Doel van dit onderzoek is: het formuleren van aanvullende eisen voor amylalcohol te gebruiken bij de Gerber-bepaling, ter voorkoming van het met dat gebruiksdoel in de handel raken van amylalcohol, die het waargenomen vetgehalte verhoogt. Tevens zal een analysemethode worden aangegeven om te controleren of aan deze eisen wordt voldaan

Bruchem, G.D., van

Kamp, H.J., van der

Korbee, H.J.

Oortwijn, H.

Polanen, A., van

Veen, N.G., van der

Wageningen Yield 

Afdeling Sensorlek 
RAPPORT 85.5 
1985-01-30 
Pr.nr. 505.6090 
Onderwerp: Onderzoek naar enkele in amyl-
alcohol voorkomende verontrei-
nigingen, die het bij de Gerber-
bepaling \olaargenomen vetgehalte 
verhogen. 
Verzendlijst: direkteur, direktie VKA, sektorhoofden, afdeling Sensa-
riek (4x), projektleider (V.d. Veen), projektbeheer, 
circulatie. 
855 

Afdeling Sensorlek 
RAPPORT 85.5 
1985-01-30 
Pr.nr. 505.6090 
Projekt: Normalisatie e n harmonisatie van onderzoekmethoden voor melk 
en zuivelprodukten. 
Onderwerp : Onderzoek naar enkele in amylalcohol voorkomende verontrei-
nigingen, die het bij de Gerber-bepaling waargenomen vetge-
halte verhogen. 
Doel: 
Het formuleren van aanvullende eisen voor amylalcohol te gebruiken bij 
de Gerber-bepaling , ter voorkoming van het met dat gebruiksdoel in de 
handel raken van amylalcohol, die het waargenomen vetgehalte verhoogt. 
Tevens zal een analysemethode worden aangegeven om te controleren of 
aan deze eisen wordt vo l daan . 
Samenvatting: 
De verontreinigingen 2-methylpyrazine, isoamylacetaat en di-isoamyl-
ether zijn aan goede amylalcohol toegevoegd. Alleen di-isoamylether 
bleek een duidelijke verhoging van het vetgehalte te geven . 
Monsters amylalcohol van verschillende herkomst met een vetgehalte 
verhogende werking zijn gaschromatografisch onderzocht op de aanwezig-
heid van deze verontreinigingen, waarbij de hierdoor veroorzaakte ver-
hoging werd bepaald . 
Conclusies : 
- Bij alle monsters amylalcohol met een gehalte aan di-isoamylether van 
meer dan 0,1% werd een vetgehalteverhogende werking geconstateerd . 
- Een monster met een hoog pe r centage verontreinigingen gaf een zeer 
grote verhoging, die niet a lleen aan de di- isoamylether kon worden 
toegeschreven . 
- Amylalcohol t e gebruiken bij de vetbepaling volgens Gerber moet 
minimaal voor 99% uit isoamylalcohol bestaan en mag niet meer dan 
0,1% di-isoamylether bevatten . Dit kan gaschromatografisch worden 
gecontroleerd. 
Verantwoordelijk: ir H. Oortwijn 
Medewerke rs/samenste llers: H.J. Korbee, G. D. van Bruchem, A. van 
Polanen, H.J. van der Kamp, ir H. Oortwijn 
Projektleider : drs N . G. van der Veen~ 
855 . 0 
1. Inleiding 
Amylalcohol wordt bij de bepaling van het vetgehalte volgens Gerber 
gebruikt om de vetafscheiding te bevorderen. Aan deze amylalcohol zijn 
diverse eisen gesteld zoals vermeld in NEN 962 (1). Zo moet amylalcohol 
hoofdzakelijk bestaan uit een mengsel van 3-methyl-1-butanol en 
2- methyl-1-butanol (isoamylalcoholen). Eisses heeft de voorwaarden, 
waaraan een bruikbare amylalcohol moet voldoen uitvoerig belicht (2). 
