In de recentelijk afgesloten 2e ronde met leghennen was één van de proeffactoren vroegrijpheid bij leghennen

Zanders, F.H.C.

Name not available

Vroegrijpe hennen lijken goede resultaten te geven

NARCIS 

Wageningen Yield 

Vroegrijpe hennen lijken goede resultaten te
geven
F. H. C. Zanders, stagiare LU Wageningen
In de recentelijk afgesloten 2e ronde met leghennen was één van de proeffac-
toren vroegrijpheid bij leghennen. Tegelijkertijd is een literatuuronderzoek
gedaan naar de invloed van het voerregime, het opfokgewicht en het lichtsche-
ma, op het tijdstip van legrijpheid en op de produktieresultaten van leghennen.
In dit artikel wordt een samenvatting gegeven.
Inleiding
Het is interessant om hennen op jongere
leeftijd in produktie te brengen, omdat daar-
mee de opfokperiode verkort wordt. Dit re-
sulteert in lagere opfokkosten. Ook worden
in het begin van de legperiode extra eieren
gelegd waardoor de totale produktie binnen
een gegeven legperiode hoger kan zijn. Een
vroegere legrijpheid kan echter een lager
eigewicht tot gevolg hebben, zodat het effect
van een hoger legpercentage teniet gedaan
wordt.
Het is belangrijk om meer inzicht te hebben
in de factoren die de legrijpheid beïnvloeden.
Daarom is een literatuuronderzoek gedaan
waarin de invloed van het tijdstip van le-
grijpheid op de produktie nagegaan is. Hier-
bij is ook gekeken naar de invloed van het
voerregime, het opfokgewicht en het licht-
schema in de opfokperiode op het tijdstip
van legrijpheid en op de produktieresultaten.
Er kan nu reeds opgemerkt worden dat in de
referenties, die in het literatuuronderzoek
gebruikt zijn, vaak tegenstrijdige resultaten
worden gevonden. Dit is waarschijnlijk voor
een groot deel een gevolg van verschillen in
proefomstandigheden, zoals het gebruikte
merk leghen, het klimaat, de lengte van de
legperiode en het jaar en seizoen, waarin het
onderzoek gedaan is. Desondanks is toch
geprobeerd de invloeden van de verschillen-
de factoren in kaart te brengen. Dit is gedaan
door de resultaten van de verschillende on-
derzoeken te middelen.
Invloed vroegrijpheid op produktie legpe-
riode
In 25 van de in totaal 58 verwerkte literatuur-
referenties werd een significant verschil in
leeftijd bij 50% produktie aangetoond. De
produktieresultaten van deze 25 Iiteratuurre-
ferenties zijn gemiddeld en de resultaten
hiervan zijn in tabel 1 vermeld.
Uit tabel 1 is af te leiden dat het lichaamsge-
wicht, zowel aan het begin als het einde van
de legperiode, hoger is voor de vroegrijpe
hennen. Het legpercentage is in praktisch
alle onderzoeken hoger voor de vroegrijpe
hennen. Deze hennen leggen over de gehe-
le periode gemiddeld ruim 1% meer eieren.
In het merendeel van de onderzoeken is het
eigewicht lager (ongeveer één gram) voor de
vroegrijpe hennen. In bijna alle onderzoeken
wordt een hogere eimassa  voor de vroegrij-
pe hennen gevonden. Gemiddeld produce-
ren deze hennen per dag zo’n 0,5 gram ei
meer dan later legrijpe  hennen. Verder lijkt
de voeropname wat hoger te zijn voor de
vroegrijpe hennen, maar de voerconversie
lijkt wel iets gunstiger.
Invloed lichtschema
Het lichtprogramma in de opfokperiode kan
4 Praktijkonderzoek 94/3
Tabel 1: het gemiddeld verschil in produktieresultaten van hennen die vroeg 50%
produktie bereikten ten opzichte van hennen die laat 50% produktie
bereikten en van hennen die vroeger met licht zijn gestimuleerd aan het
einde van de opfokperiode ten opzichte van hennen die minder met licht zijn
gestimuleerd.
{enmerk
Lft.50%  prod. (d)
Legpercentage
Eigewicht (g)
Eimassa  (g/h/d)
Voeropn. (g/h/d)
VC (kg voer/kg ei)
Uitval (%)
2e soort (%)
Lich.gew.  (g)
- begin /eg
- eind leg
Bereiken 50 % produktie Lichtstimulatie einde opfok
