Om o.a. leegloop van stalcapaciteit te voorkomen en/of groei van de bedrijfsomvang te realiseren ontwikkelde zich de quotumhandel

Scheppingen, A.T.J., van

Name not available

Aankoopprijs en saldo bepalen terugverdientijd aangekocht melkquotum

Wageningen Yield 

Aankoopprijs en saldo bepalen
terugverdientijd aangekocht
melkquotum
A. 7: J. van Scheppingen (onderzoeker sectie economie PR)
In 1983 is een contingentering van de melkproduktie ingesteld. Tot 1983 was voor
de meeste veehouders een inkomensverbetering via een uitbreiding van de melkvee-
stapel mogelijk. Daarna werd de melkveehouder geconfronteerd met een, door de
kortingen, geleidelijk kleiner wordend melkquotum. Om o.a. leegloop van stalcapa-
citeit te voorkomen en/of groei van de bedrijfsomvang te realiseren ontwikkelde zich
de quotumhandel.
Ondanks de soms onduidelijke richtlijnen van wat In tabel 1. worden de belangrijkste uitgangspun-
wel en niet wettelijk mogelijk is bereikte de quo- ten weergegeven voor een bedrijf van 20 ha,
tumhandel volgens schattingen van het Produkt- waarbij dezelfde ruwvoer- en krachtvoerprijzen
schap voor Zuivel in 1987/88  een omvang van worden gehanteerd. De melkproduktie per koe en
ruim 2 % (239000 ton) van het landelijke quotum. de vet- en eiwitpercentages zijn ook gelijk.
In totaal is in de loop der jaren ruim 5 % van Voor de beide bovengenoemde uitgangssituaties
eigenaar verwisseld. Deze hoeveelheid is exclu- zijn een aantal alternatieven doorgerekend. Hier-
sief de afgedragen quota in het kader van de bij is gevarieerd in percentage eigen vermogen
diverse opkoopregelingen aan de Minister van voor aankoop van het melkquotum en de hoe-
Landbouw en Visserij. veelheid aan te kopen kg melk.
In dit eerste artikel over aankoop van melkquotum
worden de bedrijfseconomische effecten van
quotumaankoop bekeken op basis van een aantal
bedrijfssituaties. In een volgend artikel zal de in-
vloed van een grotere bedrijfsomvang, de invloed
van de niet toegerekende kosten per kg melk, de
invloed van fiscale afschrijving i.p.v. bedrijfseco-
nomische afschrijving en variatie van het saldo
per kg melk in de toekomst worden meegenomen.
Daarnaast is voor twee alternatieven de aankoop-
prijs per kg melkquotum en het saldo opbrengsten
minus toegerekende kosten per kg melk gevarie-
erd. De alternatieven ontstaan door verschil in:
- Eigen Vermogenspositie:Verschil in het per-
centage eigen vermogen (E.V.) nl.: 40,60  en 80 %
- Aan koophoeveel heid:
De bedrijven zijn beperkt in de aan te kopen
hoeveelheid quotum.
Uitgangspunten voor de berekeningen
Bedrijfssitua ties
De bedrijfssituaties waarvoor in dit eerste artikel
gekozen is zijn de twee bedrijven uit de reeds
eerder uitgevoerde studie “Boeren met Quo-
tum”.Voor  een uitvoerige beschrijving hiervan
wordt dan ook verwezen naar depublikatie nr. 55.
De beperking wordt bepaald door de aanwezige
stalcapaciteit bij de aanvang van de melkcontin-
gentering of door de vastgestelde fosfaatreferen-
tie. Er zijn bedrijfssituaties doorgerekend met een
maximale aankoop en de helft hiervanverder  is
gevarieerd in de hoeveelheid melk per aange-
kochte ha grond. Hierdoor ontstaan 4 alternatie-
ven waarbij in tabel 2 de hoeveelheid aange-
kochte melk per alternatief is weergegeven.
Tabel 1 Belangrijkste uitgangspunten zelfvoorzienende en niet zelfvoorzienende bedrijfsopzet
Bedrijfstype Zelfvoorzienend Niet zelfvoorzienend
Aantal melkkoeien 33,02 53,54
Graslandgebruiksysteem 0 4 B4+3
Melkquotum (kg) 214.600 348.000
Arbeidsopbrengst in guldens 20791 54548
45
Tabel 2 Aankoop alternatieven waarbij de hoeveelheid aan te kopen kg melk en de aan te kopen hoeveelheid
grond gevarieerd is
kg melk per ha cultuurgrond
zelfvoorzienend
aankoop kg melk
aankoop aantal ha
niet zelfvoorzienend
aankoop kg melk
aankoop aantal ha
Maximale aankoop Helft max. aankoop
20000 12500 20000 12500
84400 84400 42200 42200
4.33 7.09 2.16 3.54
66700 66700 33350 33350
3.42 5.60 1.71 2.80
