Geohydrologische situatie van een drietal plaatsen in het ruilverkavelingsgebied 'Limmen-Heiloo'. Het betreft hier Het Die, het Limmerveentje en de eendenkooi direct ten noordwesten van Uitgeest. Dit, om te berekenen, welke gevolgen een peilverlaging in de omringende landbouwgebieden op de hydrologie van de betrokken toekomstige relatienotagebiedjes zal hebben

Rees Vellinga, E., van

van Rees Vellinga, E.

NARCIS 

Geohydrologische omstandigheden in de omgeving van het toekomstig relatienotagebied Het Limmer Die (ruilverkaveling 'Limmen - Heiloo', N.H.)

Name not available

Wageningen Yield 

NOTA 1468 
Instituut voor Cultuurtechniek en Waterhuishouding 
Wageningen 
GEOHYDROLOGISCHE OMSTANDIGHEDEN IN DE OMGEVING 
VAN HET TOEKOMSTIG RELATIENOTAGEBIED HET LIMMER DIE 
(RUILVERKAVELING 'LIMMEN-HEILOO', N.H.) 
ing. E. van Rees Veilinga 
Nota's van het Instituut Z1Jn in principe interne communicatiemidde-
len, dus geen officiële publikaties. 
Hun inhoud varieert sterk en kan zowel betrekking hebben op een 
eenvoudige weergave van cijferreeksen, als op een concluderende 
discussie van onderzoeksresultaten. In de meeste gevallen zullen de 
conclusies echter van voorlopige aard zijn omdat het onderzoek nog 
niet is afgesloten. 
Bepaalde nota's komen niet voor verspreiding buiten het Instituut 
in aanmerking 
ICW-nota 1468 
Team Integraal Waterbeheer 
Centrum Water&Klimaat 
Alterra-WUR
I N H 0 U D 
INLEIDING 
1. ALGEMENE GEOHYDROLOGISCHE SITUATIE 
2. HET EERSTE WATERVOEREND PAKKET 
3, HET AFDEKKEND PAKKET 
3.1. Samenstelling 
3.2. Verticale weerstand 
4. KWEL EN INFILTRATIE 
4.1. Stijghoogteverschillen tussen het freatisch vlak 
en het grondwater in het eerste watervoerend 
blz. 
2 
2 
3 
3 
3 
3 
pakket 3 
4.2. Werkelijke kwel of infiltratie 4 
5. BIJZONDERE OMSTANDIGHEDEN 4 
6. SAMENVATTING EN CONCLUSIES 4 
LITERATUUR 6 
ICW-nota 1468 
Team Integraal Waterbeheer 
Centrum Water&Klimaat 
Alterra-WUR
INLEIDING 
Ten behoeve van de Afdeling Onderzoek van de Landinrichtingadienat 
werd de geohydrologische situatie nagegaan voor een drietal plaatsen 
in het ruilverkavelingsgebied 'Limmen-Heiloo'. Het betreft hier 
Het Die, het Limmerveentje en de eendenkooi direct ten noordwesten 
van Uitgeest (fig. 1). 
Met behulp van de geleverde gegevens zal door de b.g. Afdeling 
Onderzoek worden getracht te berekenen, welke gevolgen een peil-
verlaging in de omringende landbouwgebieden op de hydrologie van 
de betrokken toekomstige relatienotagebiedjes zal hebben. 
ICW-nota 1468 
Team Integraal Waterbeheer 
Centrum Water&Klimaat 
Alterra-WUR
1. ALGEMENE GEOHYDROLOGISCHE SITUATIE 
De ondergrond in Noord-Holland wordt - geohydrologisch gezien -
gekenmerkt door het voorkomen van verschillende (grof)-zandige 
pakketten, watervoerende pakketten genoemd, welke in meerdere of 
mindere mate van elkaar zijn gescheiden door klei-, veen- of 
fijnzandlagen, scheidende lagen genoemd. Het gehele complex van 
watervoerende en scheidende lagen - het hydrologisch pakket - van 
waaruit een wisselwerking kan optreden met het oppervlaktewater, 
wordt aan de onderkant afgesloten door de hydrologische basis. 
Van het gebeuren aan het aardoppervlak wordt het in meerdere of 
mindere mate afgeschermd door het afdekkend pakket. 
De weerstand tegen verticale stroming van de verschillende 
scheidende lagen bepaalt in feite hoe diep deze wisselwerking 
zich zal kunnen manifesteren. De weerstand van het afdekkend pakket 
is van belang voor de wederzijdse beïnvloeding van grond- en 
oppervlaktewater. 
In het hier behandelde geval zal alleen nodig zijn de eigen-
schappen aan te geven van het afdekkend pakket en het eerste water-
voerend pakket: op grond van de beschikbare gegevens waaruit blijkt 
dat de verticale weerstand van de 1e scheidende laag 1000 tot 
10 000 dagen bedraagt, mag namelijk worden aangenomen dat het 1e 
watervoerend pakket redelijk tot goed is afgesloten van de diepere 
ondergrond. 
2. HET EERSTE WATERVOEREND PAKKET 
De sedimenten van het eerste watervoerend pakket in het besproken 
gebied worden gerekend tot de Eem Formatie. Het heeft een dikte van 
circa 10 tot 20 m (fig. 6 a,b,c) en bestaat hoofdzakelijk uit matig 
grof (± U40) en matig fijn tot matig grof (± USO) zand, soms met 
grind en schelpgruis, en een enkele maal met veel grind (zie boring 
19D/2). De kD-waarde varieert- uitgaande van taxaties uit boorbe-
schrijvingen van wisselende betrouwbaarheid - van minder dan 100 tot 
