In dit verslag wordt een overzicht gegeven van de bromidebesmetting in gras. In totaal zijn 54 grasmonsters onderzocht op anorganisch bromide. De monsterplaatsen zijn representatief voor de weidegebieden van Nederland

Roos, A.H.

Tuinstra, L.G.M.Th.

Verwey, F.

NARCIS 

Het gehalte aan bromide in gras

Wageningen Yield 

Lab. Contaminanten 
VEHSLAC 8J . 02 
1981-01-12 
Pr.nr.: 3.369 
Pt·oject: Onderzoek monsters landbouw- en 
Vl!>~üt' IJpt'cH illktcn Of> COilLdlll.l -
11<111 ten ( LAC fHn. L C!ll V) . 
Onderwerp: Het gehalte aan bromide in gras. 
I ' 
Lab. Contaminanten 
VERSLAG 81.02 
Datum : 1981-01- 12 
Pr.nr.: 3.369 
Project: Onderzoek monsters landbouw- en visaerijprodukten op 
contaminanten (LAC Hin. L en V). 
Onderwerp: Het gehalte aan bromide in gras. 
Voorgaand verslag 80.60 pr.nr. 3.369 d.d. 1980-11- 23. 
Doel: 
Inventarisatie van anorganisch bromidebesmetting van gras in Nederland. 
Samenvatting/conclusie: 
In dit verslag wordt een overzicht gegeven van de bromidebesme tting 
in gras . In totaal zijn 54 grasmonsters onderzocht op anorganis ch 
bromide. De monsterplaatsen zijn representatief voor de weidegebieden 
van Nederland. De mediaan voor de anorganische bromidebesme tting in 
gras bedroeg 27 mg Br-/kg op droge stof basis, met een range van 
< 10-260 mg Br-/kg op droge stof basis. 
Verantwoordelijk: ir L.G.H. Th. Tuinstra~ 
Hedewerkers/Samenstellers: A.H. Roos, F. Verwey 
ap /lY 
3 . 369.0 
1. Inleiding 
Voorafgaande aan een wenselijk geachte voederproef met lacterende 
melkkoeien werd een inventarisatie uitgevoerd van bromide in meng-
voedera en runwvoeders. 
In verslag 80.60 is bericht over het anorganisch bromidegehalte in 
men~voedera. In dit vorslag worden do resultaten van de grasmoni-
toring gegeven. 
2. Monstermateriaal 
Het bemonsteringsschema ia samengesteld n.a.v. een procedure voor 
de selectie van monstergebieden voor representatieve bemonstering 
van gras in Nederland zoals deze door het Instituut voor Bodem-
vruchtbaarheid te Haren (Gr) gehanteerd wordt. 
Tevens zijn monsters genomen uit gebieden waar eventueel hoge bro-
midegehalten kunnen voorkomen, nl. het Westland en bij een broom-
verwerkende industrie (Terneuzen). 
De monstername werd door diverse Consulentschappen voor de Rund-
veehouderij en Akkerbouw uitgevoerd. 
De grasmonsters zijn verzameld door diagonaalsgewijs over het per-
ceel te gaan en op 10, 30, 50, 70 en 90% van de diagonaal het gras 
af te snijden op maaihoogte (1). Het monstergewicht bedroeg ca. 
75 gram. 
3. Uitvoering 
3.1 Voorbewerking 
De grasmonsters werden bij -10°C opgeslagen. Voor de verwerking 
van het gras was het noodzakelijk om de monsters klein te snijden. 
Door het gras te bevriezen met vloeibare stikstof en daarna te 
snijden met een groentesnijmachine werd tevens een goed homogeen 
monster verkregen. 
3.2 Analyse methode (2) 
Voor de analyse werd 2,5 gram gras in bewerking genomen. Het 
monster werd aangezuurd met zwavelzuur, waarna acetonitril en een 