In 1982 en 1983 werden door het RIKILT monsters amylalcohol ontvangen 
die een verhoging van het vetgehalte gaven. Ook het NIZO ontving een 
dergelijk monster, dat met behulp van gaschromatografie en massaspec-
trometrie werd onderzocht (3). Hiermee werden drie storende stoffen 
aangetoond : 2- methylpyrazine, isoamylacetaat en di-isoamylether. 
Van een andere verontreiniging, namelijk 1,1-diethoxyisopentaan kon de 
invloed niet worden onderzocht. 
Om na te gaan of bij de door het RIKILT ontvangen verdachte amylalco-
holmonsters ook sprake was van dezelfde storende verontreinigingen zijn 
deze monsters geanalyseerd met behulp van vloeistof- en gaschromato-
grafie. Ook is de vetgehalteverhogende werking van deze verontreini-
gingen nog eens nagegaan. Tenslotte is onderzocht of door destillatie 
deze stoffen te verwijderen zijn. 
2. Methoden 
2.1 !:!.o.s,e.2_r.!!_k1,1_2e.!,s,!ofcb_r.2_m_!tog!.a.!,i!, ..Qi!LfL 
Vloeistofchromatograaf: Waters 6000 A. 
Kolom: 10 RP 18, lengte 25 cm, inwendige diameter 4,6 mm. 
Detektie: UV Kratos Spectroflow 773, ~ = 220 nm. 
Injektievolume: 20 ~1. 
Eluens: water-methanol 25:75. 
Elutiesnelheid: 2 ,0 ml/min. 
2. 2 Q.a.!cb_r.2_m_!tOg!.afi!. 
Gaschromatograaf: Varian 3700. 
Kolom: CP Wax 57 CB: lengte 25 m, inwendige diameter 0,22 mm. 
Draaggas : He 1,1 atm. 
Injektie gesplit: 1:100. 
Detektie: FID. 
Temperatuurprogramma: 1 min isotherm 50°C1 daarna oplopend met 5°C/min 
tot l20°C. 
855.1 - 2 -
2 .3 ~e_!g~h~l.E_e.È_e.Ea_!ing 
Volgens NEN 962 (1) . 
3. Analyse 
- 2 -
3 . 1 .!_n~l~ei ~aE, .E_o~g~v~e~d~ ~n~u!v~r~eieE. ~p_h~t_b~p~a_!d~ ~e.E_g~h~l~ 
Aan amylalcohol, waarvan bekend was dat hiermee het juiste vetgehalte 
l~erd verkregen, zijn de door het NIZO als storend vastgestelde veront-
reinigingen di-isoamylether, 2-methylpyrazine en isoamylacetaat toege-
voegd volgens onderstaand schema. 
toevoeging 
monster di-isoamylether* 2-methylpyrazin isoamylacetaat 
1 0,1% 
2 0) 1% 
3 0 ) 1% 
4 0,5% 
5 0,5% 
6 0,5% 
7 1,0% 
8 1,0% 
9 1,0% 
10 
11 0,1% 0,1% 0,1% 
12 0,5% 0,5% 0,5% 
13 1,0% 1,0% 1,0% 
* ook di-isopentylether genoemd 
In tabel 1 zijn de resultaten weergegeven van het gas- en vloeistof-
chromatografisch onderzoek van deze monsters, alsmede de bepaalde vet-
gellalteverhogende werking van de toevoegingen . De vetgehalten zijn in 
drievoud bepaald . 
Uit de resultaten blijkt dat alleen di-isoamylether een significante 
verhoging veroorzaakt in het waargenomen vetgehalte. 
855.2 - 3 -
- 3 -
Met HPLC viel de piek van 2-methylpyrazine samen met de isoamylalcohol-
piek (zie bijlage I). Met GC werd een goede scheiding verkregen: ook 
de lineariteit bleek goed te zijn (zie bijlage II). Het onderzoek werd 
in eerste instantie uitgevoerd met een CP Sil 88 capillair kolom. Na 
circa 50 analysen werden echter slechtere scheidingen verkregen. Daarom 
werd er overgegaan op de chemisch gebonden fase CP Wax 57 CB. 