2 450 m per dag. 
2 
ICW-nota 1468 
Team Integraal Waterbeheer 
Centrum Water&Klimaat 
Alterra-WUR
3. HET AFDEKKEND PAKKET 
3.1. Samen st e 1 1 in g 
DE MULDER (1979) geeft in het kader van het ICW-onderzoek in 
Noord-Holland bijzonderheden over de samenstelling van het holocene 
afdekkend pakket. 
Het blijkt, dat het betreffende gebied juist ligt in een over-
gangszone tussen twee belangrijke onderdelen (fig. 2): in het 
noorden waarin Het Die en het Limmerveentje zijn gelegen, ontbreekt 
het basisveen, een belangrijke component in het afdekkend pakket, 
vooral door zijn on-(weinig)doorlatende eigenschappen wat betreft 
verticale stroming. In het zuidelijk deel van het gebied is het 
basisveen wel aanwezig (zie fig. 6c, boring 19D/101 op± 20 m -NAP). 
3.2. V e r t i c a 1 e w e e r s t a n d 
De samenstelling van het afdekkend pakket heeft belangrijke 
gevolgen voor de verticale weerstand ervan (fig. 3). Het Die ligt 
in een gebied waar de c-waarde varieert van omstreeks 1000 tot 5000 
dagen. Voor het Limmerveentje zou gerekend mogen worden op 2500 
tot 5000 dagen, terwijl de eendenkooi zich bevindt in het gebied waar 
het basisveen is bewaard gebleven en waar een zeer hoge c-waarde 
mag worden verwacht. 
4. KWEL EN INFILTRATIE 
4.1. St ij g hoogtevers c h i 1 1 en tussen het 
f r e a t i s c h v 1 a k e n h e t g r o n d w a t e r i n 
h e t e e r s t e w a t e r v o e r e n d p a k k e t 
Uit de gegevens, gepubliceerd door de WERKGROEP NOORD-HOLLAND 
van het Instituut voor Cultuurtechniek en Waterhuishouding (1982) 
blijkt dat de drie lokaties zijn gelegen in een gebied waarin 
gedurende de zomer van 1978 een potentiële infiltratie werd 
vastgesteld van 10 tot 17 cm. Enige honderden meters ten noorden 
3 
ICW-nota 1468 
Team Integraal Waterbeheer 
Centrum Water&Klimaat 
Alterra-WUR
"'n Het Die ligt echter een gebied met een potentiële kwel. 
4.2. We r k e 1 ij k e kw e 1 o f in f i 1 t r at ie 
Verrekening van de potentiële infiltratie met de verticale 
weerstand van het afdekkend pakket levert de werkelijke waarde voor 
de infiltratie in het gebied (fig. 4). Voor Het Die mag een infil-
tratie worden verwacht tussen 0 en mm, voor het Limmerveentje 
en de eendenkooi een infiltratie van 0- 0,1 mm per dag. 
5. BIJZONDERE OMSTANDIGHEDEN 
Een verschijnsel dat lokaal invloed kan hebben op de waterhuis-
houding is het bovenste watervoerend pakket, zo genoemd omdat het 
slechts plaatselijk voorkomt op, ingesloten in of in plaats van het 
afdekkend pakket. Het wordt vooral aangetroffen in de duinen, maar 
is ook aanwezig in de omgeving van de eendenkooi ten noordwesten van 
Uitgeest (zie fig. 5 en 6c). Juist bij hydrologische ingrepen van 
zeer lokale aard kan dit kleine watervoerende pakket relatief belang-
rijke invloed hebben. De getaxeerde doorlatendheid erin varieert 
±60m2 per dag (19C/1) tot meer dan460m2/per dag (19C/505). 
6. SAMENVATTING EN CONCLUSIES 
In de geohydrologische omstandigheden van het toekomstige relatie-
notagebied zijn de belangrijkste factoren: 
- c-waarde afdekkend pakket varieert van 1000 -~0 000 dagen 
2 
- kD-waarde 1e watervoerend pakket varieert van 100 - 450 m per dag 
- c-waarde 1e scheidende laag is van 1000 -~0 000 dagen 
- er komt plaatselijk een bovenste watervoerend pakket voor met een 
2 kD-waarde van 60 - 460 m per dag 
De omstandigheden zoals hierboven aangegeven, maken het nood-
zakelijk de nodige voorzichtigheid te betrachten met het treffen 
van maatregelen die een ingreep betekenen in het hydrologisch regime. 
4 
ICW-nota 1468 
Team Integraal Waterbeheer 
Centrum Water&Klimaat 
Alterra-WUR
Aanbevolen wordt plaatselijk enig gedetailleerd onderzoek te ver-
richten, teneinde te voorkomen dat door wijziging in de huidige 
situatie schade wordt veroorzaakt. 
5 
ICW-nota 1468 
Team Integraal Waterbeheer 
Centrum Water&Klimaat 
Alterra-WUR
LITERATUUR 
MULDER, E.F.J., DE, 1979. Samenstelling en verbreiding holocene 
afdekpakket in Noord-Holland (ten noorden van het Noordzee-
kanaal). Rapport Rijks Geologische Dienst nr. 5302 
WERKGROEP MIDDEN WEST-NEDERLAND, 1976. Hydrologie en waterkwaliteit 
van Midden West-Nederland. Regionale Studies ICW 9 
WERKGROEP NOORD-HOLLAND, 1982. Kwantiteit en kwaliteit van grond-
en oppervlaktewater in Noord-Holland benoorden het IJ. 
Regionale Studies ICW 16 
6 
ICW-nota 1468 
Team Integraal Waterbeheer 
Centrum Water&Klimaat 
Alterra-WUR
z w 
_
I 
w
 
