele leerlijn ontwerpt (bijvoorbeeld online vakken) of instructies schrijft voor een webquest. Doel van ICT-inzet kan naast inhoudelijke meerwaarde ook liggen in flexibilisering van tijd en plaats of in differentiatie. De inzet van ICT hangt bovendien af van de kennis en vaardigheden van de docenten. De schoolleiding moet ervoor zorgen dat de kennis en vaardigheden van docenten past bij de ontwerptaak.  2. Focus op visie  ICT is en blijft een middel en geen doel op zich. Laat je daarom niet verleiden door techniek alleen, maar stel de inhoudelijke (leer)doelen voorop. De doelen en de inhoud bepalen mede op welke wijze leerling-leerling en leerling-leraar interacties vorm krijgen en over de relatie met het curriculum en de eindtermen. Focus als schoolleiding daarom op visie en leg telkens weer de waarom-vraag op tafel: waarom deze toepassing op dit moment in deze klas? Niet een webquest doen omdat je die toevallig tegen bent gekomen, maar omdat die precies past bij de gestelde leerdoelen. Uit onderzoek blijkt dat docenten dit type ondersteuning waarderen. Gesprekken over visie en doelen prikkelen docenten om hun pedagogisch-(vak)didactische kennis toe te passen en dit bevordert teamleren – en komt uiteraard het onderwijs ten goede.    3. Stimuleer teamwerk  In plaats van ieder voor zich kunnen docenten beter in teams samenwerken aan een ICT-rijke leeromgeving. Zo leren ze van elkaar en voelt de onderwijsvernieuwing met ICT als iets van henzelf in plaats van het ‘speeltje’ van een eenling. Het komt bovendien de praktische uitvoerbaarheid ten goede. Analyse van gesprekken in docententeams laat zien dat docenten elkaar prikkelen om praktische hobbels te voorzien en al in een vroeg stadium op te lossen, zoals: Hoe organiseren we dat elk van de 28 kleuters een beurt krijgt, terwijl we maar twee computers en geen assistent in de klas hebben?    4. Ondersteun het proces Soms	zijn	docenten	teleurgesteld	over	de	ontworpen	resultaten.	Vaak	ligt	de	oorzaak	in	het	ontbreken	van	een	systematische	aanpak.	Geef	docenten	tijd	en	gelegenheid	om	zich	bij	te	scholen	in	ontwerptechnieken.	Zonder	procesondersteuning	overheersen	vooral	praktische	zorgen,	met	procesbegeleiding	komen	docententeams	daarentegen	eerder	tot	inhoudelijke	discussies		en	is	de	kans	groter	dat	ze	ontworpen	producten	eerst	uitproberen	in	de	praktijk	en	daarna	bijstellen.	De	schoolleiding	kan	het	proces	ondersteunen	door	bijeenkomsten	te	faciliteren	en	door	modellen	en	checklists	aan	te	reiken,	bijvoorbeeld	voor	de	selectie	van	(digitale)	materialen.	En	misschien	wel	de	belangrijkste	ondersteuning:	geef	docenten	erkenning.		 Kijk voor ideeën van ict-toepassingen op http://www.wikiwijsleermiddelenplein.nl/      Susan McKenney is universitair hoofddocent aan de Open Universiteit en Universiteit Twente. Joke Voogt is bijzonder hoogleraar ict & curriculum aan de Universiteit van Amsterdam en is lector op Hogelschool Windesheim.  

ICT met meerwaarde: Laat je niet verleiden door techniek alleen

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

NARCIS

NARCIS

DSpace at Open Universiteit Nederland

University of Twente Research Information

Open University of the Netherlands Research Portal

Open University of the Netherlands Research Portal