In twee proeven op ROC Zegveld werd aan droge koeien naast onbeperkt vers gras 35 gram extra magnesium verstrekt. Het effect van de magnesiumverstrekking was verschillend

Houwelingen, K., van

Smolders, G.

Veling, J.

Wageningen Yield 

Effect opgeloste magnesium bij droge koeien
G. Smolders  (onderzoeker sectie diergezondlzeid),
K. vau Houwelinger? (re,giolzaal  onderzoeker Zegveld) en
.I. Veling (Gezorzdlzeidsdieut  voor Dieren)
In twee proeven op ROC Zegveld werd aan droge koeien naast onbeperkt vers gras
35 gram extra magnesium verstrekt. Het effect van de magnesiumverstrekking was
verschillend. In de periode augustus - september nam het magnesiumgehalte in de
urine in de groep met extra magnesium toe met 1 mmol Mg/1 tot 58 mmol Mg/l. Ook
zonder extra magnesium was er toen voldoende aanwezig. In de proef in oktober
werd door de extra magnesium het Mg-gehalte in de urine verhoogd met 2,5 mmol
Mg/1 tot 3,4 mmol Mg/l. De groep zonder magnesiumtoevoeging had toen waarden
ver onder de norm. In dit onderzoek was er geen verschil in effect van magnesium
opgelost in melasse en magnesium opgelost in water.
Inleiding
Bij het verstrekken van magnesium opgelost in
melasse met behulp van likrollen in de weide kan
slechts de gemiddelde Mg-opname per dier
berekend worden. De gemiddelde opname in
1990 op twee bedrijven was ruim 42 gram (1,2 kg
melasse) terwijl het effect op het Mg-gehalte te-
genvalt. Over de individuele opname en het effect
van een bekende toevoeging is onvoldoende be-
kend.
In samenwerking met de Gezondheidsdienst
voor Dieren, het Regionaal Onderzoekcentrum
Zegveld  en de Melassemaatschappij zijn in de
periode augustus - oktober 1991 twee proeven
uitgevoerd. Doel van het onderzoek was het ef-
fect na te gaan van het verstrekken van 35 gram
magnesium in de vorm van magnesiumacetaat
naast onbeperkt vers gras aan droge koeien op
stal.
Dieren, voeding en monstername
In proef 1, van 20 augustus - 6 september 1991,
De dieren in proef 1 werden achter voerdeurfjes  opgestald en individueel gevoerd.
4.5
Figuur 1 Mg-uitscheiding in urine
1.voor 1 .proot 2.voor 2.proet
prrlode
werden tien droogstaande dieren ingedeeld in
twee groepen en in proef 2, van 9 - 24 oktober
1991, werden 15 koeien ingedeeld in drie groe-
pen. De groepen werden ingedeeld op grond van
het Mg-gehalte in de urine in de voorperiode van
6 dagen en was als volgt:
Proef 1. proefgroep M : Onbeperkt vers gras
+ 35 g Mg in 1 I melasse
controle groep : Onbeperkt vers gras
Proef 2. proefgroep M : Onbeperkt vers gras +
35 g Mg in 1 I melasse
proefgroep W: Onbeperkt vers gras
+ 35 g Mg in 1 I water
controle groep : Onbeperkt vers gras
De dieren in proef 1 werden achter voerdeurtjes
opgestald en individueel gevoerd. In proef 2 wer-
den de dieren in een groep opgestald in de lig-
boxenstal. Er werd onbeperkt gevoerd met dage-
lijks vers gemaaid gras. De extra magnesium
werd tweemaal daags met de fles ingegeven, tel-
kens 0,5 liter. Drinkwater was vrij ter beschikking.
Na een gewenningsperiode van enkele dagen
werd de grasopname dagelijks vastgesteld,
Zowel het gras als de toevoegmiddelen werden
bemonsterd voor analyse op ruw eiwit, ruw as,
VEM, Ca, K, Mg en P. Aan het eind van de voor-
periode werden op twee opeenvolgende dagen
urinemonsters genomen. Tijdens de proefperiode
werden driemaal (dag 6, 7 en 9 na begin toevoe-
ging Mg) urinemonsters genomen voor bepaling
van het Mg-gehalte. De urinemonsters werden
genomen ‘s avonds, voordat bij de proefgroep de
magnesium werd ingegeven, en onderzocht door
de Gezondheidsdienst voor Dieren te Gouda.
Resultaten
In tabel 1 staan de chemische samenstelling van
het ruwvoer en de versterkte toevoegingen. In ta-
bel 2 staan de gemiddelde resultaten per groep
in de proefperiode. Daarbij is rekening gehouden
met de verschillen die er al in de voorperiode wa-
ren. Het verloop van het Mg-gehalte in de urine in
beide proeven is weergegeven in figuur 1.
Door onvolkomenheden in de analyse van
monsters met een relatief hoog Mg-gehalte zijn