Variatie in saldo en aankoopprijs per kg bedrijfseconomische consequenties die hier-
melkquotum. van het gevolg zijn.
Door variatie in saldo (opbrengsten minus toege-
rekende kosten per kg melk) kunnen we bedrijfs-
situaties met een hoger bedrijfsrendement bena-
deren. Dit hogere saldo kan het gevolg zijn van
hogere melkprijzen (hoger vet- en eiwitpercen-
tage) lagere krachtvoerprijzen of lagere ruwvoer-
prijzen. Variatie in aankoopprijs per kg melkquo-
turn: aankoopprijs f 1,50,  f 250 en f 3,50.
Verdere uitgangspunten
De afschrijving van de duurzame produktie-
middelen geschiedt op basis vanvervangings-
waarde.
Waardering melkquotum
Het aangekochte melkquotum wordt direkt na
aankoop op nul gewaardeerd en wordt dus direkt
volledig van het eigen vermogen afgeboekt.
Redenen voor deze waardering zijn:
We gaan uit van een continu melkveebedrijf
zodat in de nabije toekomstgeen produktie-
rechten verkocht zullen worden.
De toekomstige waardering van melkquota is
niet bekend. Uitgaande van het politieke stre-
ven om te komen tot een vrije markt zal indien
mogelijk het huidige quotasysteem langzaam
worden afgebouwd.
De meest ongunstigste vorm van waardering,
nl. volledige afboeking, geeft een beeld van de
Op het aankoopbedrag van melkquota is de
investeringssubisidie  kleinschaligheidstoeslag
(KST) van toepassing.
Fiscale afschrijving vindt plaats in 4 jaar, omdat
op dit moment 1992het  jaar is waarin de quota
zullen worden afgeschaft. Deze afschrijvings-
periode wordt door de Landbouw Boekhoud-
bureaus gehanteerd.
Het uitgangspunt is dat er geen extra arbeid
nodig is.
Voor mechanisatie wordt uitgegaan van een
jaarlijks vervangingspercentagevan 10 %.
Rente:
hypotheek rente 7 %
rente debet 7 %
depositorente 4 %
Terugverdientijd
De terugverdientijd geeft de periode weer die no-
Zelfvoorzienend . . en niet zelfvoorzienend.
46
Tabel 2 Arbeidsopbrengst bij de verschillende bedrijfssituaties.
Plan
kg melk per ha. cultuurgrond
Basis Maximale aankoop
20000 12500
Helft max. aankoop
20000 12500
Zelfvoorzienend
Saldo per kg melk (gld)
arbeidsopbrengst
arb.opbr./kg melk (gld)
vermogensverlies
Niet zelfvoorzienend
Saldo per kg melk (gld)
arbeidsopbrengst
arb.opbr./kg melk (gld)
vermogensverlies
058 057 0,58 0,57 0,58
20791 50804 49147 35922 35221
0,lO 0,17 0,16 0,14 0,14
231304 239693 116665 120936
0,50 0,50 0,51 0,50 0,51
54548 74763 76436 64600 65409
0,16 0,18 0,18 0,17 0,17
183268 189063 92538 95977
dig is, in onze situatie het aantal jaren, om de Effect van quotumaankoop op het saldo en
investering terug te verdienen. de arbeidsopbrengst
Met het financieringsbegrotingsprogramma wordt
de ontwikkeling van heteigen  vermogen in de tijd
weergegeven. Hierbij wordt, uitgaande van heton-
dernemersoverschot, arbeidsopbrengst en de
balansposten, de jaarlijks verschuldigde premies
en belastingen berekend. Op basis van de bespa-
ringen en de te betalen rente en aflossingen kan
de toename van het eigen vermogen worden be-
rekend. In het genoemde model is dit mogelijk
voor een periodevan 12 jaar.
Is er voldoende kredietruimte voor
investering in melkquota
In het algemeen worden melkquota niet geaccep-
teerd als zekerheid door de banken. Uit bereke-
ningen voor de bepaling van de kredietruimte is
gebleken dat 40 % eigen vermogen te weinig ze-
kerheid biedt om grote leningen aan te gaan. Om
deze reden is de variant met 40 % eigen vermo-
gen niet meegenomen in de verdere berekeningen.
Bij de alternatieven met 60 % en 80 % eigen ver-
mogen was er voldoende kredietruimte.
In tabel 3 is het bedrijfssaldo per kg melk en de
arbeidsopbrengst totaal en per kg melk weerge-
geven. Daarnaast is het vermogensverlies, door
de volledige afboeking, van de quotumaankoop
weergegeven. Dit vermogensverlies ontstaat door
de aankoop van het melkquotum en de aankoop-
en financieringskosten hiervan.
Uit tabel 3 blijkt dat het saldo opbrengsten minus
toegerekende kosten per kg melk bij de gestelde
uitgangspunten bij een investering in melkquota
