Om huisvestingskosten per dier op een vermeerderingsbedrijf zo laag mogelijk te houden is het zaak de aanwezige stallen zo efficiënt mogelijk te benutten. Dit geldt met name voor de kraamstal, omdat deze de meest kostbare zeugenplaatsen bevat. Een goede planning van de 'zeugenstroom' door de stallen heen is zeer belangrijk

Beek, S., van der

Dijkhuizen, A.

Huirne, R.

Verstegen, J.

Verstegen, J.A.A.M.

Huirne, R.B.M.

Dijkhuizen, A.A.

Name not available

Simulatiemodel verplaatsingsstrategieen.

van der Beek, S.

NARCIS 

Simulatiemodel verplaatsingsstrategieen

Wageningen Yield 

Simulatiemodel verplaatsingsstrategieën
jas Verstegen  en Ruud Huit-ne,  PV
Syne  van der Beek en Aait Di&huizen,  LUW
_ :- -.-.: :
: --.-.
Om huisvestingskosten per dier op een vermeerderingsbedrijf zo laag mogelijk te
houden is het zaak de aanwezige stallen zo efficiënt mogelijk te benutten. Dit geldt
met name voor de kraamstal, omdat deze de meest kostbare zeugenplaatsen bevat.
Een goede planning van de “zeugenstroom” door de stallen heen is zeer belangrijk.
Hiervoor worden in de praktijk diverse verplaatsingsstrategieën gehanteerd. De
behoefte aan meer inzicht in de effecten van verschillende verplaatsingsstrategieën
was aanleiding tot het ontwikkelen van een simulatiemodel. Dit is uitgevoerd in
samenwerking met de Vakgroep Agrarische Bedrijfseconomie van de Landbouwuni-
versiteit te Wageningen.
Het computermodel simuleert de gevolgen van een vijftal verplaatsingsstrategieën
onder verschillende omstandigheden. Volgens de modelberekeningen kan de gemid-
delde bezettingsgraad van een gemiddeld bedrijf met 138 ligplaatsen door optimale
verplaatsingsstrategieën met maximaal 14%  worden verhoogd, hetgeen een grote
invloed heeft op het economisch bedrijfsresultaat.
Achtergrond
‘Voor het behalen van een maximaal saldo per
zeugeplaats is het van belang de aanwezige stal-
ruimte (dekstal,  kraamstal, drachtstal) zo opti-
maal mogelijk te benutten. Dit vereist een
nauwkeurige planning van de noodzakelijke ver-
plaatsingen. Dit is echter niet eenvoudig. In de
varkenshouderij zijn er naast de beheersbare
ook moeilijk dan wel onbeheersbare aspecten:
biologische processen. De niet (volledig) voor-
spelbare biologische processen maken dat een
zeugenstroom zelden of nooit zo verloopt als
gepland is. De dracht is niet precies I 14 dagen,
het percentage terugkomers schommelt, etc.
Een tijdelijk tekort of overschot aan stalplaatsen
kan het gevolg zijn. In de praktijk zijn er twee
belangrijke oplossingen voor handen: ( 1) de
instroom van het aantal dieren laten afnemen
waardoor er (in de toekomst) altijd voldoende
ruimte is om onregelmatigheden op te vangen,
en (2) het variëren van de criteria volgens welke
de dieren verplaatst worden (bijvoorbeeld eer-
der spenen, later verplaatsen van dekstal naar
drachtstal, etc.) De effecten van deze maatrege-
len op de bezettingsgraad en het bedrijfssaldo
zijn nooit uitvoerig bestudeerd. In de praktijk is
dit ook erg moeilijk omdat er vaak grote ver-
schillen tussen bedrijven bestaan. Bovendien zal
niemand zich geroepen voelen om uit te probe-
ren hoeveel onderbezetting nodig is om alle
onregelmatigheden op te kunnen vangen, sim-
pelweg omdat dat te veel geld kost, Daarom is
er een simulatiemodel op de computer
gemaakt.
Simulatiemodel
In het model wordt uitgegaan van een bedrijf
met 138  ligplaatsen, te weten 35 plaatsen in de
dekstal,  67 plaatsen in de drachtstal en 6 kraam-
afdelingen met elk 6 plaatsen, Gemiddeld zijn er
I 15 zeugen aanwezig. Een opfokzeug wordt op
een leeftijd van 30 weken aangekocht en
meteen in de dekstal  geplaatst, Aankoop vindt
één keer per 4 weken plaats en het aantal is
gebaseerd op het vewangingspercentage van de
zeugen. Aangeland in de dekstal  duurt het eerst
4 weken om de gewenste immuniteit te verkrij-
gen tegen o.a. het pawo-virus en enterovirus-
sen. In deze periode wordt al wel op bronst
gecontroleerd. Bij signalering van bronst wordt
bij deze opfokzeugen de dekdatum  op 21
dagen later vastgesteld of wanneer dit nog bin-
nen de immunisatieperiode valt op 42 dagen
later. Na de immunisatieperiode krijgen de
opfokzeugen nog 3 weken de tijd om voor het
eerst bronstig te worden, alvorens tot afvoer
wordt besloten. Na het dekken blijven de zeu-
gen nog 4 weken in de dekstal.
Komt een zeug terug voor dag 40 van de
dracht, en is haar gebruikswaarde (haar econo-
mische meetwaarde t.o.v. een vervangende
opfokzeug) hoog genoeg, dan wordt zij herdekt.
Anders vindt vervanging plaats.
Drachtige zeugen worden minimaal één week
voor de verwachte werpdatum in de kraamstal
geplaatst. Dit is om de zeugen voor het werpen
te kunnen laten wennen aan de nieuwe omge-
ving maar vooral om werpen in de drachtstal te
