Geneijgen, J., van

Harmsen, H.E.

Dutch

Wageningen Yield 

ARBEIDSVERBRUIK OP EEN CENTRAAL
JONGVEE-OPFOKBEDRIJF
Ing. H.E. Harmsen en ing. J. van Geneijgen
Al het jongvee van de melkveebedrijven wordt centraal opgefokt op afdeling 5. Het arbeids-
verbruik wordt geregistreerd door tijdschrijving. Daarbij wordt ook geprobeerd het arbeids-
verbruik voor de verschillende werkzaamheden bij te houden. De voorgeschreven werktijd
van de bedrijfsboer was in 1973, 1974 en 1975 gemiddeld respectievelijk 42’/2,41  l/4 en 40
uur per week. In het voorjaar en in de zomer was in 1973 en 1974 de voorgeschreven werktijd
per week langer dan in de winter. In 1975 was de werktijd per week het hele jaar gelijk. Voor
vakantie, ziekte en weekeinden was er een vaste vervanger. In drukke perioden konden
overuren worden gemaakt. Ook kon over “losse” hulp beschikt worden als de bedrijfsboer of
de vervanger een bepaald deel van het werk niet alleen kon doen.
Eenlingboxen, groepshokken en ligboxen
De kalveren werden door de bedrijfsboer bij de melkveebedrijven opgehaald op een leeftijd
van 7 à 10 dagen. Daarbîj gold de eis dat de kalveren gezond moesten zijn. De dieren werden
ondergebracht in eenlingboxen.
Na ca. 4 à 6 weken werden de kalveren overgebracht naar de tweede afdeling, waar de helft
van het aantal dieren werd gehouden in groepshokken en de andere helft in eenlingboxen.
Na iedere overplaatsing van de kalveren naar de tweede afdeling werden de boxen schoon-
gemaakt. In de tweede afdeling vond dit alleen in de voorzomer plaats wanneer er weinig
kalveren waren. Op een leeftijd van ca. 3 maanden werden de kalveren ondergebracht in
een ruimte met ligboxen. Na de weideperiode gingen de pinken naar de buitenstal. Op een
leeftijd van ca. 2 jaar (1 maand voor afkalven) werden de dieren weer naar de melkveebedrij-
ven teruggebracht.
De voeding van de dieren bestond hoofdzakelijk uit voordroogkuil met een aanvulling van
snijmaiskuil. Meestal werd voorraadvoedering toegepast. Het eerste jaar werd de kuil met de
kraan uitgehaald en in de andere jaren met de kuilvoersnijvork. Met de kuilvoersnijvork kon in
de buitenstallen de kuil als blok voor het Zweeds voerhek  worden gezet.
In 1974 en in 1975 werd geen stro gebruikt. De mest viel door latten roosters en werd met een
vouwschuif naar de mestgoot getransporteerd en vandaar overgepompt naar de mestsilo.
Veebezetting en graslandareaal
Boekhoudkundig worden de dieren op een leeftijd van ca. 9 maanden als pink geboekt en op
een leeftijd van ca. 18 maanden als vaars. In tabel 1 wordt een overzicht gegeven van het
aantal dieren in de verschillende categorieën.
89
Tabel 1 Gemiddeld aantal dieren per boekjaar
Categorie 1973174 1974175 1975176
Kalveren / calves 114 126 127
Pinken / yearlings 113 112 116
Vaarzen / heifers 25 22 17
Grootvee-eenheden / livestock units 108,3 110,3 108,8
Category 1973/74 1974175 1975/76
Tabel 1 Average number of animals per financial year
Bij de aflevering waren de vaarzen gemiddeld 20 à 22 maanden oud. In de jaren 1973/74,
1974/75 en 1975/76 werden respectievelijk 137, 152 en 169 kalveren opgefokt.
In tabel 2 wordt een overzicht gegeven van de beschikbare oppervlakte grasland, het
maaipercentage, de aangekochte hoeveelheid ruwvoer en het aantal grootvee-eenheden
per ha.
Tabel 2 Graslandgebruik en ruwvoerpositie
Omschrijving
Oppervlakte grasland in ha / ha grassland
Gemaaide oppervlakte in ha / mown in ha
Maaipercentage / mowing percentage
Aangekocht ruwvoer’) / roughage boughtl)
Grootvee-eenheden ha / livestock  unitsper
1973/74 1974/75 1975176
30,o 36,6 29,8
36 59 36
120 161 120
67 110 100
3,64 3,Ol 3,65
per ha
Description \ 1973174 1974175 1975/76
Table 2 Pasture utilization and roughage
l) In tonnen droge stof op bedrijf afgeleverd / tonnes dry matter delivered  at farm
