De veehouders zijn goed te spreken over de resultaten. De zode-injecteur bleek nog wat kinderziektes te vertonen maar lijkt veelbelovend voor de toekomst

Everts, H.

Geuring, J.H.

Romme, A.

NARCIS 

Emissiearme mestaanwending in de praktijk

Wageningen Yield 

Emissiearme mestaanwending in de
praktijk
H. Everts (PR), J.H. Geurink (CA BO) en A. Romme (ROC Cranendonck)
Evenals in 1989 is in het landbouwgebied rond Moergestel en Oisterwijk het Provin-
ciaal programma beperking ammoniakemissie (Propro) uitgevoerd. In het proefge-
bied worden onder praktijkomstandigheden op verschillende bedrijven ammoniak-
uitstoot beperkende maatregelen uitgevoerd. Eén van de maatregelen is dat op het
grasland in het projectgebied met emissie-arme technieken dierlijke mest wordt
aangewend. De veehouders zijn goed te spreken over de resultaten. De zode-injec-
teur bleek nog wat kinderziektes te vertonen maar lijkt veelbelovend voor de toe-
komst.
In 1989 is dierlijke mest alleen geïnjecteerd. Aan- jectie tijdens het groeiseizoen (mei/juli) vooral bij
sluitend op de vrij stormachtige ontwikkeling van het ontbreken van beregening kan leiden tot
emissie-arme aanwendingstechnieken is in 1990 schade aan de graszode door droogte. Bij mestin-
ook zode-injectie toegepast. In afwijking van 1989 jectie werd in één keer ongeveer 40 ton dunne
werd mestinjectie alleen toegepast in het voorjaar mest per ha toegediend en bij zode-injectie onge-
voor de eerste snede. Zode-injectie werd vooral veer 20 ton.
toegepast vanaf begin mei tot omstreeks begin De volgende combinaties van mest aanwenden
augustus. Mestinjectie na de eerste snede wordt zijn toegepast op de praktijkbedrijven:
ontraden omdat in 1989 gebleken is dat mestin- 1 Alleen mestinjectie in het voorjaar.
Kenmerkend voor een zode-injecteur zijn de schuingeplaatste schijven achter de injecteurs die de sleuf dlchwiruk-
ken.
Mestinjectie in het voorjaar, gevolgd door
zode-injectie in meiijuli.
Alleen zode-injectie in mei/juli.
Mestinjectie in het voorjaar, gevolgd door twee-
maal zode-injectie in mei/juli.
Tweemaal zode-injectie nl. in het voorjaar en
in meiijuli.
Alle bedrijven die meededen in Proproverband
werden begeleid met het Bemestings Advies Pro-
gramma (BAP). In totaal werd op 428 ha grasland
mest ge’injecteerd of toegediend met de zode-
injecteur.  In een steekproef van 235 ha is een
beoordeling uitgevoerd (ruim 50 % van de totale
oppervlakte waar mest werd aangewend).
Schadebeoordeling van grasland
De resultaten van mestinjectie en zode-injectie en
de uitvoering van deze techniek op zodekwaliteit
is visueel beoordeeld door de schrijvers van dit
artikel. De beoordeling vond plaats op minimaal
drie tijdstippen nl.:
1 Binnen enkele dagen na de uitvoering van de
mestaanwending.
2 Na de eerste beweiding of na de oogst van de
eerste snede.
3 Een eindbeoordeling in augustus/september.
Het resultaat van mestaanwenden werd beoor-
deeld aan de hand van de volgende criteria:
Zodekwaliteit: bij de eerste beoordeling werd te-
vens de uitgangssituatie vastgelegd; hierdoor kon
eventuele verslechtering van de botanische sa-
menstelling ais gevolg van de werkzaamheden
worden vastgelegd in de loop van het seizoen.
Resultaat van injectie en zode-injectie:
Verbrokkeling van de zode langs de injectie-
sleuven
Sleufsluiting
Besmeuring van gras met mest
Afwerking, vooral op de kopakkers en aanslui-
ting van de werkgangen
Verdrogingjverbranding  van het gras
Injectiediepte
Slip en insporing
Resultaat
In dit artikel wordt volstaan met de belangrijkste
combinaties van mestinjectie en zode-injectie.
Bij mestinjectie blijkt ruim 60 % van de zode van
goede kwaliteit en verslechterd niet. De zodekwa-
liteit van de percelen met zode-injectie blijkt goed
en blijft goed. Hierbij moet echter worden opge-
merkt dat dit veelal percelen waren met een jonge
(soms een eerste jaars oude) zode.
Zode-injectie voorafgegaan door mestinjectie
daarentegen heeft achteruitgang van de zode-
kwaliteit tot gevolg . Het opnieuw vertikaal door-
snijden van de zode in een vrij korte periode van
4 - 6 weken is duidelijk ongunstig voor de zode,
Tabel 1 Overzicht beoordeling kwaliteit van injectie. Voor de beoordeling van de zodekwaliteit en het technisch