de uitslagen van de toevoegmiddelen in proef 2
niet betrouwbaar. Bij de verdere verwerking is
uitgegaan van een Mg-gehalte in beide
toevoegmiddelen van 35 gram per liter. In proef 2
ligt het ruw-eiwitgehalte en het kaligehalte in het
gras beduidend hoger dan in proef 1. Het pro-
dukt K-gehalte x ruw-eiwitgehalte in voorperiode
1 was 44, in voorperiode 2 was dat 83.
Tabel 1 Chemische samenstelling vers gras en toevoegmiddelen
Gehalten in de ds in g per dag
VEM re ras K Ca Mg P
Proef 1
Melasse + Mg 21/8
5/9
Vers gras 26-28/8 954 180 100 24,7 675 276 370
oi-03/9 953 196 87 26,2 530 2,4 272
04-09/9 953 198 9 6 34,9 46 138 230
Proef 2
Melasse + Mg 240  0 31,i 893
Water + Mg 2,7 094
Vers gras
26,8 398
28,i 339
956 248 101. 33,3 433 zo 397
68,l 038
65,2 036
096
094
46
Tabel 2 Gemiddeld gewicht, grasopname en Mg-gehalte in proef 1 en 2
Proef 1 (aug/sep)
Groep controle proef M controle
2 (oktober)
proef M proef W
Gewicht (kg) 637 647 658 652 649
Opname ds gras (kg) 11,9 11,9 11,6 11,6 11,6
Opname Mg gras (g) 21 21 24 24 24
Mg toev. (g) 0 35 0 35 35
Mg totaal (g) 21 56 24 59 59
Mg (mmol/l) 498 538 079 395 333
Aangenomen wordt dat het benuttingsper-
centage van de magnesium ongunstiger wordt
naarmate dit getal hoger wordt. Bij alleen vers
gras, tijdens de voorperiode, was in proef 1 het
gemiddeld Mg-gehalte in de urine 4,8 en in proef
2 slechts 0,9.
Het gemiddeld gewicht van de dieren in de
diverse groepen is vergelijkbaar. De gemiddelde
grasopname lag in beide proeven op ca 115 kg.
In proef 1 heeft de melasse geen ruwvoer ver-
drongen, in proef 2 kon dat wegens groepsvoe-
dering niet worden vastgesteld.
Door het verstrekken van 35 gram magnesium
werd in proef 1 het Mg-gehalte in de urine ver-
hoogd met 1,O mmol. Het effect van toevoeging
wordt beperkt door een toename van het K x re-
getal tijdens de proef. Het Mg-gehalte in de urine
lag echter in die periode ook zonder toevoeging
reeds op een goed niveau (4,8 mmol Mg/l).
Geheel anders is de situatie een maand later, in
proef 2. De Mg-gehalten bij dieren die geen extra
magnesium krijgen zijn laag (0,9 mmol Mg/l).  Ze
komen echter goed overeen met de gegevens
die ook in andere jaren in die periode van het jaar
gevonden worden. Door het verstrekken van 35
gram Mg wordt in proef 2 het Mg-gehalte in de
urine verhoogd met 25 mmol/l  tot 3,4 mmol
Mg/l.  In de handleiding voor mineralenonderzoek
wordt 4,0 mmol Mg/1  als normaal beschouwd. In
onderzoek op proefbedrijven voor praktijkon-
derzoek zijn echter ook bij waarden daaronder
geen kopziektegevallen opgetreden. Er waren
aanzienlijke verschillen tussen de individuele
koeien. In de twee groepen die extra magnesium
kregen had 40% van de monsters waarden lager
dan 2,5 mmol Mg/l.  In de controlegroep lagen
alle waarden beneden de 2,5 mmol/l.  Tussen het
verstrekken van Mg opgelost in melasse en Mg
opgelost in water was er geen verschil in
magnesiumuitscheiding in de urine. Bij andere
methoden van magnesiumverstrekking en bij be-
perking van de melasse-opname wordt minder
magnesium opgenomen dan in dit onderzoek. De
vraag blijft of ook bij het toevoegen van deze klei-
nere hoeveelheden dezelfde resultaten bereikt
zouden zijn.
Conclusie
De noodzaak van het verstrekken van extra mag-
nesium aan droogstaande koeien is afhankelijk
van de omstandigheden die de benutting bein-
vloeden (o.a. K-, re- en Mg-gehalte gras). Het ef-
fect van verstrekking van extra magnesium was
lager dan verwacht en varieerde van een gemid-
delde stijging van 1,O mmol Mg/liter urine tot 2,5
mmol Mg/liter urine in resp. proef 1 en 2. De
verschillen in effect kunnen verklaard worden
door een verschil in benutting van de Mg als
gevolg van een ongunstiger K x re-gehalte in het
gras en een gemiddeld lager Mg-gehalte in het
gras in proef 2 dan in proef 1. Tussen de in dit
onderzoek gebruikte toevoegingen (Mg in me-
lasse en in water) werd geen verschil in effect
gevonden.
47


Effect opgeloste magnesium bij droge koeien

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Wageningen Yield

Name not available