Ondanks het regelmatig mengen is het niet gelukt drijflaagvorming onder de afdekking te voorkomen

Gunnink, H.

Houwelingen, K.M., van

Kroodsma, W.

Wageningen Yield 

Ook onder drijvende mestafdekking ontstaat
drijflaag
H. Gunnink  (sectie techniek en milieu PR)
W. Kr-oodsma (IMAG-DLO-Wageningen)
K. hl. van Houwelingen (ROC Zegveld)
In 1989 is in verband met de beperking van de NH3-emissie  besloten de beide silo’s
op ROC Zegveld af te dekken. Er is gekozen voor afdekkingen die op de mest drijven
om te onderzoeken welke mogelijkheden er met dit type afdekking zijn op mest die
van nature een sterke drijflaagvorming heeft. Ondanks het regelmatig mengen is het
niet gelukt drijflaagvorming onder de afdekking te voorkomen. In het gedeelte van de
mestsilo recht tegenover de mixer ontstaat toch een drijflaag. Wel is bereikt dat de
drijflaag dunner is en niet meer de gehele silo beslaat. Vóór het aanwenden is de
drijflaag met hulpmiddelen door de mest gemengd. Dit kost tijd en arbeid, waarvoor
uit veiligheidsoverwegingen extra voorzieningen moeten worden getroffen. Het
plaatsen van een tweede dompelmixer of het inzetten van een dompelmixer op twee
plaatsen in de silo zijn mogelijkheden om de mest goed te mengen.
De mogelijkheden om het mengresultaat van polystyreen-schuimplaten van 1 x 2 m. De platen
mest onder drijvende afdekkingen te beoordelen zijn geheel ingepakt met polyethyleenfolie. Door
zijn beperkt. Wanneer tijdens het mengen langere het folie zijn de afzonderlijke platen met elkaar
tijd geen stukken drijflaag worden gezien in de verbonden tot een sluitende afdekking. De afdek-
mixeropening en tussen de afdekking en de silo- king is op meerdere plaatsen verankerd met, op
wand wordt aangenomen dat de mest homogeen de vloer en aan de wand bevestigde, roestvrij-
van samenstelling is. staaldraden.
Op ROC Zegveld zijn in 1987 een houten en een
betonnen silo gebouwd voor de opslag van mest.
Beide silo’s zijn onderheid, hebben een diameter
van 14 meter en zijn uitgerust met een dompel-
mixer van 73  kW die in beide silo’s kan worden
gebruikt. De mest die in de silo’s wordt opgesla-
gen is afkomstig van rundvee gevoerd met een
rantsoen van grassilage en krachtvoer. De erva-
ring is dat in de loop van de tijd gemakkelijk een
drijflaag op deze mest ontstaat. Deze drijflagen
vormden, ondanks de dikte van meer dan één
meter, geen probleem bij het mengen van de
mest.
De silo’s zijn na het plaatsen van de afdekkingen
op dezelfde manier gebruikt als voor die tijd. Dat
wil zeggen dat tijdens de stalperiode de silo’s in
enkele keren zijn gevuld en dat de mest in de
silo’s pas kort voor het aanwenden is gemengd.
De mest wordt gemengd met een elektrische
dompelmixer van 73 kW. Deze is in beide silo’s
te gebruiken. De mixer hangt aan een frame
waarlangs de mixer in verticale en horizontale
richting in de gewenste stand is in te stellen.
Daardoor leent dit type zich goed voor het men-
gen van mest onder drijvende afdekkingen.
Drijflagen
De houten silo is in 1989 afgedekt. De afdekking
is vervaardigd uit tweezijdig pvc-gecoat polyes-
terweefsel. Het zeil is rondom bevestigd aan een
polyethyleen buis van 250 mm die tevens dient
als waterkering. De afdekking is met één, op de
vloer en aan de wand bevestigde, roestvrijstaal-
draad verankerd.
Een jaar later is ook de betonnen silo afgedekt.
Deze afdekking is opgebouwd uit 40 mm dikke
Het onderzoek is gericht op het ontstaan en het
mengen van drijflagen onder drijvende afdekkin-
gen. Het goed mengen van drijflagen is belangrijk
om homogene mest te krijgen. Verder kunnen
stukken drijflaag tot verstoppingen van mestlei-
dingen leiden en geven stukken drijflaag die na
het legen in een silo achterblijven, verlies van op-
slagcapaciteit. Dit verlies van capaciteit kan na
verloop van tijd een behoorlijke omvang bereiken.
44 Praktijkonderzoek 94- 1
Ontmenging en mengresultaat
In 1990 is tijdens de bewaring van de mest onder
de afdekking in de houten silo een drijflaag op de
mest ontstaan. De drijflaag was op het moment
van mengen ruim één meter dik.
De dompelmixer is halverwege de drijflaag inge-
steld om het grootste mengeffect te verkrijgen.
Verder is de werkrichting regelmatig veranderd.
Ondanks deze manier van werken was de drijf-
laag na 20 uur slechts tot de helft van de diame-
ter van de silo gemengd. Om een betere menging
te verkrijgen is de horizontale stand van de dom-
pelmixer gewijzigd in een hoek van 45 graden
naar boven. Door het wijzigen van de mixerstand
is de menging verbeterd. Desondanks is tegen-
over de mixer een deel van de drijflaag intact ge-
bleven. Uiteindelijk is met een pomptankwagen
en een spuitkop  de drijflaag tussen de afdekking
en de silowand  losgespoten waarna de drijflaag
onder de afdekking naar de mixer is gedreven en
gemengd. In 1991 is het mengen in de houten