In 1973 was de oppervlakte grasland in één kavel gelegen. In 1974 en 1975 was het verdeeld
over twee kavels. De afstand tot het grasland variëert van 500 tot 2000 m.
Arbeidsaanbod
Volgens het werkrooster was er een vast aanbod van een bepaald aantal uren per dag. Als
uitgangspunt bij de tijdschrijving werd aangehouden dat de bedrijfsboer en de vervanger
nooit tegelijk op het bedrijf aanwezig waren. In de gevallen dat dit wel gebeurde, werden de
uren van de vervanger geboekt als losse arbeid. Een overzicht van het arbeidsaanbod is
vermeld in tabel 3.
Tabel 3 Arbeidsaanbodcin manuren per 14-daagse periode en totaal per jaar
Jaar 1 april t/m 15 sept. 16 sept. t/m 31 maart Totaal per jaar
boer vervanger boer vervanger boer + vervanger
19730 974 87,5 21 ,o 83,0 21 ,o 2758
197411975 87,5 21 ,o 785 21 ,o 2691
1975/1976 80,O 17,o 80,O 17,o 2522
Year farmer
substitute farmer substitute farmer + substitute
April 1 st-Sept. 15th Sept. 16th - March 31 th Total per year
Tabel 3 Labour supply in man hours per fortnight and total per year
90
Als gevolg van verkorting van de arbeidstijd was het arbeidsaanbod in 1975/76  in totaal
236 uren lager dan in 1973/74.  Het inkuilen en het uitrijden van dunne mest werd in
hoofdzaak door de loonwerker uitgevoerd.
Arbeidsverbruik
Het totale arbeidsverbruik per jaar is in tabel 4 vermeld
Tabel 4 Arbeidsverbruik in manuren per jaar
Arbeidskracht 1973/74 1974175 1975176
Boer / farmer 2004 2052 1643
Vervanger / substitute 665 640 501
Los / casual 564 214 292
Totaal / total 3233 2906 2436
Labour 1973174 1974175 1975/76
Table 4 Labour requirement in man hours per year
In de loop der jaren is het arbeidsverbruik vrij sterk gedaald. Het arbeidsverbruik van boer
plus vervanger was in 1973/74  en in 1974/75  ongeveer gelijk aan het arbeidsaanbod.
In 1975/76  was dat ca. 400 manuren lager. Deze tijd werd toen besteed aan de uitvoering
van proeven. Ook het aantal uren “losse” arbeid is na 1973/74  sterk afgenomen. Veel
verder zal dat niet kunnen dalen omdat er altijd werkzaamheden zijn die niet door één man
kunnen worden uitgevoerd en die ook niet aan de loonwerker kunnen worden uitbesteed.
Verder moet worden opgemerkt dat de vrij droge zomer van 1975 gunstig was voor de
voederwinning. Ondanks de vrij sterke daling van het arbeidsverbruik werd er toch niet méér
loonwerk  verricht. De loonwerkkosten die resp. f 26.300,-,  f 20.200,-  en f 23.700,-  be-
droegen zouden integendeel op minder loonwerk  wijzen vooral ook in verband met de
gestegen tarieven. Dat is echter niet het geval omdat er steeds grotere machines werden
gebruikt waarmee een grotere capaciteit per uur behaald kon worden.
Arbeidsverdeling
Het arbeidsverbruik per 14-daagse periode is schematisch weergegeven in figuur 1.
In elk boekjaar werd het hoogste arbeidsverbruik geregistreerd in de maanden mei en juni en
soms in juli. Vooral in deze perioden werden nogal wat overuren gemaakt en moest vrij veel
losse hulp worden ingeschakeld. In 1973/74  was het arbeidsverbruik, met uitzondering
van de maand oktober bijna steeds hoger dan 60 manuren per week. In 1975/76  was dat
gedaald tot ca. 50 manuren per week. Belangrijk is de verkregen sterke afvlakking van de
arbeidspieken in de jaren na 1973/74.
De daling van het aantal uren in de winter kan worden toegeschreven aan het gebruik van de
kuilvoersnijvork. Hierbij werd het kuilvoer direct in één blok voor het voerhek geplaatst.
Arbeidsverbruik per onderdeel
Bij de tijdschrijving is ook getracht het arbeidsverbruik voor de verschillende onderdelen in
het arbeidsproces aan te geven. De verkregen gegevens zijn in tabel 5 vermeld en gesplitst
naar zomer- en winterperiode.
91
2 4 0
2 2 0
2 0 0
160
1 6 0
1 4 0
1 2 0
1 0 0
8 0
6 0
4 0
2 0
0
Bpdrilfshoer plus vervanger
