In dit derde artikel over de aankoop van melkquotum bekijken we het effect van minder gunstige prijsverhoudingen op de terugverdientijd

Scheppingen, A.T.J., van

Wageningen Yield 

Terugverdientijd melkquota bij
ongunstige toekomstscenario’s
A. 7: J. van Scheppingen (onderzoeker sectie economie PR)
Met de goede opbrengsten-kostenverhoudingen binnen de melkveehouderij op dit
moment, lijkt men snel een doemdenker wanneer men praat over een somber toe-
komstbeeld. Aangezien de terugverdientijd van een investering in melkquotum meer-
dere jaren omvat dient men bij een dergelijke investering ook een somber toekomst-
beeld bij de afweging te betrekken. In dit derde artikel over de aankoop van
melkquotum bekijken we het effect van minder gunstige prijsverhoudingen op de
terugverdientijd.
In de twee vorige artikelen over aankoop melk-
quotum is voor een aantal situaties de bedrijfse-
conomische en fiscale terugverdientijd weerge-
geven. Hierbij zijn voor twee uitgangsbedrijven,
zelfvoorzienend en niet zelfvoorzienend voor het
eigen ruwvoer, variaties aangebracht in de aan te
kopen hoeveelheid quotum en de eigen-vermo-
genspositie op het moment van aankoop. In dit
artikel zijn voor de aankoopsituaties, waarbij on-
geveer 20 % van de bestaande quotumhoeveel-
heid wordt aangekocht, 4 verschillende toe-
komstscenario’s met minder gunstige prijsver-
houdingen doorgerekend. Voor de uitgangs-
punten wordt verwezen naar artikelen in de 2
voorgaande nummers van Praktijkonderzoek.
Belangrijkste uitgangspunten
De hier weergegeven terugverdientijd betreft de
fiscale terugverdientijd. Hierbij vinden de afschrij-
vingen van de duurzame produktiemiddelen
plaats op basis van de fiscale boekwaarde. De
fiscale afschrijving van het aangekochte melk-
quotum vindt plaats in 3 jaar. Aangezien op 1
oktober 1988 bekend werd dat met terugwer-
kende kracht tot 1 januari 1988 de investerings-
subsidie Kleinschaligheidstoeslag  (KST) is afge-
schaft zijn in de berekeningen geen investerings-
subsidies meer meegenomen.
Ongunstige toekomstscenario’s
Om het effect te bepalen van minder gunstige
prijsverhoudingen op de terugverdientijd te bepa-
len zijn vier ongunstige toekomstscenario’s gede-
finieerd. De basis hiervoor is de gedachte van een
melkprijsdaling door toekomstig marktgericht
EEG-zuivelbeleid, verlaging vetprijs eniof prijsda-
ling ter voorkoming van imitatieprodukten. Kos-
tenverhoging door de milieumaatregelen is hier
26
Scenario’s om een lager of hoger saldo over te houden.
vertaald in de vorm van een stijging van de kracht-
voerprijs. De bedrijfsresultaten zijn in de be-
staande situatie en in de aankoopsituatie uitgere-
kend met de volgende twee hoofdvarianten:
1. een jaarlijkse daling van het saldo metf 0,0125
per kg melk wat ongeveer overeenkomt met
een combinatie van een jaarlijkse daling van
de melkprijs met 1 cent en een jaarlijkse stij-
ging van de krachtvoerprijs met 1 cent.
2. een jaarlijkse daling van het saldo met f 0,025
per kg melk wat ongeveer overeenkomt met
een combinatie van een jaarlijkse daling van
de melkprijs met 2 cent en een jaarlijkse stij-
ging van de krachtvoerprijs met 2 cent.
Daarnaast is voor beide varianten een ongunstige
periode van 4 en 8 jaar doorgerekend. Na deze
ongunstige periode is aangenomen dat de prijzen
zich stabiliseren. De totaal berekende periode is
12 jaar.
Terugverdientijd
In tabel 1 is, voor de 4 aankoopsituaties waarbij
ongeveer 20 % van het bestaande melkquota
wordt aangekocht, de fiscale terugverdientijd
weergegeven bij een gelijkblijvend saldo en de
vier gedefinieerde toekomstscenario’s. De weer-
gegeven saldo’s zijn de normatief berekende sal-
do’s voor aankoop. Dat betekent dat de gehan-
teerde normen gelden voor goede bedrijfsom-
standigheden en een doelmatig graslandgebruik
en -beheer. Uit tabel 1 valt af te lezen dat de fiscale
terugverdientijd bij de aankoopsituatie zelfvoor-
zienend  met 60 % eigen vermogen met een ge-
