Meijer, A.B.

NARCIS 

Likrollen met melasse en magnesium in de melkstal

Name not available

Wageningen Yield 

LIKROLLEN MET MELASSE EN MAGNESIUM IN DE
MELKSTAL
Ir. A.B. Meijer
Om bij het melken de koeien vlot in de melkstal te krijgen, wordt meestal krachtvoer
als lokmiddel gebruikt. De hoeveelheden die hiervoor worden gebruikt, verschillen nogal
van bedrijf tot bedrijf. Vaak wordt meer dan een lokhoeveelheid gegeven om de koeien
tijdens het melken rustig te houden. Uit een oogpunt van voederbehoefte is dit extra
krachtvoer dan ook overbodig. Op bedrijven waar krachtvoer alleen een lokfunktie vervult,
zou men beter af zijn met een lokmiddel dat langzamer wordt opgenomen, zodat men
een kleinere hoeveelheid nodig heeft om tijdens het hele melkproces de koeien rustig
te houden. Op de Waiboerhoeve is ervaring opgedaan met melasse-likrollen, terwijl tevens
geprobeerd is om via de melasse de dieren extra magnesium te laten opnemen.
Voorkeurproef
In de winter 1985/86  werden 3 likrollen op een voorraadbak met melasse geplaatst in
een stal met buitenvoedering. De bedoeling hiervan was na te gaan of de koeien voorkeur
vertoonden voor een bepaald lokmiddel. Als lokmiddel werden gebruik rietmelasse,
rietmelasse met maggie-residu, rietmelasse met vinasse, rietmelasse met sojamelasse
en rietmelasse met vijgenpulp. De lokmiddelen stonden 24 uur per dag ter beschikking
aan ca. 40 melkkoeien. Alle produkten werden goed opgenomen alhoewel de dieren
aan rietmelasse met maggie-residu wel enkele dagen moesten wennen. Verder was geen
duidelijke voorkeur aanwezig.
Al gauw werd de opname zo hoog, ca. 3 kg produkt per koe per dag, dat er gezocht
moest worden naar een methode om deze te beperken. Zo werden schrapers op de
likrol aangebracht, maar aangezien ze niet perfect waren, leverde dat evenmin een goed
resultaat op. Het eerste doel om erachter te komen of de produkten goed werden
opgenomen, was echter wel bereikt.
Inbouw in melkstal en Mg-toevoeging
In de zomer van 1986 zijn de likrollen aangebracht aan één zijde van een open 6-stands
melkstal. Als lokmiddel werd rietmelasse gebruikt. Na gewenning werd geprobeerd
magnesium aan de melasse toe te voegen, ter voorkoming van kopziekte. Het meest
voor de hand liggend zou toevoeging van gebrande magnesiet zijn, maar dit lost vrijwel
niet op in water en dus ook niet in melasse. Als noodoplossing is daarom eerst het magnesiet
met behulp van mierezuur omgezet in magnesiumformiaat, dat wel oplosbaar is in melasse.
Het uiteindelijk verstrekte mengsel was samengesteld uit 3 % magnesiet (ca. 45 % Mg),
4,5 % mierezuur (85 % zuiver), 14 % water en 78,5  % rietmelasse. Het mengsel bevatte
ca. 14 gram magnesium per kg. Het produkt werd zeer goed opgenomen door de koeien
en de indruk bestond dat een aantal koeien al gauw bij voorkeur de zijde van de melkstal
met de likrollen koos. De opname bedroeg ca. 2 kg per koe per dag. Van enkele koeien
was bij de melker bekend dat ze steeds aan de melassekant in de melkstal kwamen.
Via urine-onderzoek zijn deze koeien vergeleken met enkele koeien die doelbewust van
de melassekant werden geweerd. Op die manier werd een indruk verkregen van de
49
Melasse wordt graag opgenomen als het via
likrollen is verstrekt, ook als er magnesiumfor-
miaat aan toegevoegd wordt.
The cows /ikke the molasses when it is given
by way of licking rolls, even when magnesium
formiate is added to it.
magnesiumvoorziening van deze koeien. Er van uitgaande dat de melasse-dieren dagelijks
2 kg melasse opnamen en 15 gram magnesium met de 15 kg droge stof uit het gras,
kon de magnesiumopname berkend  worden. De gegevens van de opgenomen hoeveelheid
magnesium en de gehalten in de urine staan vermeld in tabel 1.
Alhoewel deze cijfers met slechts enkele koeien tot stand zijn gekomen en ook een grote
spreiding vertonen, blijkt toch duidelijk dat zowel het krachtvoer als de melassemix een
verhoging van de magnesiumconcentratie in de urine bewerkstelligen. Een verhoogd
magnesiumgehalte in de urine duidt erop dat de magnesium uit het voer ook werkelijk
in het bloed is opgenomen en dus voor de koe beschikbaar was. Globaal moet gestreefd
worden naar een magnesiumgehalte in de urine dat hoger is dan 4 mmol per liter.
Tabel 1 Magnesiumhuishouding van enkele koeien die verschillende hoeveelheden melasse en
krachtvoer kregen
Hoeveelheid verstrekte melasse (kg) 0 0 2 2
Hoeveelheid verstrekt krachtvoer [kg) 0 45 0 4,5
Opgenomen hoeveelheid magnesium (g)/Mg-intake (g):
- uit graslwith grass
- uit krachtvoerlwith concentrates
- uit melasselwith molasses
- totaalltotal
Mg-gehalte urine (mmolll)lM~-content of the urine (mmollll
15 15 15 15
34 34
28 28
15 49 43 77
0,7 2,l 4,l 8,2
Given amount of concentrates (kg) 0 4,5 0 4,5
Given amount of molasses (kg) 0 0 2 2
Table 1 Magnesium management of some cows who got different amounts of molasses and
concentrates
5 0
een na-ijlend effect op de melkproduktie. Bedacht moet worden dat de vermelde cijfers
gemiddelden zijn met een zekere spreiding. Conclusies op grond van statistisch betrouw-
bare verschillen zijn daarom niet te trekken.
Conclusies
Uit dit oriënterend onderzoek is naar voren gekomen dat melasse verstrekt via likrollen,
graag wordt opgenomen en mogelijk als een goed lokmiddel in doorloopmelkstallen kan
fungeren. Uit eerder onderzoek is gebleken dat men voor dit doel de melasse niet veel
mag verdunnen (verdunde melasse is niet stabiel en kan verzuren). Oriënterend onderzoek
met het toevoegen van magnesium in de vorm van magnesiumformiaat aan de melasse
gaf hoopvolle resultaten op het verbeteren van de magnesiumvoorziening bij de koeien.
Licking rolls with molasses and magnesium in the milking parlour
Concentrates are often  given in the milking parlour to /ure the cows into it and to keep
them quit. Concentrates are expensive and some farmers should like to have a cheap
substitute for it.
In the winter 1985186  we examined the palatability  of different molasses mixtures outside
the milking parlour. In the summer of 7986 the licking rolls  were buiid  in the milking
parlour. A mixture of cane  molasses and magnesium formiate was tried as a /ure and
to prevent grasstetanus. This preliminary experiment showed favourable perspectives
for molasses as a /ure and hopeful results were ga thered with adding  magnesium formia te
to prevent grasstetanus.
51


Likrollen met melasse en magnesium in de melkstal

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

NARCIS

Name not available

Wageningen Yield