/
Farmer a n d  substltute
m !_osse hulp/Cas”al l a b o u r
- - - -  A a n b o d  v o l g e n s  rooster
/
S u p p l y  accordmy to timo table
(bedr!Jfsboer ) ( f arme r>
160
1 4 0
1 2 0
1 0 0
------------l
80
:
L_-  ---  -- ----
6 0
1 4 0
1 9 7 5  1 9 7 6/
6 0
0’ I. E ” s ” 1. ‘4
apr:  m e i  j u n i .  j u l i . aug. s e p t .  o k t . nov.  d e c . j a n .  f e b r .  mrt. apr: M a a n d  M o n t h
/
Figuur 1 Arbeidsverbruik in manuren per twee weken
Figure 1 Labour requirement in man hours per two weeks
92
Tabel 5 Arbeidsverbruik in manuren voor verschillende werkzaamheden
Werkzaamheden 1973/74
1974/75 1975/76
zomer winter totaal zomer winter totaal zomer winter totaal
Verzorging kalveren t/m 8 weken 87
Calf care up to and incl. 8 weeks
Overige veeverzorging 832
Other care of cattle
Controle tochtigheid 210
Heat checking
Bemesting 51
Dressing
Voedetwinning 399
Fodder  harvesting
Graslandverzorging 20
Grassland management
Algemeen 154
General
Totaal 1753
Total
298
957
87
29
3
6
100
1480
385
1789
297
80
402
26
254
3233
156 267 423
589 812 1401
245 105 350
77 57 134
286 - 286
20 5 25
168 119 287
1541 1365 2906
338
400
119
58
185
20
142
1262
254 592
733 1133
21 140
19 77
67 252
1 21
79 221
1174 2436
Work
summer winter total summer winter total summer winter total
1973174 1974/75 1975/76
Table 5 Labour requirement in man hours for different work
Het blijkt dat er vrij aanzienlijke verschuivingen zijn opgetreden in het arbeidsverbruik voor
de veeverzorging. Deze was in 1975/76  gedaald tot ca. 70% van de daarvoor benodigde
tijd in 1973/74.  Voor een deel is dit ontstaan door dat de laatste jaren de kalveren in
augustus niet meer werden opgestald als er geen etgroen meer beschikbaar was.
Ook aan de voederwinning is in 1975/76  belangrijk minder arbeid besteed dan in
1973/74.  Dit was hoofdzakelijk een gevolg van de vrij gunstige weersomstandigheden in
1975. De tijd voor tochtigheidscontrole in 1975/76  is te laag geregistreerd. De uren
besteed aan de kalveropfok zijn vrij sterk gestegen. Als reden hiervoor zouden kunnen
worden genoemd de grotere aantallen kalveren die zijn opgefokt en de invloed van bepaalde
proeven waarbij de extra arbeid niet altijd exact is aan te geven. Verder is het vaak moeilijk de
verzorging van de kalveren en de overige veeverzorging nauwkeurig van elkaar te onder-
scheiden.
Arbeidsverbruik per opgefokt dier
In verband met veranderingen in de melkveebedrijven is een aantal opgefokte dieren van het
jongveebedrijf niet steeds als hoogdrachtige vaars terug gegaan naar de bedrijven.
Bij het arbeidsverbruik per opgefokt dier is uitgegaan van het aantal dieren dat gemiddeld
over het gehele jaar op het jongveebedrijf aanwezig was. Het arbeidsverbruik in manuren
per opgefokt dier is in tabel 6 vermeld.
Het arbeidsverbruik per opgefokt dier is voor verschillende werkzaamheden de laatste jaren
wat teruggelopen. In totaal betekent dat over de drie boekjaren een daling van het arbeids-
verbruik van ca. 5 uur per opgefokt dier.
93
Tabel 6 Arbeidsverbruik in manuren per opgefokt dier
Werkzaamheden 1973174
Veeverzorging / care of cattle 15,8
Controle tochtigheid / heat checking 231
Bemesting / dressing 096
Voedetwinning / fodder  harvesting 29
Graslandverzorging / grassland management 02
Algemeen/genera/ 198
Totaalltotal 23,4
Work 1973174
Table 6 Labour requirement in man hours per reared animal
1974175 1975/76
13,7 13,o
276 150
1 ,o 036
Tl 13
02 02
272 136
21,7 18,3
1974175 1975176
De dieren zijn gemiddeld 21 maanden op het bedrijf. Het werkelijke arbeidsverbruik per
opgefokt dier wordt dan op basis van het arbeidsverbruik in 1975/76  in totaal 21/24 x 183
= 16,O  manuren.
Wanneer de arbeidskosten op f 14,47  per uur worden gesteld komen de totale arbeids-