oplossing van ethyleenoxide toegevoegd werd. Het acetonitril 
extract werd daarna achtereenvolgens behandeld met ammoniumsul-
faat, heptaan en natriumsulfaat. 
3.369.1 
- 2 -
- 2 -
Al naar gelang de concentratie van het gevormde 2-broomethanol 
werd het acetonitril extract verdund en 5 ul gelnjectecrd in de 
gaschromatograaf. nc detectiegre ns voor de bepaling van anorga-
nisch bromide in gras was 10 mg/kg op droge stof. 
3.3 Gaschromatografische omstandigheden 
De analyses ~ rden uitgevoerd op een Packard 429 uitge r ust met een 
63Ni electron capture detecto r . 
De condities ~~aronder de experimenten plaatsvonden ~ ren: 
kolom 
kolomvulling 
draaggas 
flow 
temperaturen 
lengte 1,80 m, im1e ndi.ge diamete r :l mm 
10% OV330 op Chromosorb ~lP 80/100 mesh 
s t.lks tof 
30 rol/min (kolom) 
10 ml/min (purge) 
kolom 100°C 
injector 150°C 
detector 330°C 
4. Resultaten en discussie 
In totaal zijn 54 grasmonsters onderzocht. Om een indruk te krij -
gen van de anorganische bromidebesmetting in gras is 
de mediaan bepaald. Deze bedroeg 27 mg Br- /kg op droge stof met 
een range van < 10-260 mg Br-/kg op droge stof. I n tabel 1 zijn de 
g~1iddelde gehalten gegeven per monitoringagebied. Alle resultaten 
afzonderlijk zijn vermeld in tabel 2. 
De reproduceerbaarheld is bepaald door enige monsters op verschil-
lende tijdstippen te analyseren. Hieruit bleek dat voor de Bras-
monsters de reproduceerbaarheld 15% bedroeg. 
De recovery van toegevoegd KBr bedroeg gemiddeld 96% met een range 
87 - 104% (n=8), Naar aanleiding van monsters met een hoog ano rga-
nisch bromide gehalte is een heronderzoek gestart van vij f percelen 
om de oorzaak van de relatief hoge besmetting zo mogelijk op te 
sporen. Tevens zal indien mogelijk slootwater, kuilvoer, grond en 
melk bemonsterd worden. 
3.369.2 
- 3 -
- 3 -
Tabel 1 De gemiddelde bromidebesmetting van gras per 
monitoringagebied 
Monitoringagebied 
Friesland 
- lichte jonge zeeklei 
- laaggelegen veen 
Noord- Holland 
- gebied ten N. v/h. Noordzeekanaal 
(veengronden) 
- gebied ten oosten van Alkmaar 
(oud zeeklei) 
Zuid- Holland 
- laaggelegen veengronden 
- hooggelegen veengronden 
- grasland Westland gelegen nabij 
kassen 
Riviérengebied 
- lichte rivierklei binnendijks 
- lichte rivierklei buitendijks 
Brabant/Limburg 
- zandontginningsgronden 
Limburg 
- lÖss 
- lichte rivierklei 
- overstroomde Maas uiterwaarden 
Zeeland 
- grasland nabij Noordzeekust 
- grasland nabij Broomchemie, 
Terneuzen 
Mediaan (van alle waarnemingen) 
3.369.3 
Aantal 
monsters 
5 
5 
4 
2 
4 
4 
2 
4 
4 
7 
3 
1 
2 
3 
2 
Anorganisch Br-(mg/kg 
op droge stof 
gemiddelde 
22 
40 
150 
40 
22 
56 
57 
19 
17 
23 
40 
25 
30 
49 
17 
27 
range 
10- 30 
13- 86 
52-260 
22- 60 
< 10- 31 
34- 113 
32- 81 
12-35 
10- 26 
< 10- 30 
26- 58 
16-44 
36- 61 
16-19 
- 4 -
- 4 -
Tabel 2 Resultaten anorganisch bromide in gras in Nederland 
RIKILT I Honitorings- I Grondsoort/ Plaats 
nummer I gebied Bijzonderheden 
27525 
27526 
27527 
27524 
27710 
27711 
27712 
27713 