weinig verandering ondergaat. Na aankoop van
melkquota ontstaan kleine verschillen in het saldo
per kg melk. Dit is te verklaren door meer of min-
der aankoop van ruwvoer bij het niet zelfvoorzie-
nende bedrijf en door meer of minder verkoop van
ruwvoer bij het zelfvoorzienende bedrijf.
Verder blijkt dat in alle situaties de arbeidsop-
brengst sterk toeneemt. De toename is afhankelijk
van de hoeveelheid aangekocht quotum. De oor-
zaak hiervan is dat de vaste kosten weinig veran-
deren doordat het melkquotum als een vermo-
gensverlies is meegenomen.
Tabel 4 Terugverdientijd in jaren van de verschillende alternatieven bij een aankoopprijs van f 2,50 per kg melk
Kg melk per ha cultuurgrond
Maximale aankoop
20000 12500
Helft max. aankoop
20000 12500
% Eigen saldo per
Vermogen kg melk (gld)
zelfvoorzienend 60 0,58 11-12 >13 10-11 >13
80 0,58 10-11 >13 10-11 12-13
niet zelfvoorzienend 60 0,50 12-13 12-13 11-12 12-13
80 0,50 11-12 11-12 11-12 11-12
47
Terugverdientijd van de diverse
aankoopssituaties
In tabel 4 wordt de terugverdientijd van de ver-
schillende alternatievenweergegeven. Bij de be-
rekening van de terugverdientijd is uitgegaan van
een volledige afboeking van het investeringsbe-
drag ten laste van het Eigen Vermogen. De terug-
verdientijd geeft de periode in jaren weer die no-
dig is om het investeringsbedrag terug te
verdienen. Na deze periode draagt de investering
bij aan de winstcapaciteit van een bedrijf.
Bij de gestelde uitgangspunten voor het bedrijfs-
begrotingsprogramma is het saldo opbrengsten
minus toegerekende kosten f 058 voor het zelf-
voorzienende en f 0,510  voor het niet zelfvoorzie-
nende bedrijf. Hiervan uitgaand blijkt uit tabel 4 dat
bij alle alternatieven een lange terugverdientijd
ontstaat. De terugverdientijd bij de alternatie-
ven met meer melk per ha van het zelfvoorzie-
nende bedrijf zijn in alle gevallen korter dan de
alternatieven met minder melk per ha. Voor het
niet zelfvoorzienende bedrijf geldt dit voor één
alternatief. De terugverdientijd blijkt in de meeste
alternatieven korter voor de bedrijven met een
hoger percentage eigen vermogen. Grote ver-
schillen tussen de E.V. % treden bij de gestelde
uitgangspercentages voor de debet- en credit-
rente niet op.
Effect van een hoger saldo opbrengsten
minus toegerekende kostenop de
arbeidsopbrengst en de terugverdientijd
In tabel 5 is voor twee alternatieven met 80 % E.V.
het saldo per kg melk gevarieerd. De hogere sal-
do’s zijn verondersteld en niet op berekeningen
gebaseerd. Een hoger saldo levert een hogere
arbeidsopbrengst. Dit geldt zowel voor als na aan-
koop van melkquotum. Het effect van een hoger
saldo op de arbeidsopbrengst is in tabel 5 weer-
gegevenuit  tabel 5 blijkt dat een hoger saldo een
sterk effect heeft op de arbeidsopbrengst. Zowel
voor als na aankoop van melkquotum stijgt de
Voorkomen teruggang stalcapaciteit.
arbeidsopbrengst. Dit is te verklaren doordat de
vaste kosten van het bedrijf weinig veranderen.
Door deze hogere arbeidsopbrengst wordt ook de
arbeidsopbrengst van de aangekochte kg melk
verhoogt. Dit geldt zowel voor het zelfvoorzie-
nende als het niet zelfvoorziende alternatief. Een
verhoging van 40 % van het saldo per kg melk
geeft  een verhoging van ruim 60 % van de extra
arbeidsopbrengst van quotumaankoop.
Het effect van dit hogere saldo op de terugver-
dientijd  wordt in tabel Gweergegeven. Tevens zijn
hierbij verschillende aankoopprijzen voor deaan-
gekochte melk doorgerekend.
Uit tabel 6 blijkt dat de terugverdientijd groten-
deels bepaald wordt door enerzijds de aankoop-
prijs per kg melk en anderzijds het reeds aanwe-
zige saldo per kg melk. Bedrijven met een hoog
saldo (f 0,70) zijn duidelijk in het voordeel bij quo-
turnaankoop t.o.v. bedrijven met een laag saldo (f
0,50). Het verloop in de terugverdientijd is in beide
aankoopsituaties vrijwel gelijk. De kortste terug-
verdientijd, 3-4 jaar, wordt in beide aankoopsitu-
