Naast de vele problemen waarmee de varkenshouders dagelijks te maken hebben is eréén die minstens zo belangrijk is: de eigen gezondheid. Stalinrichting en werkmethode bepalen voor een groot deel Uw eigen lichamelijke belastingtijdens het werk

Roelofs, P.F.M.M.

NARCIS 

Varkenshouden.....en er gezond bij blijven

Wageningen Yield 

VARKENSHOUDEN . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . EN ER GEZOND BIJ BLIJVEN
ing. P.F.M.M. Roelofs
assistent onderzoeker
Naast de vele problemen waarmee de var-
kenshouders dagelijks te maken hebben is er
één die minstens zo belangrijk is: de eigen
gezondheid. Hieraan wordt vaak voor,bij  ge-
gaan, maar dat gezondheidsstoornissen ook
binnen de varkenshouderij veelvuldig voorko-
men blijkt uit cijfers van A.S.F. (Agrarisch So-
ciaal Fonds) en G.M.D. (Gemeenschappe-
lijke Medische Dienst) en uit een praktijkon-
derzoek onder varkenshouders door de be-
drijfsgezondheidsdienst.
In opdracht van de G.M.D. heeft het IMAG
voor de gehele agrarische sector aangege-
ven hoe zwaar het lichaam wordt belast bij de
verschillende soorten werk. Voor de varkens-
houderij  heeft het PV daaraan een bijdrage
geleverd. In dit artikel wordt aangetoond dat
sommige gezondheidsklachten voorkomen
kunnen worden.
Nu kan niet iedereen direct gaan investeren
om in ergonomisch opzicht ideale voorzienin-
gen te treffen, dat wil zeggen de werkplek
optimaal aanpassen aan de capaciteiten van
het lichaam. Wel is het verstandig om er bij
het doen van (vervangings-) investeringen
ook op te letten hoe met de verschillende ty-
pen van stalinrichtingen gewerkt zal moeten
worden, want arbeidsongeschiktheid is vaak
niet meer te genezen.
ûezondheidsklachten
Xat het werk van de varkenshouder nog altijd
zwaar is, blijkt wel uit het aantal van hen dat
xoblemen heeft met de eigen gezondheid.
delen hebben al vervoor  hun 55ste levensjaar
ernstige  klachten. Gelukkig komen proble-
nen met de luchtwegen momenteel in de pu-
oliciteit, maar volgens cijfers van het A.S.F.
leeft 44% van de AAW- en WAO-gerechtig-
den (vooral ondernemers) klachten aan de
rug en de ledematen.
Bij sommigen zijn de klachten zo ernstig dat
ze moeten ophouden met werken. Anderen
worden “slechts” deels arbeidsongeschikt
en kunnen hun bedrijf na aanpassing of met
vreemd personeel nog voortzetten. Reden
genoeg om er aandacht aan te besteden,
want vaak hadden de problemen voorkomen
kunnen worden!
Stalinrichting en werkmethode bepalen voor
een groot deel Uw eigen lichamelijke belas-
ting tijdens het werk. Daarnaast is bescher-
ming van Uw lichaam tegen schadelijke stof-
fen belangrijk, wanneer U niet gedwongen
wilt worden om voortijdig met werken te stop-
pen.
In het volgende wordt aan de hand van een
paar werkzaamheden duidelijk gemaakt hoe
de lichamelijke belasting verminderd kan
worden. In het eerste geval vraagt het aan-
passingen in de stalinrichting, waarin U ver of
minder ver door kunt gaan. In het tweede
voorbeeld is het vooral de manier van werken
die bepalend is voor de werkbelasting.
Daarna worden nog enkele opmerkingen ge-
geven ten aanzien van het werk in de stallen
in het algemeen.
Voeren
Voeren is dagelijks, één- of tweemaal terug-
kerend, werk. Bij voeren van zakgoed in een
trog staat de varkenshouder bloot aan de vol-
gende belastingen: staan, lopen, tillen, dra-
gen, reiken, bukken en draaien van de rug en
dit alles in een stofrijke omgeving met scha-
delijke gassen en dampen.
Wanneer U bijvoorbeeld op een bedrijf met
150 zeugen de kraamstal voert uit zak-
goed, schept U per voerbeurt ruim 3 zak-
ken zeugenbrok van 25 kg leeg. Het big-
genvoer  komt daar nog bij. De zakken moe-
ten vaak uit een gang gehaald worden en
tijdens het dragen worden deuren gepas-
seerd. Hierbij wordt de rug onder belasting
gedraaid. Tijdens het voeren wordt erg veel
gebukt.
Het tillen en dragen kunt U beperken door
zoveel mogelijk gebruik te maken van een