resultaat wordt deze uitgedrukt in oppervlakte percentage goed.
Technisch resultaat
Tijdstip Zode Verbrokkeling Sleufsluiting Afwerking Verdroging/
beoordeling kwaliteit verbranding (%)
Mestinjectie, diepte 14 cm
Aanvang 68 88 88 84 0
Na de eerste
maai/weideaktie 63 98 98 85 1
Eindbeoordeling 63 99 99 100 0
Zode-injectie, diepte 11 cm
Aanvang 87 44 48 93 0
Na de eerste
maaiiweideaktie 85 90 90 100 2
Eindbeoordeling 85 97 100 100 14
Zode-injectie,voorafgegaan door mestinjectie
Aanvang
Na de eerste
maai/weideaktie
Eindbeoordeling
70 69 68 85 0
73 98 93 100 0
56 100 100 100 2
althans in het seizoen 1990. Dit was een vrij droge
zomer. Verbrokkeling en minder goede sleufslui-
ting kwam bij mestinjectie weinig voor. Bij zode-
injectie kwam nogal eens verbrokkeling en min-
der goede sleufsluiting voor. Bij de eindbeoorde-
ling is dit grotendeels verdwenen. Beschadiging
van de zode ontstaan door injectiewerkzaamhe-
den lieten geen blijvende schade achter.
Uit tabel 1 blijkt dat bij uitsluitend zode-injectie op
14 % van de oppervlakte bij de eindbeoordeling
nog verbranding/droogteschade werd waargeno-
men. Dit heeft geleid tot vaststelling van
schade,welke  opbrengstderving tot gevolg had
van totaal 14,9 ha. Deze schade trad uitsluitend op
op percelen waarop zode-injectie was toegepast
en die niet werden beregend.
Zode-injectie werd alleen in 1990 toegepast. Dit
houdt in dat alleen van mestinjectie de resultaten
over een periode van twee jaar kunnen worden
vergeleken.
Vergeleken met 1989 heeft mestinjectie in 1990
een goed resultaat opgeleverd. In 1989 kwam
nogal wat verbrokkeling en minder goede sleuf-
sluiting voor. Dit jaar was dit minder.
Ondanks de droge weersomstandigheden in
1990 kwam weinig droogteschade voor. Hierbij
moet worden vermeld dat in vergelijking met 1989
de weersomstandigheden direkt na de uitvoering
van de werkzaamheden (voldoende neerslag op
het juiste tijdstip) gunstig waren.
12
Conclusie
Vroege mestinjectie geeft een uitstekend resul-
taat.
Mestinjectie is in 1990 duidelijk beter dan in
1989.
Schade ontstaan door zowel diepe mestinjec-
tie als zode-injectie voor de eerste snede in het
voorjaar was zeer gering. Bij zode-injectie na
de eerste snede kwam wel schade voor.
Door droogte was 1990 relatief een ongunstig
jaar voor zode-injectie in het groeiseizoen.
Beregenen bij droogte voorkomt schade door
injectie.
Zode-injectie gaf in 1990:
nogal wat besmeuring
verbrokkeling
minder goede sleufsluiting
zodebeschadiging kan zich goed herstellen,
beschadiging in het vroege voorjaar herstelt
sneller dan schade ontstaan tijdens het groei-
seizoen
Voortgang emissiearme mestaanwending
propro 1991.
Na twee jaar zijn de mogelijkheden en ook de
onmogelijkheden van mestinjectie redelijk goed
bekend. De veehouders waren in het algemeen
tevreden met de resultaten. Zoals uit het voor-
gaande is op te maken bleek zode-injectie niet
altijd optimaal te voldoen. Voor een deel had dit te
maken met een stuk onervarendheid met de
zode-injecteur. Ook de technische ontwikkeling
van het systeem is nog niet in het eindstadium.
Een goede vergelijking van de verschillende sys-
temen is in Propro niet mogelijk geweest. Het is
dan ook de bedoeling het project nog een jaar
voort te zetten. De zodebemester is tot nog toe niet
meegenomen. In een onderzoek in 1991 zullen
daarom drie emissiearme aanwendingstechnie-
ken op vergelijkbare percelen worden beproefd
(zie tabel 2). De resultaten van de techniek en de
invloed op de zode zullen worden vergeleken.
Met deze opzet hoopt Propro  een belangrijke bij-
drage te kunnen leveren aan het oplossen of on-
derkennen van knelpunten bij toepassing van
emissiearme mestaanwending in de praktijk.
Tabel 2 Combinaties die in 1991 ingezet zullen worden
systeem dunne mest in ton/ha
- Mestinjectie vóór 1 e snede 40
- Mestinjectie vóór 1 e snede + zode-injectie meiijuli 40 + 20
- Mestinjectie vóór 1 e snede + zodebemesting meiijuli 40 + 20
- Zodeinjectie vóór 1 e snede + zode-injectie meiijuli 20 + 20
- Zodebemesting vóór 1 e snede f zodebemesting meiijuli 20 + 20
13


Emissiearme mestaanwending in de praktijk

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

NARCIS

Wageningen Yield

Name not available