aties behaald bij een saldo van f 0,70  per kg melk
en een aankoopprijs van f 1,50.
Opmerkingen bij de terugverdientijd
In het algemeen kan men zeggen dat wanneer
een investering gekenmerkt wordt door een korte
Tabel 5 Arbeidsopbrengst voor aankoop van melkquotum en de toename van de arbeidsopbrengst door de
quotumaankoop bij 80% E.V. Hierbij wordt 20000 kg melk per ha aangekocht waarbij het saldo opbrengst
minus toegerekende kosten per kg melk varieert
Saldo per kg melk
zelfvoorzienend
arbeidsopbrengst voor aankoop
toename arbeidsopbrengst door quotumaankoop (84400 kg)
niet zelfvoorzienend
arbeidsopbrengst voor aankoop
toename arbeidsopbrengst door quotumaankoop (33350 kg)
f 050 f 0,70
4433 47353
25996 42876
54548 124148
10062 16722
48
Tabel 6 Terugverdientijd in jaren bij twee bedrijfssituaties met 80% E.V. waarbij gevarieerd is voor het saldo
opbrengst minus toegerekende kosten per kg melk en aankoopprijs per kg melk
Aankoopprijsimelk f 130 f 250 f 3950
zelfvoorzienend f 050 7-8 >13 >13
f WO 5-6 8-9 12-13
f 0,70 3-4 6-7 9-10
niet zelfvoorzienend f 050 6-7 11-12 > 13
f WO 4-5 8-9 12-13
f 0,70 3-4 6-7 9-10
terugverdientijd het risco van een investering ge-
ringer is. Dit komt doordat men dan minder gevoe-
lig is voor toekomstige fluctuaties in zowel de ge-
hele veehouderijsector alswel voor de toekom-
stige opbrengst- en kostverhoudingen.
Een lange terugverdientijd betekent dat men vele
jaren bezig is met het terugverdienen van de in-
vestering. Pas na deze periode draagt de inves-
tering bij aan de winstcapaciteit van het bedrijf.
De hier gevolgde berekeningsmethode geeft de
situatie weer van volledige afboeking van het aan-
gekochte quotum waarbij de afschrijvingen van
de duurzame produktiemiddelen zijn berekend op
basis van vervangingswaarde.
De volledige afboeking van het investeringsbe-
drag ten laste van het eigen vermogen kan gein-
terpreteerd worden als het meest ongunstige toe-
komstscenario voor wat betreft de waarde van het
quotum in de toekomst. Indien het quotum in de
toekomst wel een bepaalde waarde zal blijven
vertegenwoordigen zal dit tezijnertijd bij beeindi-
ging of bij overname fiscale consequenties mee-
brengen omdat het quotum fiscaal volledig is af-
geschreven.
Conclusies en samenvatting
Uit de berekeningen blijkt dat de terugverdientijd
korter wordt bij zoveel mogelijk melk per aange-
kochte hectare grond, een hoger percentage
eigen vermogen, een hoger aanwezig bedrijfs-
rendement en een zo laag mogelijke aankoop-
prijsverder  blijkt uit de berekeningen dat aankoop
van melkquotum bij de gestelde uitgangspunten
weinig invloed heeft op het saldo opbrengsten
minus toegerekende kosten per kg melk. De ar-
beidsopbrengst vertoont door quotumaankoop
wel een duidelijk toename. De toename is sterk
afhankelijk van het reeds aanwezige bedrijfsren-
dement wat tot uitdrukking komt in het saldo per
kg melk voor aankoop.Met name dit aanwezige
bedrijfsrendement is bepalend voor de lengte van
de terugverdientijd bij een bepaalde aankoopprijs.
De grote variatie in terugverdientijd geeft aan dat
een individuele bepaling van het bedrijfsrende-
ment voor quotumaankoop op zijn plaats is om tot
een weloverwogen beslissing te komen. Met
name een lange terugverdienperiode dient zorg-
vuldig overwogen te worden i.v.m. met de huidige
gunstige opbrengst/kostprijs verhouding. Bij een
lange terugverdientijd dienen, indien mogelijk, an-
dere bedrijfsalternatieven eerst de aandacht te
krijgen. Voor de aankoopsituaties met een korte
terugverdientijd van 4-5 jaar en korter, en het ver-
trouwen van de investeerder in de huidige op-
brengst- en kostenverhoudingen voor de eerste
jaren biedt een investering in melkquota een mo-
gelijkheid om de continu’iteit van het bedrijf te ver-
sterken.
Hoe ziet het er in 1992 uit.
49


Aankoopprijs en saldo bepalen terugverdientijd aangekocht melkquotum

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Name not available

Wageningen Yield