In de zoogperiode moet geprobeerd worden het uitvalspercentage van biggen te minimaliseren. Uit onderzoek op het varkensproefbedrijf 'Noord- en Oost-Nederland' te Raalte blijkt dat het verminderen van de bewegingsruimte van de zeug het uitvalspercentage verminderd kan worde

Elst-Wahle, L., ter

Plagge, G.

Vermeer, H.

Name not available

Zes typen KOH vergeleken

ter Elst-Wahle, L.

NARCIS 

Wageningen Yield 

Zes typen KOH vergeleken
Liesbeth ter Elst-Wahle, Herman Vermeer, PV;  Gerard Plagge, VPB-Raalte
In de zoogperiode moet geprobeerd worden het uitvalspercentage van biggen te
minimaliseren. Uit onderzoek op het varkensproefbedrijf “Noord- en Oost-Neder-
land” te Raalte blijkt dat het verminderen van de bewegingsruimte van de zeug het
uitvalspercentage verminderd kan worden. Dit is al mogelijk door de zeug de eerste
drie dagen na het werpen op te sluiten (Deens kraamopfokhok). Het opsluiten van
de zeug gedurende de gehele zoogperiode verlaagt de biggensterfte ten gevolge van
doodliggen nog verder. Bij het plaatsen van de zeug in een kraambox  moet wel reke-
ning gehouden worden met de voorstellen van de nieuwe Gezondheid+  en Welzijns-
wet. Hierin staat aangegeven dat de zeug niet aangebonden mag worden. In het
onderzoek gaf het niet aanbinden geen nadelen te zien (Agramatic box).
Voor de technische resultaten van een ver-
meerderingsbedrijf is de kraamfase van groot
belang. In de zoogperiode moet geprobeerd
worden om de ultval van biggen te minimalise-
ren en de biggen snel te laten groeien, zonder
dat dtt nadelige gevolgen voor de zeug heeft.
De vorm en de inrichting van het kraamopfok-
hok spelen hier onder andere een belangrijke
rol bij (vloeruitvoering, bereikbaarheid, plaatsing
biggennest en vorm en afmetingen van de box.)
Het doel van de kraambox  is het verminderen
van het doodliggen van biggen door de zeug.
Door de kraambox  wordt de interaktiezone, de
plek waar zowel de zeug als haar biggen kunnen
komen, verminderd. Maar de zeug moet niet
belemmerd worden in het gaan staan en gaan
liggen,
Typen kraamopfokhokken
Door de vele typen kraamopfokhokken die op
de markt en in gebruik zijn, werd de vraag
gesteld wat nu de wezenlijke verschillen zijn.
Om op deze vraag een antwoord te kunnen
geven is op het Varkensproefbedrijf “Noord- en
Oost-Nederland” te Raalte een onderzoek met
verschillende kraamopfokhokken uitgevoerd.
In het onderzoek zijn de volgende zes verschil-
lende kraamhokken vergeleken:
1. Kraamopfokhok met schuin opgestelde korte
box: de zeug is aangebonden
2. Kraamopfokhok met schuin opgestelde lange
box: de zeug is aangebonden
Kraamopfokhok met Agramatic box: de zeug
staat los in de box.
Carrousel-hok: de zeug loopt vrij rond het in
het midden geplaatste biggennest, de zeug
kan alleen voor de opening van het biggen-
nest gaan liggen.
Enkomi-hok: de zeug kan zich vrij bewegen,
een diagonaal hek scheidt het biggennest van
de overige ruimte
Deens kraamopfokhok: de zeug kan zich vrij
bewegen en wordt vlak voor het werpen tot
en met drie dagen na het werpen in de aan-
wezige box opgesloten.
De gegevens van in totaal 992 worpen zijn ver-
zameld. De zes typen kraamopfokhokken zijn
vergeleken aan de hand van veterinaire behan-
delingen en de technische resultaten van de
zeugen en de biggen, Tevens is gekeken naar
hokbevuiling, de ligplaats van de biggen in het
hok en het beenwerk  van de zeugen.
Resultaten en discussie
In de tabel staan de technische resultaten van
de zes typen kraamhokken weergegeven. Uit de
tabel blijkt dat de technische resultaten niet tot
nauwelijks verschillen tussen de drie kraamop-
fokhokken met een box (schuin korte box,
