De verwachting is dan ook dat op termijn veel bedrijven eenzelfde mineralenoverschot weten te bereiken als de MDM-bedrijven nu. Dit kan door een efficiëntere bedrijfsvoering en door verlaging van krachtvoer- en kunstmestgiften

Zaalmink, B.W.

Wageningen Yield 

MDM-bedrijven volgen proefbedrijven met
mineralenoverschot
B.W. Zualmit?k  (LEI-Redetacheerde htj het PR)
De MDM-bedrijven volgen als voorloopbedrijven de proefbedrijven met de mineralen-
overschotten. De MDM-bedrijven weten dit resultaat te bereiken door een efficiënte
bedrijfsvoering, en daardoor een verlaging van de hoeveelheid krachtvoer en kunst-
mest. Deze efficiënte bedrijfsvoe- ring komt in alle bedrijfsresulta-
ten, zoals mineralenoverschot- ten alsook de financiële resulta-
ten tot uiting. Dit houdt in dat <g2 ook voor praktijkbedrijven
mogelijkheden aanwezig zijn, zon- ” . der dat dit ten koste hoeft te
gaan van het financiële resultaat. De verwachting is dan ook dat op termijn veel
bedrijven eenzelfde mineralenoverschot weten te bereiken als de MDM-bedrijven nu.
Dit kan door een efficiëntere bedrijfsvoering en door verlaging van krachtvoer- en
kunstmestgiften.
De resultaten van de MDM-bedrijven laten zien
dat het mogelijk is om gunstige mineralenover-
schotten te behalen. Uit een vergelijking van de
MDM-bedrijven met gespecialiseerde melkvee-
bedrijven uit de LEI-steekproef en met DELAR-
bedrijven blijkt dat de MDM-bedrijven zeker geen
buitensporige bedrijven zijn (tabel 1). Gemiddeld
is op de MDM-bedrijven de jongveebezetting iets
lager en is de melkproduktie per koe hoger dan
op de LEI- en de DELAR-bedrijven. Ondanks de
hogere melkproduktie per koe is op de MDM-be-
drijven de krachtvoergift per koe lager. Met name
op de DELAR-bedrijven wordt veel krachtvoer
verstrekt. De kunstmestbemesting ligt voor de
drie groepen op een ongeveer gelijk niveau.
Het saldo per ha is op de MDM-bedrijven f 1300
hoger dan op de LEI-bedrijven en f 300 hoger
dan op de DELAR-bedrijven.
De mineralenoverschotten bekeken
Voor de beoordeling van de mineralenoverschot-
ten van de MDM-bedrijven zijn deze in tabel 2
vergeleken met verschillende groepen bedrijven.
Hierbij zijn de volgende bedrijven onderscheiden:
LEI-praktijkbedrijven, DELAR-bedrijven,  MDM-
bedrijven, NMI-bedrijven en proefbedrijven van
het PR. De LEI- en de DELAR-bedrijven  kunnen
worden gezien als een afspiegeling van de prak-
MDM-bedrijven vormen een goede afspiegeling van de Nederlandse melkveehouderij.
Praktijkonderzoek 94-6 55
Tabel 1 Enkele technische en economische kengetallen van MDM-, LEI- en DELAR-bedrijven in 1992/93
MDM LEI DELAR
Aantal bedrijven
Voederoppervlakte (ha)
Aantal melkkoeien
Jongvee per 10 melkkoeien
Melk per koe (kg)
Melk per ha (kg)
Krachtvoer per koe (kg)
kunstmest N per ha grasland (kg)
Saldo opbrengst minus
bijkomende voerkosten (gld/ha)
13 348 1.504
30,4 37,3 28,6
54,5 63,7 54,9
871 837 894
7.310 6.973 7.086
13.361 12.108 13.602
2.132 2.144 2.422
284 293 290
10.761 9.458 10.443
5 6 Praktijkonderzoek 94-6
tijk. De twee NMI-bedrijven zijn intensief door het
NMI begeleid om mineralenemissies te beperken.
Op deze bedrijven is een aantal maatregelen ge-
nomen, zoals geintegreerde bemesting, emissie-
arme toediening van mest en maatregelen ter
voorkoming van ammoniak-emissie in stal en
mestsilo.
Op de proefbedrijven van het PR wordt al vanaf
1987/88  een mineralenbalans bijgehouden. Op
deze bedrijven is in een vroegtijdig stadium aan-
dacht geschonken aan het mineralenmanage-
ment en is getracht de mineralenoverschotten te
verminderen. Vooral de eerste jaren is forse winst
geboekt, wat werd bereikt door:
- een efficiënt gebruik van dierlijke mest
- een groter aandeel klaver
- afzet van dierlijke mest om het kali-overschot te
verminderen.
Uit tabel 2 blijkt dat de proefbedrijven een zeer