-u.. 
1--
0 
0:: 
0:: 
<( 
a
_
 
<( 
~
 
0:: 
(j) 
w
 
1--
0 
I u 
w
 
-
N
 ~ 
0:: 
w
 
~
 
>
 
0 
0 
_
I 
.
.
.
.
.
 • 
(.!) 
u.. 
i" 
I 
eb----
I t 
.
 
0
.
 
_
_
_
_
 c
_
, 
a
>
 
·
-
-
-
I 
I 
~
 
-
I 
I 
ICW-nota 1468 
Team Integraal Waterbeheer 
Centrum Water&Klimaat 
Alterra-WUR
FIG.2 
,:-
I 
I 
SAMENSTELLING 
PAKKET (NAAR 
t 1 Bosis_l(een aanwBzig 
~ Basisveen ontbreekt:afdekkend kleipakkef dikker 
don 3m 
~ Bosisvf.>en ontbreekt: afdekkend kleipakket 
1-3m diJ{. 
H IIIIIBa_sisveen ontbreekt; afdekkrmd kleipokket 
-- - ~- mmder-dan~r rrr-rfrk: -· --~-- ----- ·• ----
VAN HET AFDEKKEND 
DE 
ICW-nota 1468 
Team Integraal Waterbeheer 
Centrum Water&Klimaat 
Alterra-WUR
z 
-
w
 
N
 
z 
00 
(.9 
;;f 
<{ 
en 
o
e-
0 
.. 
0 
~ 
z 
z 
u
 
~ 
1
-
0... 
U
) 
w
 
w
 
0:: 
~
 
0 
w
 
~
 
0:: 
~ 
w
 
(.9 
~ 
~
 
0:: 
0 
UJ 
i' 
w
 
z 
L 
-
-
' 
3: 
UJ 
<( 
~
 
u
 
~
 
0:: 
1
-
w
 
<( 
0:: 
0 
<( 
w
 
LL 
z 
>
 
<( 
-
,
,
 
(Y) 
' 
.
 
(.9 
.
 
·
-
.
.
.
 
~--~-
.
.
 
•
 î"'! 
~ 
!; 
.
 
\[i 
-
.
 
u
. 
·
-
.
.
.
.
.
 
'
-
-
-
-
-
-
-
ICW-nota 1468 
Team Integraal Waterbeheer 
Centrum Water&Klimaat 
Alterra-WUR
(!) 
<{ 
0 0:: 
w
 
CL 
z 
w
 
~ 0:: !:J -u. z z w -...t . (!) u. 
.
.
.
 ,
 
.. 
-
·
 
.
 .
.
.
 