vroeg t.o.v. laat vroeg t.o.v. laat
Lager effect Hoger effect
-9,2 ( 2 5 )
-1,2 (3) +1,4 ( 1 7 )
-1,0 (16) +0,6 ( 7 )
-099 ( 1 ) +0,6 ( 1 6 )
-279 ( 3 ) +3,1 (7)
-0,ll (11) +0,03 (9)
-1,3 (6) +l,l (3)
-034 ( 3 ) O,l (2)
+131,0 (7)
-10,o ( 1 ) +132,0 (6)
Lager effect Hoger effect
-13,0 (11)
+2,5 ( 1 0 )
-1,8 ( 1 3 )
-091 (2) +0,3 ( 4 )
-5,6 ( 2 ) +4,1 (5)
-0,07 (3) +0,07 (4)
-391 (2) +0,7 ( 2 )
-033 (1)
+ 59,0 (2)
,141 ,o (3) + 66,O (2)
In de kolommen is het gemiddeld verschil per produktiekenmerk voor de onderzochte proeffactoren weerge-
geven, gevonden in de verschillende onderzoeken. Tussen haakjes is het aantal onderzoeken weergegeven
waarin de verschillen sifnificant waren.
worden onderverdeeld in 3 fases (begin,
midden en eind). Als eerste is de invloed van
het sneller en/of dieper teruggaan in het
aantal uren licht aan het begin en/of midden
van de opfokperiode nagegaan. Uit de lite-
ratuur zijn hiervoor de proefresultaten van 8
onderzoeken gemiddeld. Hieruit komt naar
voren dat het gemiddeld eigewicht en de
voerconversie duidelijk lager zijn (respectie-
velijk ongeveer 0,6 gram en ongeveer 0,03)
voor de hennen die aan het begin van de
opfokperiode vroeger en/of  dieper in aantal
uren zijn teruggebracht. Verder lijkt er een
trend aanwezig dat vroeger en/of  dieper te-
ruggaan in aantal uren licht aan het begin
van de opfokperiode een vroegere legrijp-
heid en een hoger legpercentage tot gevolg
heeft.
Ook de invloed van de lichtprogramma’s aan
het einde van de opfokperiode is nagegaan.
Hiervoor zijn uit de literatuur de resultaten
van 14 onderzoeken gemiddeld en hierbij is
vroeger en/of sneller met licht stimuleren
vergeleken met later en/of langzamer met
licht stimuleren aan het einde van de opfok-
periode. De resultaten hiervan zijn in tabel 1
weergegeven. Er zijn geen onderzoeken
met intermitterende verlichting meegeno-
men.
Uit tabel 1 is af te leiden dat het lichaamsge-
wicht, zowel aan het begin als het einde van
de legperiode, niet echt door het lichtpro-
Praktijkonderzoek 94/3 5
Tabel 2: het #gemiddeld verschil in produktieresultaten van in de opfok beperkt
gevoerde hennen ten opzichte van in de opfok ad libitum gevoerde hennen
en van hennen met een zwaarder opfokgewicht aan het einde van de
opfokperiode ten opzichte van hennen met een lichter opfokgewicht.
Beperkt voeren t.o.v. ad lib voeren Zwaarder opfokgewicht t.o.v.
lichter opfokgewicht
Kenmerk Lager effect Hoger effect Lager effect Hoger effect
Lfd. 50% prod. (d)
Legpercentage
Eige wich  t (g)
Eimassa  (g/h/d)
Voeropn. (g/h/d)
VC (kg voer/kg ei)
-097 (1) +13,1 ( 1 5 ) -697 (1)
-2,3 ( 1 1 ) +1,9 ( 5 ) -271 (1) +1,8 ( 3 )
-0,5 (6) +1,5 (16) +2,6 (12)
-0,8 (7) +1,5 (7) +2,4 (1)
-2,s (9) +2,2 (6) +12,7 (5 )
-0,13 (8) +0,15 (7) -0,Ol (1 ) +0,15 (7)
Uitval (%)
2e soort (%)
Lich.gew.  (g)
- begin leg
- eind leg
-097 (2) +0,9 (8) -3,4 (2) +4,6 (7)
-0,l (2) +0,4 (2)
-170,o (11) +lO,O (1 ) +251,0 (9)
- 84,0 (9) +60,0 ( 2 ) +244,0 (11)
In de kolommen is het gemiddeld verschil per produktiekenmerk voor de onderzochte proeffactoren weerge-
geven, gevonden in de verschillende onderzoeken. Tussen haakjes is het aantal onderzoeken weergegeven
waarin de verschillen sifnificant waren.
gramma  beïnvloed lijkt te worden. Gemid-
deld over alle onderzoeken wordt gevonden
dat de vroeg met licht gestimuleerde hennen
ongeveer 13 dagen eerder 50% produktie
bereiken. In alle onderzoeken wordt voor de
vroeg gestimuleerde hennen ook een hoger
gemiddeld legpercentage over de gehele
legperiode gevonden. Uit deze analyse komt
ook duidelijk naar voren dat de vroeg met
licht gestimuleerde hennen eieren van een
lager gewicht produceren. Gemiddeld over