lijkblijvend saldo ruim 10 jaar bedraagt. Verder
valt van tabel 1 af te leiden dat de fiscale terugver-
dientijd voor de 4 aankoopsituaties langer wordt
naarmate de periode met minder gunstige prijs-
verhoudingen langer duurt. Voor de aankoopsitu-
aties met 60 % eigen vermogen is de toename
tussen het minst ongunstigste ,,4 jaar dalend
saldo metf 0,0125”  en het meest ongunstigste ,,8
jaar dalend saldo met f 0,025” veel groter dan bij
80 % eigen vermogen. Dit leidt tot zeer lage terug-
verdientijden. De situaties in de tabel met een -
leiden zowel in de uitgangssituatie als in de aan-
koopsituatie tot dergelijke grote ontsparingen en
liquiditeitstekor-ten dat ongewijzigde voortzetting
niet mogelijk zal zijn.
Variatie in saldo
In tabel 2 is de fiscale terugverdientijd in jaren
weergegeven van de zelfvoorzienende situatie
met 20.000 kg melk per ha met 60 en 80 % eigen
vermogen. Dit bij een aan koopprijs van f 2,50 per
kg melk. Hierbij is gevarieerd voor het saldo per
kg melk. Uit tabel 2 valt af te lezen dat een verho-
ging van het saldo van f 0,58  naar f 0,70 de te-
rugverdientijd sterk tot zeer sterk verkort. Dit effect
treedt op bij beide eigen vermogens percentages.
Het sterkere effect bij het meer ongunstige scena-
rio van een lager eigen vermogenspercentage op
de terugverdientijd, dat in tabel 1 naar voren
kwam, blijkt bij een hoger saldo niet op te treden.
Tevens wordt de invloed van een ongunstige pe-
riode op de lengte van de terugverdientijd bij een
hoger saldo kleiner.
Variatie in aankoopprijs
In tabel 3 is de fiscale terugverdientijd in jaren
weergegeven van de niet zelfvoorzienende aan-
koopsituatie met 20.000 kg melk per ha met 80 %
eigen vermogen en een saldo van f 0,50. Uit tabel
3 valt af te lezen dat de fiscale terugverdientijd bij
een aankoopprijs van f 1,50 per kg melk en een
jaarlijks gelijkblijvend saldo van f 0,50 bijna 6 jaar
is. Bekijken we de minst en meest ongunstig ge-
definieerde toekomstscenario’s dan zien we dat
Tabel 1 Terugverdientijd van de aankoopsituaties waarbij ongeveer 20 % van het bestaande melkquota wordt
aangekocht met 20.000 kg melk per ha met een aankoopprijs per kg melk van f 2,50
Aankoopsituatie Zelfvoorzienend Niet-zelfvoorzienend
Percentage eigen vermogen 60 80 60 80
Saldo kg melkper 0,58 0,58 050 0,50
Gelijkblijvend saldo 10,5 g,5 11,5 10+
4 jaar dalend saldo met f 0,Oi 25 12- 11 13- ll-
8 jaar dalend saldo met f 0,0125 5 - 11+ ca. 15 11+
4 jaar dalend saldo met f 0,025 - 12+ ca. 17 13-
8 jaar dalend saldo metf 0,025 - ca. 15 - ca. 15
Tabel 2 Terugverdientijd van de zelfvoorziende aankoopsituatie waarbij 20 % van het bestaande melkquota wordt
aangekocht met 20.000 kg melk per ha en een aankoopprijs van f 2,50 per kg melk.
Eigen vermogen 60 % 80 %
Saldo 0,58 0,70 0,58 0,70
Gelijkblijvend saldo 10,5 6+ g,5 6 -
4 jaar - 1 12- 7 - 11 6
8 jaar - 2 - 7,5 ca. 15 7+
Tabel 3 Fiscale terugverdientijd van de niet zelfvoorzienende aankoopsituatie met 80 % eigen vermogen bij
verschillende aankoopprijzen per kg melk
Aankoopprijs per kg quotum 1,5 2,5 3,5
Gelijkblijvend saldo van f 050 6- IO- 14
4 jaar dalend saldo met f 0,0125 6f ll- 16
8 jaar dalend saldo met f 0,025 7f 15 25
27
Tabel 4 Terugverdientijd van de zelfvoorzienende situatie met 80 % eigen vermogen waarbij 20 % van de
bestaande quotumhoeveelheid wordt aangekocht met 20000 kg melk per ha
Ongunstige periode 4 jaar dalend 8 jaar dalend
Aankoopprijs per saldo met f 0,Oi 25 saldo met f 0,025
kg quotum 150 250 3,50 1,50 2,50 3,50
0,58 6f 11 ca. 15 7- ca. 15 -
0,60 5 895 ca. 14 5+ 10+ ca. 20
0,70 4 - 6+ 9+ 4+ 7+ 11+
deze terugverdientijd bij f 150 slechts langzaam
oploopt tot ruim 7 jaar bij het meest ongunstigste
scenario van 8 jaar jaarlijks dalend saldo met
f 0,025 per kg melk. Kijken we naar het effect op
de terugverdientijd bij een aan koopprijs van f 350
per kg melk dan zien we een veel sterkere toena-
me van de terugverdientijd. Duidelijk is dat de in-
vloed van minder gunstige prijsverhoudingen op