kosten per opgefokt dier op f 230,-.  Dat is ca. 15% van de opfokvergoeding.
Samenvatting
Door middel van tijdschrijving werd het arbeidsverbruik geregistreerd op het centraal
jongvee-opfokbedrijf van de Waiboerhoeve. Het bedrijf had de beschikking over ca. 30 ha
grasland. Gemiddeld waren ongeveer 250 dieren aanwezig in leeftijd variërend van 7 à 10
dagen tot 20 à22 maanden. In principe werden alle werkzaamheden door 1 man uitgevoerd.
Tijdens de melkperiode verbleven de kalveren in eenlingboxen en groepshokken en daarna
in ligboxen. De oudere dieren waren in de winterperiode ondergebracht in een open lig-
boxenstal aan beide lange zijden van de stal. In de stalperiode werd hoofdzakelijk voorraad-
voedering van voordroogkuil en snijmais toegepast. Daarbij werd van een kuilvoersnijvork
gebruik gemaakt. Bij de voederwinning en het uitrijden van dunne mest werd de loonwerker
ingeschakeld.
Het totale arbeidsverbruik in de boekjaren 1973/74, 1974/75 en 1975/76  was resp.
3233,2906  en 2436 manuren. Verwacht wordt dat in het laatste boekjaar wel het minimum is
bereikt althans bij de geldende omstandigheden.
Het hoogste arbeidsverbruikwerd geregistreerd in de maanden mei en juni. In deze perioden
en vooral in 1973/74  m’oest vrij veel hulp van derden worden ingeschakeld. In 1973/74
was het arbeidsverbruik met uitzondering van de maand oktober bijna steeds hoger dan 60
manuren per week. In 1975/76  was dat gedaald tot ongeveer 50 manuren per week.
Het totale arbeidsverbruik per opgefokt dier daalde in de onderzoekperiode met ongeveer 5
manuren. Het werkelijke arbeidsverbruik per opgefokt dier komt op basis van het arbeids-
verbruik in 1975/76  in totaal op 16 manuren. Als de arbeidskosten op f 14,47  per uur
worden gesteld komen de totale arbeidskosten per opgefokt dier op f 230,-.  Dat is dan
ongeveer 15% van de totale opfokvergoeding.
94
Summary
The labour requirement was registered at the central young stock-rearing farm of the
“Waiboerhoeve” using time recordings. The farm had approximately 30 ha grassland at its
disposal. On average about 250 animals were present at ages varying from 7-10 days to
20-22 months. As a rule all the work was done by one man. During the milk period the calves
remained in single pens and group pens and then in cubicles. During the winter, the older
animals were housed in an open cubicle house situated along the long sides of the stall. In
the stalling period mainly storage feed from wilted silage and maize silage were given. A
silage cutter was used for this purpose. A contractor was engaged for conservation and for
the spreading of liquid manure.
The total labour requirements for the financial years 1973/74,  1974175 and 1975/76
were 3233,2906  and 2436 man hours respectively. It is assumed that the minimum has been
reached in the last financial year, at least as far as the present circumstances are concerned.
The highest labour requirement was in the months of May and June. In these periods, and
especially in 1973/74,  a great deal of help from a third party was necessary. In 1973/74
the labour requirement, apart from October, was always usually higher  than 60 man hours
per week. In 1975/76  this dropped to about 50 man hours per week.
The total labour requirement per reared animal dropped during the research period by about
5 man hours. On the basis of the labour requirement 1975/76  the true labour requirement
per reared animal comes to a total of 16 man hours. If the labour costs are based on an hourly
rate of f 14,47 per hour, then the total labourcosts per reared animal come to f 230,-.  That is
therefore, about 15% of the total rearing returns.
95


Arbeidsverbruik op een centraal jongvee-opfokbedrijf

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Wageningen Yield

Name not available

NARCIS