schuin lange box en Agramatic). Het belangrijk-
ste verschil tussen de zes kraamhokken is het
uitvalspercentage van de biggen. In het Carrou-
sel-hok is het uitvalspercentage het hoogst
(13, I%), maar verschilt niet significant van het
18 HUISVESTING
uitvalspercentage in het Enkomi-hok ( I2,4%).
De hogere uitval wordt veroorzaakt door een
significant verschil in het uitvalspercentage met
oorzaak doodliggen van biggen door de zeug.
De interaktiezone is in het Carrousel- en Enko-
mi-hok groot, zodat er meer contact is tussen
zeug en biggen waardoor de kans op doodlig-
gen toeneemt. Door de zeug tijdens de eerste
drie dagen na het werpen op te sluiten wordt
de biggensterfte al verminderd (Deense kraam-
opfokhok). Het opsluiten van de zeug leidt hier
echter tot een vervuilde dichte vloer onder de
zeug. De beste resultaten ten aanzien van de
uitval van biggen wordt bereikt met de drie
kraamopfokhokken met een kraambox.
Het Carrousel- en Enkomi-hok hebben ook het
nadeel dat de hokken slecht toegankelijk zijn.
Dit bemoeilijkt de controle op de biggen en het
reinigen van het hok. De controle op de biggen
in het Carrousel-hok wordt extra bemoeilijkt
doordat het biggennest in het midden van het
hok is geplaatst. De onver-warmde dichte vloer
in het Carrousel-hok is in ernstige mate bevuild,
doordat het roosteroppervlak te klein is. In de
drie kraamhokken met een kraambox  is vol-
doende roosteroppewlak aanwezig zodat de
mestdoorlaat redelijk goed is.
De plaats waar de biggen zich bevinden ver-
schuift in de loop van de tijd. In eerste instantie
bevinden de biggen zich veelal in de buurt van
de zeug (al dan niet drinkend). Hoe ouder de
biggen worden, hoe meer tijd ze in het ver-
warmde biggennest aanwezig zijn. Verschillen
ten aanzien van het beenwerk van de zeug kon-
den niet vastgesteld worden omdat het aantal
waarnemingen te klein was.
Conclusie
Geconcludeerd kan worden dat in de drie hok-
vormen met een grotere bewegingsvrijheid van
de zeug tot extra uitval van biggen leidt (voor-
namelijk door het doodliggen van biggen door
de zeug). Door het gebruik van een kraambox
neemt het uitvalspercentage af Het opsluiten
van de zeug tot en met drie dagen na het wer-
pen heeft al een verlaging in uitval tot gevolg.
Het gedurende de gehele zoogperiode opslui-
ten leidt tot een nog lager ultvalspercentage.  De
gezondheidssituatie van de zeugen verslechtert
niet door het opsluiten, Er zijn tussen de drie
verschillende kraamhokken met boxen geen
verschillen in technische resultaten. De Agrama-
tic box voldoet echter aan de voorstellen van
de nieuwe Gezondheids- en Welzijnswet, waar-
in gesteld wordt dat zeugen niet meer aange-
bonden mogen worden. n
Tabel: Gecorrigeerde gemiddelden van de technische resultaten per proefbehandeling
proefbehandeling Diagonaal Nieuw schuin Agramatic Carrousel Enkomi Deens koh
aantal worpen 205
aantal gespeende biggen IO,2”
speengewicht/big  (kg) 8,3”C
uitval biggen (%) 8,6a
uitval biggen door doodliggen (%) 3,5a
groei big (gram/dag) 2 I 5”b
gewichtsafname zeug (kg) 25,5
voeropname per
gespeende big (kg) 0, 12
voeropname per zeug (kg) I 62,4
229
IO,3”
8,5bC
8,2”
3,4”
2 I 6ab
25,9
0,I I
I 64,0
227
10,3a
8,6b
8,2a
2,9a
220”
25,6
O,l4
I 62,0
84
9,4b
8,2a
13,1b
,,g
b
28,7
O,l4
I63,8
121
9,8bc
8,5bc
I 2,4bc
5,4b
2 I 6ab
27,9
0, I 3
I 60,5
84
I 0, I ac
8, la
I o,oac
4,2ab
206c
24,9
0,I I
I59,7
abt: gemiddelden in een rij met verschillende letters verschillen significant, P < 0,05
19 HUISVESTING


Zes typen KOH vergeleken

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Name not available

NARCIS

Wageningen Yield