·
 .
.
.
 
·
-
_
_
 
.
.
.
.
_
.
 
·
·
.
·
·
·
 
-
., 
.
.
 l. 
.
 ..
 
·
 
ICW-nota 1468 
Team Integraal Waterbeheer 
Centrum Water&Klimaat 
Alterra-WUR
1-w 
:r: 
z ~ 
I 
z 
I 
w
 
::E 
0 ~ 
a:: 
0 0 > 
t-w 
:r: 
1.{) • 
(!) 
u.. 
•
 
- .. 
-1-w 
~
 
~
 
~ 0 z w 0::: UJ 0 > 0::: w ~ 3 UJ 1-V) z UJ > 0 CD .. .. 
i I 
I 1·-~-
ICW-nota 1468 
Team Integraal Waterbeheer 
Centrum Water&Klimaat 
Alterra-WUR
FIG. 6a PROFIEL A- A' 
W 19C/82 1159 Het G159 19D/2 
m 
NAPI 
l tot. Die ! - 3km 
k Eh1D . kD ~ k kD k I kD 
I I a ?:?12 I I I I I I m I 1 r i I I 
10 
20 
30 
40 
50 
FD. PAKKET 
10 
••• 
"-..J 
• lJ lF-il~l L 7 4 
1e WATERV. PAKKET 
m lm llll ~ I i i i i I i i I 1e SCHEID. LAAG . ,,,,,,,,,,,, 
B ·GROF! ZAND ~ FIJN 
IIIID KLEI/ LEEM 
-VEEN 
[IJ SLIBHOUDEND 
0 SCHELPEN 
ITJ GRIND 
0 0.5 
0 
m 
NAP 
10 
20 
30 
1.0 
50 
1 km 
ICW-nota 1468 
Team Integraal Waterbeheer 
Centrum Water&Klimaat 
Alterra-WUR
w 
10 
20 
30 
40 
50 
FIG. 6b . PROFIEL 8- BI 
19 C/150 /170 190/156 0 
Limmer- · 
... 
8 • . • . 6 
····~: IIIIIII.····B 8 • • • • 2 ••.. 
. • . . 8 . 0 
•• 
1
.'. AFD. 6 ::.:· PAKKET I. .... 2 1" .... 
k 
veentje 
• \, - k kD kD 
Alkmaar- I dermeer m 
tot.kD NAP ~ 11 I , 
..... 
10 
20 
~ : :i!·~~ UJ 8 : :::il lU 
• • • • L. I I I 
:::: ·• ... + 1 I I I I J 
:::: kD 256m2.d-1 I I 
"'-'" ~~ 1e WATERV. PAKKET • • • 2 1 
'o'.'-; kD 452m .á"Î 30 
••• ~·. 
....,.... mr®.lTTfiTilY~~~~~p; ~~~011IDITITTtH m 
. I L.O 
..... 
. .. . . 
-B GROF1 ZAND D FIJN 
I11ID KLEI/ LEEM 
-VEEN 
[0 SLIBHOUDEND 
I :_; i SCHELPEN 
[.E:J GRIND 
50 
I I I 
0 0.5 1 km 
ICW-nota 1468 
Team Integraal Waterbeheer 
Centrum Water&Klimaat 
Alterra-WUR
FIG.6c PROFIEL C-C' 
w 19 C/143 Eenden- /494 190/101 /129 
m 
NAP 
kooi 
k _ J~ 2.3 km-+ ..• 1 
21::.::121 
10 
20 
30 
40 
50 
a ~;; ; ;1so 
iiAFD. PAKKET I . 
41:: :::~7 
, ..... lJ ~-
.... kD ..... 
I I I ".. >239 ~á1 ~ a._.~-:: ~~m~d-11e WATERV. PAKKET m 
IT m me1 sc1H1E'to. 1L1AAG'Ij I J I I I I I • I I ~"". I 
B GROFI 
1::: :;l FIJN ZAND 
ITiill KLEI/ LEEM 
-VEEN 
o:J SLIBHOUDEND 
0 SCHELPEN 
r:::2:) GRIND 
kD 
71rrf.d-1 
llTI niMT 
0 0.5 
0 
m 
NAP 
10 
20 
30 
40 
50 
1 km 
ICW-nota 1468 
Team Integraal Waterbeheer 
Centrum Water&Klimaat 
Alterra-WUR


Geohydrologische omstandigheden in de omgeving van het toekomstig relatienotagebied Het Limmer Die (ruilverkaveling 'Limmen - Heiloo', N.H.)

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

NARCIS

Name not available

Wageningen Yield