de terugverdientijd sterk afhankelijk is van de aan-
koopprijs. Bij een lage aankoopprijs is het verschil
in effect tussen het minst en het meest ongunstig-
ste toekomst scenario gering. Echter bij een hoge
aankoopprijs werkt het verschil tussen de minst
en het meest ongunstigste scenario sterk door
in de vorm van een zeer lange terugverdientijd.
Variatie in saldo en aankoopprijs
In tabel 4 is de fiscale terugverdientijd in jaren
weergegeven voor de niet zelfvoorzienende si-
tuatie met 20.000 kg melk per ha met 80 % eigen
vermogen. Hierbij is gevarieerd voor het saldo en
de aankoopprijs per kg melk. In tabel 4 zien we dat
bij een saldo van f 058 en een aankoopprijs van
f 1,50 per kg melk en het minst ongunstigste sce-
nario ,,4 jaar dalend met f 0,0125”  de fiscale te-
rugverdientijd ruim 6 jaar bedraagt. Wordt deze
aankoopprijs echter f 3,50  dan loopt de fiscale
terugverdientijd sterk op naar ca. 15 jaar. Zou het
saldo echter f 0,70  per kg melk zijn dan is bij
f 1,50 de terugverdientijd nog geen 4 jaar en bij
een aankoopprijs van f 3,50  ruim 9 jaar. De ver-
lenging van de terugverdientijd blijkt bij een hoger
saldo veel kleiner. Indien het meest ongunstigste
scenario ,,8 jaar dalend metf 0,025” optreedt dan
zien we bij een saldo van f 0,58 in tabel 4 dat de
terugverdientijd sterk tot zeer sterk verlengd wordt
bij de aankoopprijzen f 2,50 en f 3,50. Bij een
saldo van f 0,70  is dit effect veel kleiner.
Samenvattend blijkt uit tabel 4 dat de fiscale terug-
verdientijd sterk verlengd wordt bij een lager sal-
do, een hogere aankoopprijs en de mate en lengte
waarin een ongunstige periode optreedt.
Samenvatting en conclusies
Uit berekeningen blijkt dat het effect van minder
28
gunstige toekomstige prijsverhoudingen op de te-
rugverdientijd afhankelijk is van de bestaande
rendabiliteit, uitgedrukt in saldo per kg melk voor
aankoop en de hoogte van de aankoopprijs.
Daarnaast speelt het percentage eigen vermogen
een belangrijke rol. Bij zeer ongunstige toe-
komstscenario’s kan een lager percentage eigen
vermogen zowel in de uitgangssituatie als in de
aankoopsituatie tot grote liquiditeitsproblemen lei-
den. Voortzetting in ongewijzigde vorm zal in be-
paalde situaties niet mogelijk zijn. Bij een lage
aankoopprijs (f 1,50) en een zeer hoog saldo
cf‘O,70) per kg melk is de invloed van zowel een
korte als een lange periode met minder gunstige
prijsverhoudingen op de lengte van de terugver-
dientijd  gering. In deze situatie is ook de invloed
van het percentage eigen vermogen gering.
Anderzijds is de invloed van een ongunstig toe-
komst scenario bij een normatief berekend saldo
(f 0,58  voor het zelfvoorzienende bedrijf en f 0,50
voor het niet zelfvoorzienende bedrijf) en een
hoge aankoopprijs van f 3,50 per kg melk zeer
sterk. De terugverdientijd wordt hierdoor sterk tot
zeer sterk verlengd. In deze situaties is het per-
centage eigen vermogen sterk van invloed op de
toekomstige liquiditeitspositie. Tussen deze twee
uitersten vindt een overgang plaats die enerzijds
bepaald wordt door het saldo, de aan koopprijs per
kg melk en het percentage eigen vermogen en
anderzijds door de lengte en de mate waarin min-
der gunstige prijsverhoudingen in de toekomst
zullen gaan optreden. Op dit moment is de gang-
bare aan koopprijsf 3,50 per kg melk of hoger. Het
gemiddelde bedrijf behaalt ongeveer een saldo
dat overeenkomt met het normatief berekende
saldo van cf 0,50 voor het niet zelfvoorzienende
bedrijf en f 0,58 voor het zelfvoorzienende be-
drijf). Geconstateerd moet worden dat voor deze
bedrijven de invloed van minder goede prijsver-
houdingen op de lengte van de terugverdientijd
sterk tot zeer sterk is. De terugverdientijd wordt
daarmee zeer lang. In deze aankoopsituaties is
voor het gemiddelde bedrijf de wissel die op de
toekomst wordt getrokken wel erg groot.


Terugverdientijd melkquota bij ongunstige toekomstscenario's

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Wageningen Yield

NARCIS