alle onderzoeken is het eigewicht 1,8 gram
lager. Voor de overige kenmerken werden
geen duidelijke verschillen gevonden.
Invloed voerregime
In de opfokperiode kunnen hennen ad libi-
turn of beperkt gevoerd worden. Dit beper-
ken kan gebeuren door de hennen
kwantitatief, kwalitatief of in voertijd te beper-
ken. In dit literatuuronderzoek zijn de resul-
taten van 24 referenties naar ad libitum
versus beperkt voeren samengevat. De re-
sultaten hiervan zijn in tabel 2 weergegeven.
Uit deze tabel komt naar voren dat het dier-
gewicht zowel aan het begin als aan het
einde van de legperiode lager is voor de
beperkte dieren. Het verschil is aan het ein-
de van de legperiode echter wel kleiner ge-
worden. De beperkt gevoerde hennen
komen gemiddeld 13 dagen later aan de leg.
6 Praktijkonderzoek 94/3
Verder is het gemiddeld eigewicht voor de
beperkte dieren duidelijk hoger. Verschillen
in legpercentage zijn niet zo duidelijk aange-
toond, maar het lijkt erop dat beperkt gevoer-
de dieren toch iets minder leggen. Er zijn niet
echt duidelijke verschillen in eimassa,  voer-
opname en voerconversie aangetoond. Ook
lijkt de uitval van de beperkte hennen wat
hoger. Verder zijn er geen verschillen in het
percentage tweede soort gevonden.
Invloed opfokgewicht
In het literatuuronderzoek zijn de resultaten
van 12 onderzoeken gemiddeld waarin de
invloed op de legresultaten, van het opfok-
gewicht aan het einde van de opfokperiode
onderzocht is. De resultaten hiervan zijn in
tabel 2 weergegeven. In een aantal van deze
tussen de lichtere en zwaardere hennen be-
reikt door het toepassen van een voerbeper-
king. Uit tabel 2 komt naar voren dat het
gewichtsverschil tussen de zwaardere en de
lichtere hennen de gehele legperiode aan-
wezig blijft. De invloed op de leeftijd bij 50%
produktie is slechts in één onderzoek onder-
zocht en hierin werd gevonden dat lichtere
hennen significant later legrijp  werden. Het
legpercentage lijkt niet echt beïnvloed te
worden. In alle onderzoeken wordt een dui-
delijk hoger eigewicht voor de zwaardere
hennen gevonden. In slechts 5 onderzoeken
is ook naar de voeropname gekeken. In alle
5 de onderzoeken wordt een hogere voerop-
name voor de zwaardere hennen gevonden.
Verder wordt in de meeste onderzoeken een
hogere voerconversie en een hoger uitvals-
onderzoeken zijn de gewichtsverschillen percentage gevonden.
Conclusies
Uit het literatuuronderzoek kan geconcludeerd worden dat het beperkt voeren van
de hennen in de opfokperiode en het niet zo vroeg en/of snel met licht stimuleren aan
het einde van de opfokperiode tot een uitstel van de legrijpheid leidt. Ook de hennen
lichter opfokken lijkt een latere legrijpheid tot gevolg te hebben. Verder kan gecon-
cludeerd worden dat vroegrijpe hennen ten opzichte van hennen die later legrijp
worden de volgende resultaten geven in de legperiode:
l een hoger lichaamsgewicht aan het begin en het einde van de legperiode;
l meestal een hoger legpercentage;
l meestal een lager eigewicht;
l meestal een hogere eimassa;
l meestal een hogere voeropname.
Verder lijkt de voerconversie in de meeste gevallen wat lager te worden.
Met de resultaten en conclusies uit dit literatuuronderzoek kan tot de volgende
aanbevelingen voor de nederlandse legpluimveehouderij gekomen worden. De
legpluimveehouder zou, door het eerder in produktie brengen van zijn koppel, een
hoger legpercentage en een hogere dagelijkse eimassa  kunnen behalen. Verder lijkt
het mogelijk om met vroegrijpere hennen een gunstiger voerconversie te beha-
len.0
Praktijkonderzoek 94/3 7


Vroegrijpe hennen lijken goede resultaten te geven

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Name not available

NARCIS

Wageningen Yield