3.2 Qnie~z~e~ ~a~ ~n!v~n~e~ ~mzl~l~o~o~m~n~t~r~ 
Tien monsters, ontvangen van AID, firma Boom en de FNZ werden gaschro-
matografisch onderzocht op de aanwezigheid van isoamylacetaat , di-
isoamylether en 2- methylpyrazine (zie bijlage lil). Daarnaast werden 
alle monsters vergeleken met een standaard amylalcohol in hun uitwer-
king op de vetbepaling volgens Gerber. De bepalingen werden in drie-
voud uitgevoerd. 
In tabel 2 zijn de resultaten weergegeven. Ook hier blijkt weer dat de 
aanwezigheid van di-isoamylether aanleiding geeft tot een verhoging 
van het waargenomen vetgehalte . Bovendien geeft monster 4 met een hoog 
gehalte aan verontreinigingen (~8%) een extra verhoging. 
3 . 3 Qe~t!l~a~i~ ~a~ ~mzl~l~o~o~ 
In NEN 962 worden eisen gesteld aan het destillatiegedrag van de amyl-
alcohol . Goede amylalcohol moet voor minstens 98% binnen het kooktra-
jekt van 128°C tot 132°C overdestilleren. De storende stof di-iso-
amylether kookt bij 172°C. Er bestaat dus de mogelijkheid deze stof 
door destillatie te scheiden. 
Een monster werd gedestilleerd en in drie frakties gescheiden: 
Fraktie 1: opgevangen tot een kooktemperatuur van 128°C. 
Fraktie 2: opgevangen binnen het kooktrajekt 128°-l31°C. 
Fraktie 3: restant in de destillatiekolf. 
Deze frakties werden gaschromatografisch geanalyseerd. Het vetgehalte 
werd alleen met de tweede fraktie in drievoud bepaald. De r esultaten 
zijn weergegeven in onderstaande tabel 3. Hieruit blijkt dat de ver-
ontreinigingen niet uit de hoofdfrakties werden verwijderd. De ve roor-
zaakte verhoging van het vetgehalte wordt door de destillatie dan ook 
naUI.;relijks veranderd. 
855 . 3 - 4 -
- 4 -
Tabel 3 
% isoamyl- %di-iso- % isoamyl % methyl- verhoging 
Fraktie alcohol amylether acetaat pyrazine res t ant vetgehalte 
uitgangs-
materiaal 99,01 0,53 0, 07 0 , ll 0,28 
< 128°C 98,92 0,36 0 ,08 0,09 0,55 
l28°-l32°C 99 , 06 0,53 0 ,07 0,12 0,22 
>l32°C 96,88 1,53 0,08 0 , 20 1,31 
4. Conclusies 
Drie stoffen, waarvan de storende werking doo~ het NIZO is vastgesteld, 
namelijk isoamylacetaat , 2-methyl pyrazine en di- isoamylether zijn on-
derzocht op hun verhogende werking bij de vetbepaling volgens Gerbe~ en 
op hun aanwezigheid in door he t RIKILT ontvangen amylalcoholmonste~s . 
In dit onderzoek bleek a l leen een di-isoamylethertoevoeging aan goede 
amylalcohol het waargenomen vetgehalte te verhogen. Dit werd min of 
meer bevestigd in het onderzoek van de verdachte monste~s. Een poging 
om deze stof door destillatie te verwijderen had geen succes. Daar-
naast bleek dat gebruik van een mons ter met een hoog gehalte (8%, 
1~aarvan 0,5% di- isoamylether) aan verontreinigingen een zeer grote 
verhoging van het vetgeha lte te veroorzaken. Hieruit blijkt dat nog 
andere stoffen de uitslag van de bepaling volgens Gerber beinvloeden. 
Het probleem van de amylalcoholen die een onjuist vetgehalte geven bij 
de bepaling volgens Gerber is hiermee niet uitputtend behandeld. Niet 
alle voo~komende verontreinigingen zijn geidentificeerd en daa rmee hun 
invloed niet vastgesteld. 
Voortvloeiend uit dit onderzoek moeten naast de bestaande e i sen ge-
s t eld aan de amy l alcohol de volgende worden toegevoegd: 
- Het gehalte aan isoamylalcohol moet tenminste 99% zijn. 
