In dit tweede artikel wordt ingegaan op deze Bedrijfs Vergelijkende Maatstaf, die toegepast is op MDM-bedrijven

Zaalmink, B.W.

Wageningen Yield 

Economische resultaten MDM-bedrijven pakken
goed uit
B.W. Zaalmink (LEI-DL0 detachement hij het PR)
In het artikel over de kostprijs van melk op MDM-bedrijven bleken er grote verschil-
len tussen bedrijven te zijn. Dit maakt het beoordelen van de resultaten erg moeilijk,
omdat elk bedrijf (of groep van be-
goede economische vergelijk-
van de Bedrijfs Vergelijkende CZ>
drijven) weer anders is. Voor een
ing is door LEI-DL0 de methode
Maatstaf (BVM) ontwikkeld. Zo
kan een bedrijf vergeleken worden met andere bedrijven die dezelfde
kenmerken hebben melkproduktie per ha/koe, jongveebezetting, aandeel voederge-
wassen, enz). In feite wordt dus gecorrigeerd voor de belangrijkste factoren. In dit
tweede artikel wordt ingegaan op deze Bedrijfs Vergelijkende Maatstaf, die toege-
past is op MDM-bedrijven.
Voor elk MDM-bedrijf is de Bedrijfs Vergelijkende
Maatstaf berekend. Deze maatstaf geeft de
waarde weer van het gemiddelde LEI-bedrijf met
dezelfde (hiervoor genoemde) kenmerken. Het
verschil tussen maatstaf en resultaat wordt dan
niet veroorzaakt door deze voorgaande, maar
door andere factoren. Een hoog saldo per ha kan
betekenen dat het bedrijf een gunstig saldo heeft,
maar dit kan ook komen doordat het bedrijf erg
intensief is. De maatstaf corrigeert voor deze in-
tensiteit. De maatstaf wordt elk jaar vastgesteld
met de resultaten van ongeveer 350 melkveebe-
drijven die door LEI-DL0 worden gevolgd. De
maatstaf corrigeert ook voor de weersomstan-
digheden, wanneer er tenminste niet te grote re-
gionale verschillen zijn.
Voor MDM-bedrijven is voor een groot aantal
kengetallen de maatstaf berekend. Hoe deze
Figuur 1 Voerkosten per 100 kg melk op MDM-be-
_drijven in 1992/93
gld/l 00 kg
5 6 7 8 9
bedrijf
m krachtvoer m ruwvoer
maatstaf gebruikt kan worden wordt toegelicht
aan de hand van de voerkosten van MDM-bedrij-
ven.
Voerkosten meeste MDM-bedrijven lager dan
gemiddelde
In figuur 1 staan de voerkosten per 100 kg melk
voor de afzonderlijke MDM-bedrijven. De voer-
kosten zijn opgesplitst in kracht- en ruwvoer. De
ruwvoerkosten bestaan zowel structuurrijk ruw-
voer (bijvoorbeeld snijmais), als structuurarm
ruwvoer (bijvoorbeeld perspulp). Deze laatste ca-
tegorie wordt in de praktijk vaak als krachtvoer
beschouwd maar in de bedrijfseconomische
boekhouding als ruwvoer geboekt. De totale
voerkosten variëren van 10,61  cent tot 22,71  cent
per kg melk. Het bedrijf met de laagste voerkos-
ten heeft een lage jongveebezetting, verstrekt
weinig krachtvoer en verbouwt zelf ook wat
krachtvoer. Het bedrijf met de hoogste voerkos-
ten is intensief, koopt veel ruwvoer aan, en heeft
bovendien een hoge jongveebezetting.
Zoals aangegeven zijn voerkosten afhankelijk van
bijvoorbeeld de melkproduktie per koe, de inten-
siteit van het bedrijf en de jongveebezetting. Bij
de berekening van de maatstaf wordt behalve
voor deze factoren ook nog rekening gehouden
met de aanwezigheid van vleesvee, het veeslag,
het aandeel overige voedergewassen en de N-
gift. Voor elk MDM-bedrijf is de maatstaf voor
voerkosten berekend. In figuur 2 is deze maatstaf
weergegeven als afwijking van de werkelijke
voerkosten. Als een bedrijf zich onder de horizon-
16 Praktijkonderzoek 94-3
tale nullijn bevindt, heeft het bedrijf relatief gunsti-
ge (lagere) voerkosten. Negen van de dertien
MDM-bedrijven hebben voerkosten die lager zijn
dan het gemiddelde bedrijf.
Opvallend is dat bedrijf acht in geld uitgedrukt
hoge voerkosten heeft, maar dat na correctie
deze voerkosten toch lager zijn dan van tevoren
werd aangenomen. Het bedrijf blijkt zelfs beter te
zijn dan de maatstaf.
Spreiding in netto resultaat en arbeidsop-
brengst
Evenals bij de in voerkosten is ook de spreiding
in arbeidsopbrengst en netto resultaat erg groot.
De arbeidsopbrengst (de vergoeding voor de ge-
leverde arbeid) is gemiddeld f 19,67  en varieert
van f 3,98  tot f 33,83  per 100 kg melk. Het netto
resultaat varieert van -f 48,34  tot f 2,69  per 100
kg melk. Bij een netto resultaat van nul wordt de
ingezette arbeid volledig vergoed. In de land-
bouw is het gebruikelijk dat men met een lagere
arbeidsvergoeding genoegen neemt.
In de praktijk zijn grote verschillen tussen bedrij-
ven in kostprijs heel gewoon. In het boekjaar
1991/92  haalden de 20 % beste bedrijven in de
LEI-steekproef een kostprijs van f 93,15,  de 20
% slechtste bedrijven een kostprijs van fl41,80
per 100 kg melk. De arbeidsopbrengst varieert
van f 8,30  tot f 24,251  per 100 kg melk. Dit ver-
schil komt in eerste instantie door de arbeidskos-
ten, en vervolgens door de bedrijfsopzet en het
management.
Ook voor arbeidsopbrengst en netto resultaat
kunnen maatstaven worden berekend. De ge-
middelde maatstaf voor arbeidsopbrengst per
100 kg melk van de MDM-groep is f 16,95  per
100 kg melk, zodat het verschil ten opzichte van
het resultaat f 2,81  bedraagt. Gemiddeld halen
de MDM-bedrijven dus een betere arbeidsop-
brengst dan de maatstaf. Dit geldt ook voor het
netto resultaat. Het verschil tussen maatstaf en
werkelijk resultaat van de MDM-groep is f 1,31.
Ook hieruit blijkt dat de MDM-bedrijven econo-
misch goed meekunnen in de melkveehouderij.
De LEI-boekhouding geeft eveneens inzicht in de
besparingen. De MDM-bedrijven hebben dit
boekjaar, ondanks de negatieve netto resultaten,
gemiddeld toch nog kunnen besparen (gemid-
deld f 48.000 per bedrijf). Deze besparingen (en
daarmee een toename van het eigen vermogen)
zijn noodzakelijk uit oogpunt van continu’iteit van
de bedrijven.
Figuur 2 Afwijking werkelijke voerkosten en de voer-
kosten volgens de maatstaf (gld/lOO kg
melk) in 1992/93
gld/lOO  kg
61
-8
1
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
bedrijf
Voerkosten zijn onder meer afhankelijk van de bedrijfsintensiteit.
Praktijkonderzoek 94-3 17


Economische resultaten MDM-bedrijven pakken goed uit

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Wageningen Yield

Name not available

NARCIS