dit werk kan eenvoudiger; een aparte voerbak
en/of een scharnierende deur werken immers
veel gemakkelijker.
Algemeen
Naast specifieke elementen, gericht op één
werkzaamheid, hebben stalinrichting en
werkmethode ook invloed op het stalklimaat.
Door specialisatie en doordat de meeste be-
drijven gezinsbedrijven zijn, is de verblijfs-
duur in de stallen erg lang.
Wanneer de varkenshouderij wordt vergele-
ken met werk in de industrie of de bouw vallen
vooral de lange werktijden op. Met name het
ontbreken van echte vrije weekenden bete-
kent een extra aanslag op de gezondheid van
de varkenshouder. In andere bedrijfstakken
betekent dit ruim 48 uur durende verblijf bui-
ten het werkklimaat een wezenlijke herstelpe-
riode ten behoeve van de gezondheid van de
werknemer. Zelfs een “herstelperiode” in het
weekend, zoals in de industrie normaal is,
ontbreekt. Een varkenshouder komt immers
iedere dag in de stal. Het is dan ook verstan-
dig om Uzelf tegen stof en gassen te bescher-
men door middel van een stofmasker of een
helm. Natuurlijk moet U dan wel de filters re-
gelmatig vervangen.
Maar eerst moet U aan het klimaat zelf het
nodige doen. Een goede hygiëne en vol-
doende ventilatie zijn erg belangrijk. Het ge-
bruik van strois diervriendelijk, maar heeft
ook nadelen. Naast extra werk, brengt stro
ook extra stof naar binnen. Daar staat tegen-
over dat stro schadelijke gassen deels kan
binden.
Wanneer de stallen via gangen met elkaar
zijn verbonden biedt dit vooral op vermeerde-
ringsbedrijven voordelen. Varkens kunnen
niet alleen sneller worden verplaatst, maar
ook eenvoudiger (drijven), zonder dat de var-
kenshouder telkens wordt blootgesteld aan
temperatuurswisselingen en tocht.
Wanneer aanpassen?
Het zal voor eenieder duidelijk zijn, dat het
onverstandig is om ondoordacht te gaan in-
vesteren in arbeidsverlichtende stalinrich-
Foto 2
Wanneer veel stof vrijkomt bij vernevelen van
ontsmettingsmiddelen, zou een goed masker
tot de standaarduitrusting moeten behoren.
ting. Dat is ook niet de bedoeling van dit arti-
kel. Wel is het verstandig om, wanneer U toch
moet investeren, bij het maken van een keuze
niet alleen te kijken naar de kostprijs en de te
verwachten technische resultaten, maar ook
naar de werkomstandigheden; zomer en win-
ter, zeven dagen per week.
Zeker wanneer U weet dat U gevoelig bent
voor bijvoorbeeld rug- of longaandoeningen
kunt U daarop inspelen door tilwerk en koude
te vermijden, of door een goed stofmasker te
gebruiken. Wachten tot het te laat is, is altijd
onverstandig. Een eventuele verzekering ver-
goedt nooit meer dan de noodzakelijke aan-
passingen, gebaseerd op de situatie op een
gangbaar bedrijf. Veel belangrijker echter:
Een nieuwe rug of nieuwe longen zijn niet te
koop.
4


Varkenshouden.....en er gezond bij blijven

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

NARCIS

Wageningen Yield

Name not available