- Er mag niet meer dan 0,1% di- isoamylether in de amylalcohol voor-
komen. 
Bovenstaande eisen kunnen gaschrornatog~afisch worden gecontroleerd . 
Onze bevindingen zijn gerapporteerd aan de Studiegroep Gerber Helk 
betreffende NEN 962 . 
855.4 - 5 -
0 ,04 
0,03 
- 5 -
Literatuur 
1. NEN 962- Voorschrift voor de bepaling van het vetgehalte van melk 
volgens de butyrometrische methode van Gerber (april 1964). 
2. J. Eisses - Specificatien for amylalcohol for the Gerber test. 
Neth. Nilk and Dairy J. _!..2_ (1965) 165-190. 
3. J. Koops, R. Neeter and H.T. Badings - De bepaling van het vetge-
hal t e van melk volgens Gerber . Amylalcohol als mogelijke bron van 
fouten. NIZO- nieuws 1983 no. 4, Zuivelzicht 2i (1983) 651-653 . 
855.5 Oo/YL 
Tabel 1 . Gevonden percentages van de afzonderlijke komponenten na aftrek van het gevonden percentage in de 
zuivere isoamylalcohol (monster 10) voor HPLC en Ge- analysen. 
Verschil in vetgehalte volgens Gerber , veroorzaakt door de toevoegingen. 
GC HPLC 
Monster % di- % iso- % methyl- % di- % iso- % methyl- Vetgehalte 
nummer isoamylether amylacetaat pyrazine isoamylether amylacetaat pyrazine in % Vn - VlO 
1 0,088 0,090 0,086 4,197 -0,001 
2 0 ,091 0,90 0,095 4,193 - 0,005 
3 0,083 0,083 0,109 4,210 +0,012 
4 0,431 0 , 443 0,495 4,218 +0,020* 
5 0,487 0,478 0,474 4,197 - 0,001 
6 0,421 0,419 0,573 4,202 +0,004 
7 0,864 0,861 1) 4,287 +0,089* 
8 0,983 0,965 0 ,953 4 ,205 +0,007 
9 0,865 0,838 0,998 4,195 - 0,003 
10 (0,001) (0,199) (0,022) 4 , 198 -
ll 0,086 0,084 0,080 0,077 0,088 0,088 0,096 0,111 0,106 4,190 - 0,008 
I 
_ 
1 
I 0,470 0,470 I 0,443 I 0,533 I 0,544 I 4,207 I +0,009 I 
I 13 I 0,873 0,8841 0,846 0,8721 0,993 0 , 9761 0,954 I 0,965 I 0,939 I 4,282 I +0,084* I 
I I I I I I I I 
1) max . opp . overschreden 
* verschil significant 
855.6 
Tabel 2 Resultaten onderzoek amylalcoholmonsters 
Gevonden met CGC (%) Gerber bepaling*~ 
di-iso iso- vetge-
Monster amyl- amyl- amyl- methyl- halte vi - vu 
nummer alcohol ether acetaat pyrazinE rest (V i) 
1 99,1 0,54 0,07 - 0 , 25 4,29 +0 ,02 
2 99,1 0,53 0,07 0,01 0,26 4,31 +0,04 
3 99,4 - 0 , 19 - 0,42 4,27 0,00 
4 92,0 0,52 0,03 0,61 6,90 4,53 +0,26 
5 99, 1 - 0 , 13 - 0,75 4,27 0,00 
6 98,0 0,10 0,37 0,22 1,36 4,26 - 0,01 
7 99,3 0 , 02 0,27 0,02 0,42 4,27 0,00 
8 98,4 0,47 0,25 0,45 0,43 4,28 +0,01 
9 99,4 0,07 0,06 0,24 0,34 4,27 -o-;oo 
10* 4,27 0,00 
ll* 4,27 0,00 
12 96,7 1,08 1,13 0,90 0,16 4,30 +0,03 
13 99,6 - 0 , 23 - 0,17 4,27 -
-
* Niet gaschromatografisch onderzocht vanwege aanwezige kleurstof . 