gunstig resultaat hebben, gevolgd door de NMI-
bedrijven. De mineralenoverschotten van de DE-
LAR-bedrijven zijn iets hoger dan die van de LEI-
bedrijven. Dit wordt wellicht veroorzaakt door de
iets hogere intensiteit van de DElAR-bedrijven.
De MDM-bedrijven vertonen een middenpositie
tussen de praktijkbedrijven en de proefbedrijven.
In figuur 1 staan de uitkomsten van de N-over-
schotten vanaf 1987/88  tot en met 1992/93  voor
de proefbedrijven, de MDM-bedrijven en de LEI-
bedrijven. In de eerste jaren zijn op de proefbe-
Tabel 2 Mineralenoverschotten op verschillende
bedrijven in 1992/93 (kg/ha)
N P K
(Proef)bedrijven
PR 270 16 37
NMI 287 22 58
MDM 318 23 62
LEI 387 26 75
DELAR 398 31 98
drijven de mineralenoverschotten verlaagd door
minder aanvoer in de vorm van krachtvoer en
kunstmest. In het jaar 1990/91  is op de proefbe-
drijven relatief veel dierlijke mest afgevoerd, wat
een gunstige invloed heeft op het mineralenover-
schot. Op de praktijkbedrijven is vanaf 1989/90
een geleidelijke daling van het N-overschot te
constateren. De MDM-bedrijven hebben in
1989/90  een bijna gelijk overschot als de LEl-be-
drijven, maar weten in de daarop volgende jaren
duidelijk lagere N-overschotten te behalen. Deze
bedrijven hebben in die betreffende jaren bewust
maatregelen genomen om het overschot te be-
perken. We zien ook dat tijdens het laatste jaar
op MDM-bedrijven (1992/93)  het N-overschot
nauwelijks meer afgenomen is. Het lijkt dus vrij
lastig te zijn om, ondanks veel inspanning en be-
geleiding, het N-overschot nog verder te verlagen
zonder grote financiële offers te brengen.
De proefbedrijven van het NMI zijn niet in de fi-
guur weergegeven. Deze volgen echter de PR-
proefbedrijven. Op deze bedrijven nam, evenals
op de PR-proefbedrijven, het N-overschot in het
Figuur 1 N-overschot in kg per ha van verschillende
groepen bedrijven
Kg Nlha
600 1
I - woef
500 ;
bedrijven
--- MDM
"i \ 'LE'
2 0 0
100 J
0 1.I
86187 87188 aal89 89190 go/91 91192 92193
Boekjaar
De eerste winst wordt behaald bij een efficiënt gebruik van krachtvoer en kunstmest.
boekjaar 1992/93  weer iets toe als gevolg van
droge weersomstandigheden in 1992, waardoor
extra voer moest worden aangekocht. Ook de
DELAR-bedrijven zijn niet in de figuur weergege-
ven. De N-overschotten van deze bedrijven zijn
iets hoger dan die van de LEI-bedrijven.
MDM-bedrijven tussen de praktijk- en de proef-
bedrijven in ligt.
Gebleken is dat op MDM-bedrijven de fosfaatbe-
mesting beter op de behoefte afgestemd kan
worden, zodat men een overschot kan behalen
van mogelijk iets lager dan de huidige 22 kg P (=
50 kg fosfaat).
De P-overschotten van de verschillende groepen Ook bij de kali-overschotten weten de proefbe-
bedrijven zijn in figuur 2 weergegeven. Ook hier drijven de gunstigste resultaten te behalen (figuur
weten de PR-proefbedrijven het P-overschot te 3). De scherpe daling bij de proefbedrijven in
verlagen tot 15 à 20 kg P per ha (= 34 à 46 kg 1990/91  wordt vooral veroorzaakt door de afvoer
fosfaat). De praktijkbedrijven behalen een over- van organische mest. Ook hier behalen de MDM-
schot van rond 30 kg P (= 68 kg fosfaat) per ha, bedrijven een resultaat tussen de praktijk- en de
terwijl ook in dit geval het P-overschot van de proefbedrijven in.
Figuur 2 P-overschot in kg per ha van verschillende Figuur 3 K-overschot in kg per ha van verschillende
groepen bedrijven groepen bedrijven
Kg N/ha
60
1
50 J
- p r o e f
bedrijven
--- RDM
Kg N/ha
160 !
40 i iEI
30 I
l 
--_ -- .
‘.._ __=
20 ‘.<T
10 ’
- proef
bedrijven
--- MDM
LEI
0L
86/87sj/88 88l89 8919090191 z92 &93
IIJ--7
86187 87188 88/89 89/90 90/91 91/92 92193
Boekjaar Boekjaar
Praktijkonderzoek 94-6 57


MDM-bedrijven volgen proefbedrijven met mineralenoverschot

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Wageningen Yield

NARCIS