Friesland 
Friesland 
lichte jonge 
zeeklei 
Engelurn 
Kantgum 
Menaldum 
laaggelegen veen Weidurn 
Haskerhorne 
Opeinde 
Nijbeets 
Opeinde 
I Ge hal te anorg .1 
I Br- mg/kg op 
droge stof 
27 
< 10 
30 
43 
86 
23 
13 
35 
28411 Noord- Holland gebied ten N v/h Broek'Waterland 168 
Noordzeekanaal 
28412 
30615 
30616 
28054 
28055 
27533 
27534 . 
27535 
27538 
3.369.4 
(veengronden) 
Monnikendam 
Assendelft 
Assendelft 
Noord- Holland gebied ten 0 van Schermer 
Alkmaar (oud e 
Zuid-Holland 
zeeklei) 
" 
laagge legen 
veengronden 
Alkmaar 
Stolwijk 
Berkenwoude 
Stohr.l.jk 
Berkenwoude 
52 
260 
126 
20 
66 
< 10 
31 
27 
18 
- 5 -
Vervolg tabel 2 
RIKILT I Z.lonitorings- I Grondsoort/ Plaats l Gehalte anorg.l 
nummer I gebied Bijzonderheden I Br- mg/kg op 
I droge stof 
27531 Zuid-Holland hooggelegen Roelofsarends- 113 
veengronden veen 
27532 11 Rijpwetering 41 
27536 Rijpwetering 34 
27537 Roelofsarends- 35 
veen 
27529 grasland West- Naaldwijk 81 
land nabij kassen 
27530 11 De Lier 32 
27143 Rivieren- lichte rivierklei Va rik 15 
gebied binnendijks 
27144 11 Echteld 13 
27344 Heteren 35 
27346 11 Herwijnen 12 
27142 Rivieren- lichte rivierklei Va rik 10 
gebied buitendijks 
27145 11 Echteld 21 
27343 11 Heteren 26 
27345 11 Herwijnen 11 
27967 Brabant/ zandontginnings- Bakel 20 
Limburg gronden 
27968 Bergijk < 10 
27969 11 Mariahout 26 
27970 Lieshout 29 
27971 11 11 Asten 18 
27972 Budel 30 
27973 Hoogeloon 26 
3.369.5 
- 6 -
- 6 -
Vervola tabel 2 
RIKILT I Honitorings- I Grondsoort/ Plaats I Gehalte anorg4 
nummer I gebied Bijzonderheden I Br- mg/kg op 
I droge stof 
27136 Limburg LÖss Mechelen 58 
2 7137 Noorbeek 36 
27138 Rekelrade 26 
27140 lichte rivierklei Roosteren 25 
27139 Limburg overstroomde Haas Urmond 16 
uiterwaarden 
27141 Linne 44 
27976 Zeeland grasland nabij Aagtekerke 61 
Noordzeekust 
27977 Domburg 36 
Aagtekerke 50 
27974 nabij broomchemie Terneuzen 16 
Terneuzen 
Terneuzen 19 
3.369.6 
- 7 -
- 7 -
5. Literatuur 
1). H. Mooi "Het nemen van grasmonsters voor botanisch onderzoek", 
Handleiding voor veldproeven. 
Landbouw Voorlichtingsdienst mededeling 77, 1960. 
2). RIV rapport nr. 42/74 Tox Rob. 
Verzen~lijst: dr J.Th. van Doesburgh 
dr H. Herstel 
dr 1~. de Wit 
drs F .G. Buizer 
dra c.c.J.M. van der Meijs, VKA 
11 • .J. Mo 1, VKA 
dra D.G. Kloet, secretatie LAC 
ir L.G.M.Th. Tuinstra 
A. Roos 
w. Traag 
F. Verweij 
dra H.E. Humroe 
projektbeheer 
circulatie (4x) 
ir K. Vreman, IVVO Lelystad 
Cons. v.d. Rundveehouderij en de Akkerbouw voor 
N.H. Friesland, Leemvarden 
Cons. v.d. Rundveehouderij voor Z.O. Friesland, Leeuwarden 
Cons. v.d. Rundveehouderij, Alkmaar 
Cons. v.d. Rundveehouderij, Gouda 
Cons. v.d. Rundveehouderij en de Akkerbouw, Tiel 
Cons. v.d. Akkerbouw en de Rundveehouderij, Goes 
Cons. v.d. Rundveehouderij en de Akkerbouw, Waalre 
Cons. v.d. Rundveehouderij en de Akkerbouw, Roermond 
3.369.7 


Het gehalte aan bromide in gras

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

NARCIS

Wageningen Yield