** In drievoud. 
met 8, 12 en 13 nog eens het vetgehalte bepaald 
t.o . v . standaard 
vetgehalte amylalcohol 
8 4,08 +0,04 
12 4,11 +0,07 
13 4,05 +0 2..01:_ 
855.7 
I Af- I RIKILT Datum komstig i 
nummer ontvangst van Gegevens I 
~
14735 1982- 03-24 Boom afgekeurd 
14736 1982- 03- 24 Boom afgekeurd 
- - oude amylalcohol RIKILT 
29163 1980- 10- 14 AID 
2179 1 Boom 
31017 1980- 11-06 Boom 
1981- 01-28 AID 
13335 1981- 02-20 FNZ 
24571 1980- 08- 04 Boom 
11711 1981-01-28 AID groene kleurstof aanwezig 11712 1981- 01- 28 AID 
monster 13 uit tabel 1 
Boom nieuwe voorraad 
- - --
-------- ------
--~~ 
Bijlagen 
I Chromatogrammen van HPLC 
II Chromatogrammen en grafieken van GC-analyse 
lil: Chromatogrammen van GC-analyse 
855.8 
/ 1 
/ 
-\?, )"l"'l <? :c : 1-1 f'LC - "-'l ~u: . ~·«t co ~ 0 I 
n 
\l t' 
I 
I 
i · 
Ln 
lt 
I l monster nr .1 ~ 
H 
H 
(1) 
biJ 
!IS 
M 
I 
g jl 'l. 
l j ·I · 
' ' ~ 
, I 
:I 11
1 
'I . .;;::. 
I ! 11 .:r·, I I.,.! I! ll j! 
I \ i\ ! 
I I' lil • 
I I .: •::• I' 'l'n 
. i l 1:•\1 
i I 
1
1 
I 
li lil 
11 I 
l
l i lil] i' 
. ! I~~~ • L  ... · 
!i ' .'! .\ I · I · J~! t. J : ~;\ ~?: 
l ~ ·l ' ·l ' I ·r·1 , 
I ' ri. I '' V\. 
'f:.r 
, ..... 
--r· 
. 
..,..j 
f ··-
L ... • 
. 
·=:::· 
'l.. ::. J..- \n<:;..\.,.f'~ \:J'....,. '-'' ·-
1 
r; 
I ' 
I I I I 
. 
! 
Lt. 
I~ I 
I : I 
I i 11 monster nr .11 
. ll 
H 
I I! 
l I! i I 
I ., '• 
i 11 
I !: 
I 
l 
I ·\ 
l I l I I : 
i ~ 1 1 
1
1 
I 
I I 
~~ 
l 
I ll I .I l . 
ll:i:r (T·, 
j.:.lll (·.i 
tn 
~ I' 
,, 11 ~ 11 I I I I I 
,. 
11 l 
(··J 
. 
.. ( T·, 
'0 (( 1 
' .L• ':'j• , ..., 
~~~ Ï ~I ! 
; !:t: j • 1 
ill; . :r ll 
·.r 
, .... , 
'.{t 
~ ~ '" --'-""···J·-·-
1 'l.. 
.....-: Ij 
l ! \t . I ~:;;:, 
I J ~:r·, 
I 1-t ~ :I . 
\: l' 
1
1: i 
~fl I i 
I : I iI i i t1 monster nr. 12 
, I 
I I I \I 
I I ~ 
I i i' I . I I ~ ~ 
, . I ; 
1 ~ ! : 
I • 11 
I : l i 
1
: I 
~ I \ 
I 
: ,, 
I I I 
: 11 
I • t 
• I I I ..
I i i! 
I i ! I I 
I I ,I 
l 'l I' I !\.::.) 
I I l'pn l i :···.J \ lllli 
! 11 l 11 
I \ I i I I 
111 ! i 
: I I I 
I !' ! 
ij , , J I I .... ~ c I ! • . • -~ 
I( ~ ! ~1 .'1 :: ·~ ~(lo' ~' ' '\' ~. ~ l!fl;' 1' ·1 1· 1 h ' • • 
. j i !f~·~ I 1\!1 U: ; 1 !I 
' I 
I t - 1 I ; i I ! j 
. 
lrt 
IJ) 
3 ' . .(1 
. . 