voorkomen wanneer de werkelijke werpdatum
afwijkt van de verwachte. Het vullen van de
kraamstal verloopt volgens het all-in all-out prin-
cipe. Het verschil in verwachte werpdata mag
hooguit twee weken zijn. Als een zeug op de
verwachte werpdatum gust blijkt te zijn dan
wordt ze afgevoerd en wordt de vrije plaats niet
meer opgevuld. Vier weken na het werpen
worden de biggen gespeend. Na het spenen
worden de zeugen met slecht beenwerk, uier-
problemen en andere gebreken die afvoer
noodzakelijk maken, opgeruimd. Hier eindigt
een productiecyclus. Bij elke nieuwe cyclus
wordt het gewenste aantal in te zetten zeugen
geoptimaliseerd. Hieruit wordt de gewenste
inzet per week herleid. Om aan de gewenste
inzet te voldoen worden (met voorrang) opfok-
zeugen ingezet aangevuld met de beste
gespeende zeugen, die beschikbaar zijn. Daarna
vinden er weer dekkingen plaats, en gaat het
proces verder zoals hierboven is omschreven.
In het model wordt verder uitgegaan van een
zeugenstapel met gemiddeld 8,8  grootgebrachte
biggen per worp en een worpindex van 2,04.
De aankoopprijs van een opfokzeug bedroeg
f 350,-.
De verkoopprijs van biggen was f I I O,-.
Ruimtescheppende maatregelen
In de uitgangssituatie voert het model de ver-
plaatsingen uit zoals die zojuist zijn aangegeven,
Het model kan echter meer. De effecten van de
volgende ruimtescheppende maatregelen (aan-
passing van de verplaatsingscriteria) kunnen
worden doorgerekend:
1.
ll.
III.
IV.
V.
Zeugen worden maximaal 3 weken eerder
dan de gebruikelijke 4 weken na inseminatie
van de dekstal  naar de drachtstal verplaatst
als er in de dekstal te weinig plaatsen
beschikbaar zijn:
Zeugen worden 2 weken (i.p.v. I week)
voor de verwachte werpdatum van de
drachtstal naar de kraamstal verplaatst als er
in de drachtstal te weinig plaatsen beschik-
baar zijn:
Biggen worden 7 dagen eerder gespeend
dan op de gebruikelijke 28 dagen na werpen
als er in de kraamstal te weinig plaatsen zijn;
De instroom van opfokzeugen wordt aange-
past als er in de kraamstal te weinig plaatsen
beschikbaar (dreigen te) zijn:
De afvoer van gespeende zeugen wordt
aangepast als er in kraamstal  te weinig plaat-
sen beschikbaar (dreigen te) zijn. F
19 ECONOMIE
Resultaten
De berekeningen met het simulatiemodel heb-
ben de volgende resultaten opgeleverd.
In de uitgangssituatie (dus zonder ruimteschep-
pende maatregelen) was de gemiddelde bezet-
tingsgraad 83% wat resulteerde in een bedrijfs-
saldo van f 80.2 14,--. Een flexibele verplaat-
singsgrens van dekstal naar drachtstal (maatregel
1) verbeterde de resultaten nauwelijks. Eerder
spenen (maatregel II) gaf een aanzienlijke verbe-
tering te zien. Dit effect leek ruimschoots vol-
doende om eventuele negatieve effecten van
eerder spenen te compenseren. Het flexibel
maken van alle verplaatsingsgrensen (maatrege-
len I t/m 111) leverde duidelijk betere resultaten
op dan alleen eerder spenen (bezettingsgraad
was 92% en bedrijfssaldo was f 94.638,-).  Het
toepassen van alle maatregelen, dus inclusief het
aanpassen van het aantal in te zetten en aan te
kopen dieren, verhoogde de resultaten het
sterkst (bezettingsgraad was 95% en bedrijfssal-
do was f 99.646,-).
Aanvullende berekeningen met het model lieten
zien dat een toename van de bedrijfsgrootte
(aantal ligpaatsen) altijd leidde tot een verbete-
ring van de resultaten. Er was wel sprake van
afnemende meeropbrengsten per extra ligplaats.
Het aankoop ritme beÏnvloedde  de resulaten.
Frequenter aankopen had betere resultaten tot
gevolg.
Conclusies
Het is mogelijk gebleken een simulatiemodel te
bouwen waarmee verschillende mogelijkheden
om ruimteproblemen op te lossen kunnen wor-
den doorgerekend. Echter het model is nu nog
voornamelijk een onderzoeksmodel.  Ook kun-
nen niet alle praktijksituaties worden ingebouwd
en ruimtescheppende maatregelen doorgere-
kend. De huisvesting van biggen bijvoorbeeld is
nog geen onderdeel van het model. Verplaatsin-
gen in groepshuisvesting van zeugen kunnen
eveneens niet worden ondersteund. In de prak-
tijk liggen ook daar veel problemen, In de
komende jaren zal het model verder worden
aangepast en uitgebreid, en in het praktijkonder-
zoek worden getoetst. Daarbij zal worden aan-
gesloten bij het zogenaamd TACT-project. Bin-
nen TACT zal het verplaatsingsmodel worden
gekoppeld met andere technisch-economische
simulatiemodellen, waarmee alternatieve maat-
regelen kunnen worden doorgerekend ter
ondersteuning van de (tactische) planning van
de veehouder. q
_‘.


http://library.wur.nl/WebQuery/wurpubs/15492

Simulatiemodel verplaatsingsstrategieen

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Name not available

NARCIS

Name not available

Wageningen Yield