silo op vrijwel gelijke wijze verlopen als in het
voorgaande jaar.
De betonnen silo was in 1991 voor het eerst af-
gedekt. De afdekking in deze silo was tegenover
de mixer voorzien van een hijsconstructie om het
drijfdek  iets op te lichten tijdens het mengen.
Deze is tijdens het oplichten defect geraakt. Als
gevolg hiervan is de afdekking tijdens het men-
gen naar de mixer gedreven en beschadigd. In
januari 1992 is een verbeterde versie van dit type
drijfdek  geplaatst. Met de constructie hiervan zijn
geen problemen geweest tijdens het mengen van
de mest onder de afdekking (zie Praktijkonder-
zoek april 1992).
Mixregime
Om de vorming van een drijflaag en alle moeite
om deze weer door de mest te mengen te voor-
komen is gedurende de opslag van de mest in
1991/92  een mixregime ingesteld. Na de eerste
keer overpompen van de mest naar de silo’s
wordt de mest iedere 14 dagen gemengd. Het
mengen wordt zolang voortgezet totdat op het
oog alle mest is gemengd. De werkrichting van
de mixer wordt hierbij regelmatig veranderd om
het mengresultaat te verbeteren. Als na 14 dagen
geen nieuwe drijflaag is ontstaan kan het mengin-
terval worden vergroot.
De beoordeling van het mengen vindt plaats op
basis van de mest die zichtbaar is tussen de af-
dekking en de silowand  recht tegenover de
mixer. Op deze plaats is de afstand tot de mixer
het grootst en is de mengwerking van de mixer
het minst.
Resultaat
Ondanks het regelmatig mengen van de mest is
Praktijkonderzoek 94- 1 45
in beide silo’s toch een drijflaag ontstaan. In te-
genstelling tot de voorgaande jaren ontstonden
de drijflagen niet in de hele silo maar slechts in
dat deel waar de afstand tot de mixer het grootst
is. In beide silo’s was bij ongeveer 1/3 van de
silo-omtrek tegenover de mixer een drijflaag te
zien tussen de afdekking en de silowand. Hoe
groot de gehele oppervlakte van de drijflaag was
kon niet worden beoordeeld. De dikte van deze
drijflagen was kort voor uitrijden 40 cm. Zowel de
oppervlakte als de dikte van de drijflagen was na
het regelmatig mengen van de mest geringer dan
wanneer de mest tijdens de opslag niet werd ge-
mengd.
Hoewel het de bedoeling was om door te gaan
met mengen totdat er geen drijflaag meer zicht-
baar was, is dit niet gedaan omdat bij de mede-
werkers van Zegveld  de indruk bestond dat lan-
ger mengen nauwelijks invloed had op het resul-
taat. Het mixinterval van 14 dagen is later in de
opslagperiode enkele keren overschreden. De in-
druk was dat dit geen invloed had op de afmeting
van de drijflaag. In hoeverre de dikte van de drijf-
laag hierdoor werd beinvloed is niet duidelijk.
Voor het aanwenden van de mest moet de aan-
wezige drijflaag door de mest zijn gemengd. Om-
dat dit met de dompelmixer onvoldoende lukte is
in de betonnen silo met een vacuümtank lucht
onder de afdekking geblazen. De lucht is via de
uitstroomopening in de bodem van de silo onder
de afdekking gepompt. Dit is gebeurd bij statio-
nair toerental van de trekker. De afdekking kwam
al snel omhoog, zij het onregelmatig door regen-
water op verschillende plaatsen op de afdekking.
Door het omhoog komen is de verkleving tussen
drijflaag en afdekking op een aantal plaatsen ver-
dwenen en zijn delen van de drijflaag naar de
mixer gedreven. Deze stukken drijflaag waren te
zien bij de mixopening in de afdekking. De drijf-
laag die zichtbaar was tussen de silowand  en de
afdekking was na een uur nauwelijks kleiner ge-
worden. Om de drijflaag door de mest te mengen
is tijdens het mengen met de dompelmixer met
een pomptankwagen mest uit de silo gepompt
en via een spuitkop vlak boven de bodem weer
teruggespoten. De inzet van de extra mengvoor-
ziening in de vorm van de spuitkop vlak boven de
bodem heeft niet bijgedragen tot het door de
mest mengen van de drijflaag. Omdat vlak langs
de wand van de silo de staaldraden lopen voor
de verankering van de afdekking bestaat het ver-
moeden dat de drijflaag tegen deze draden blijft
hangen. Tenslotte is met een plank de drijflaag
tussen de afdekking en de silowand  losgestoten
waarna de mest hier zichtbaar draaide.
Nadat gedurende een half uur geen stukken drijf-
laag meer gezien waren in de mixopening is aan-
genomen dat de mest homogeen van samenstel-
ling was en is het mixen gestopt.
De drijflaag in de houten silo is evenals de voor-
gaande jaren door de mest gemengd door met een
pomptankwagen en een spuitkop  de drijflaag tus-
sen de afdekking en de silowand  stuk te spuiten.
Ten slotte
Ondanks regelmatig mixen met een dompelmixer
onder de drijvende afdekking bleek een drijflaag
niet geheel te voorkomen. Een tweede mixer of
de mixer op twee verschillende plekken plaatsen
is een mogelijkheid om de mest goed te mixen.
46 Praktijkonderzoek 94- 1


Ook onder drijvende mestafdekking ontstaat drijflaag

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Wageningen Yield

NARCIS