.-J - _,, - ..,_ ,--- '"-3\_\,.., lC.A • 
1 1.. 
n lï .~I i 
. I 
-::• I I 
-:;1 I i 
I I ' 
' I ~: 
' I tel I .-f I : I • 
. I' ! t monster nr. 13 
I jl 
! I! 
I l 
i I i ! ! 
j i 
I I 
. ; 
' ·' I I 
1 r 
I • 
I : 
I ! 
I ll j 
j i 11 
: l ! 1 ~ 
I I i I I I I I , , 
! I : l 1 
, I, I 
I : I l 
1
1' . 
'/ ., , h~ I I lU J 
I I I i I I"'' I 1 ~ \. ~ ~~ . I I f ··l 
I I' . I l I :::· t ~,, I . I 
t • 
f .. · I j·,:l 
·• I 
11 
IJ: : ,.-J~ ;, 
L. l I 
I I 
. 
r. 
LO 
1'· 
3 
I 
""I' I I . 
! H l 
2. 
2 
/ 
~ 
lo .-4 'Ü Ll,_ 11~ ,. 
I n ~~ 
'I! 
h ,..---, I : - ~ ! ' ~2 l! ! I i ~C>.o-;Mc. r .. 0>o . o-;M~~ +- ' ·' 11 
t + V% ( ~) I! (}) :;:fo (l) I +- I I o/o f_z.) i: 
i" + r I .! -I{ (L) +- I f-.· I 'Ïo ( ~) I' C>, 5 0 j. I 
o1 ..>/'o { ~) ' I !' I · 
1:· I I ! ' 
r i i! 
i' I " I ! I I· l !. 1: i I 
1- I ~ ~ ,, I i: 
i j i j: .. il 
! I : l ~ 
I ' ; li I I 1: I 'I I I. I ' i li !" i i i I! 
1: ,: 
I r 
.. 
i i ., 
ti 
11 
;I 
I! 
I 
I 1! 
' il 
!i 
I' 
' 11 
I I .I 
I i 1: 
\ 
I 
I · 11 I 
I I 1: I I !I 1: I u:, __ j ; j; \1. 
-7 J Jl . · .. ~~~- ·, ,_--.J_j. I I I· I : · ... ' !' . __ ,, \ ,_. __ , ···- ·'·-- ·· -· - ' __ ........_ _ - ~ --
, ll' .. . ·. .. · .. :· .. IJ!! .. · • . : jMI~m~W~~®mm}IID·· · ··-W~~~~ ~---- Theoretisc~e lijn ~-[ • · .·. • · . ··•-•· • ·· ~fi · .·. ·. · -• ·• . •• ·. · • •1111~m JJ!!I~lliWfmmffll~lllllllllllill I Kolom, ~;v:::·;7 l~;n 
! ...... 
O.t 0,1. D)!> ~~ ~5" ~6 o,f ~~ ~~ 
fH:f~I·H-1-fHrH· •·•·• •·· · 
r,o 
o,1 o,, o,> ~- r o,{, - bJ/ o,~ 
.. . 
01 1 
~'j l,o 
---1 'l'o e gev oe Kd ~!{, 
.. 
' 
2. 3 
. ,,. .,- . ç q;;_ 5 eh' o rn cdo j'a.rnfl1 e/1 · · i;ári~ pra.Lt.Jk t r>MJ d.er5 
- . ~uw 
7 p 
I '{ 


Onderzoek naar enkele in amylalcohol voorkomende verontreinigingen, die het bij de Gerber-bepaling waargenomen vetgehalte verhogen

Name not available

http://library.wur.nl/WebQuery/wurpubs/fulltext/260417

Onderzoek naar enkele in amylalcohol voorkomende verontreinigingen, die het bij de Gerber-bepaling waargenomen vetgehalte verhogen

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Wageningen Yield

Name not available