Empirische data worden geanalyseerd op de vraag in hoeverre er onder relatief welgestelde Nederlanders sprake is van monetarisering en of dit een element van een levensstijl i

Hoog, K., de

Ophem, J.

Wageningen Yield 

combinatie van werk en gezin. In: Ch. Brinkgreve, B. Kruithof, B. van Stolk en G .  de Vries (red.) Overdragen en 
efinsen. Over sociale erjenissen. Amsterdams Sw~ologisch T~jdschrift, 21, 100-120 
Auteurs 
Dr Kees de Hoog en Dr Johan van Ophem zljn verbonden aan de Vakgroep Huishoudstudies van 
teit Wagenmngen, postbus 8060, 6700 DA Wageningen. 
* .  
MONETARISERING IN DE 
HUISHOUDING: EEN ANALYSE 
VAN DE HUISHOUDVOERING V A ~  
RELATIEF WELGESTELDEN. 
lyrrqa% apoy~auia~ssaib a~d!llnut azfy&hhs uaa aM uaqqaq 
la aIiaAaoy ur urn uapqt+ien apuarqyJaa ap uen ua 
apaam ap @ual .'pm n 



nsten worden door een minderheid van de populatie gebruikt: belastingadviseur/ 
ountant 26 procent; glazenwasser 24 procent; tuinman 21 procent; kinderopvang 
procent; klusjesman 17 procent en naaister 3 procent. Van de ouders met jonge 
nderen rnaakt 80 procent gebruik van een of andere vorm van kinderopvang. 
an de gehele populatie heeft 81 procent zich voorzien van deze vorm van monetari- 
sering. De verdere verdeling is als volgt: 28 procent doet een een vorm van moneta- 
risering van dienstverlening, 28 procent aan twee, 13  procent aan drie, 7 procent 
aan vier, 4 procent aan vijf en 1 procent aan zes vormen van de zeven. 
De gerniddelde uitgaven aan de dienstverlening door de gebruikers zijn f 249 per 
maand voor de werkster en f 550 per maand voor kinderopvang. De uitgaven aan 
de andere vormen van dienstverlening zijn op jaarbasis gevraagd. Het betreft hier 
uitgaven die over het jaar verspreid zijn. De gemiddelden hiervan varieren sterk: er 
zijn naast de niet-gebmikers ook 'kleingebruikers' en 'grootgebruikers'. 
Gemiddeld besteden de relatief welgestelden, inclusief de niet-gebruikers, f 377 per 
maand aan de werkster en kinderopvang. Ze besteden f 1831 per jaar aan de andere 
vormen van diens~verlening. Gemiddeld wordt er door de populatie f 436 per 
maand aan de zeven vormen van dienstverlening uitgegeven met een aanzienlijke 
spreiding (standaarddeviatie f 594). Er wordt circa 6 procent van het netto huis- 
houdinkomen aan deze vorm van monetarisering besteed. 
Tabel 2 geeft de resultaten weer van de stapsgewijze regressie op de natuurlijke 
logaritme van de uitgaven aan dienstverlening als afhankelijke variabele -de natuur- 
Iijke logaritme geeft de betere statistische fit- en de in de vorige paragraaf genoemde 
onafhankelijke variabelen. 
Bij de sorn van de uitgaven aan werkster en kinderopvang verklaren netto-huis- 
houdinkomen, aantal uren betaald werk door de leden van het huishouden en het 
aantal kinderen de verschillen in de uitgaven hieraan. Des te hoger het huishoudin- 
komen, des te meer kinderen en des te meer uren er betaald werk door de leden van 
het huishouden verricht  word^, des te meer er aan werkster en kinderopvang wordt 
besteed. Bij de meer in het jaar gespreide dienstverlening heeft alleen het huishoud- 
inkomen een sterk positief effect. 
De uitgaven aan monetarisering via dienstverlening worden bij de onderzoekspopu- 
latie bepaald door drie 'klassieke' variabelen: kindertal, huishoudinkomen en het 
aantal uren betaald werk door de leden- (echt)paren- van een huishouden. 
Huishoudelijke apparatuur 
Monetarlsenng ook plaats vlnden door her gebnuk van apparaten Daarvan z i p  er 
vtjf opgenomen de snelkookpan, de keukenmachme, de afwasmachme, de losse 
diepvr~esk~s~ en de magnetron Arbeidsbesparende apparaten zoals een stofzuiger of 
een wasmachme heeft bijna elk huishouden en leveren daarom geen onderscheid 
OP 
Van de populatie heeft 5 procent geen van de bovengenoemde vl~f apparaten, 12 
procen~ een, 21 procent twee, 22 procent dne, 21 procent mer en 19 procent vqf 
apparaten. 
Geprefabrksarder d & g  
Monetarisering van voeding km hvk 
van gernakavaeding. Hierover k b h  we 
van Ophem, 1994) zodar we dit hiel: kpt 
In het algemeen kan worden gtzegd &t 2 
prbceat (we1 'eweigen brood. 
.'wonetarisering kan ook plaatsvinden, we hebbm $it re& wm1(1:, door &e:bmik te 
h&m van bijvoorbeeld tr iteurs en buitenshuis eten. Van de populatie m k t  20 
? .tr, - f +roteiikwee keer of meer.per maand gebruik van de diemen van ecn traiqur. Uit 
itmkaaddis~bi$ d a e  huishoudens van relsltief welgestelden p p u h r .  Vm de h u b  
hk~~$$h&ft;tl~ procent de afgelopen maand tenmmste e n  keer een restaurant 
bkr@it;bkenlulichesh niet rneegerekend). A m  buitenshuls eten wordt per maand 
k@dde1~~:3i?4:~ door de eters uitgegeven. 
Nqqt kt kopen van,geprefabriceerde voedsel, waarvan de diepvriesprodukten een , 
on$eZr$d@$etl~he~ gebruik van de traiteur eri/of het eten buitenshuis is er nog 
&n2c@&&g$jkh&b;p~ezig otn tijd te besparen, namelijk door een rationeel 
i@&@geedragi SlerXlwB procent van de pop~larie doet minder dan &n k e a  per 
5, F 
. $%~iki6o&chap-, 57 pmcent doer e n  a twee keer boodscbappen pt. week, 35 
. 
de g f & &  keren per week boodschappen te doen. Hieruit,blijkt ni& 
6$$&$031;4#~ften & d e n  van het boodschappen doen een sterke 

lute hoogte van de ultgaven eram 
In deze tabel is het aantal kmderen de behng@ste snafhankelqke vanabk, m &%nl 
van de vler vergehjkmgen 1s de kta-cotfficaent s~gnlfiaint B@s te mm' kindermn er 
In het hu~shouden aanwezig zip, des te vaker worden per week ~ n k k  vmr 7a0ed- 
selaankopen bezwht en des te klwler is de vwdselvwrraad in huts Verder heek 
deze onafhankd~jke vanabele ook een negatkeve ~nvloed op de ultgaven a m  bulterns 
huis eten De invloed van de onafhankelijke vanabelen hedanlsme en hoogst @note 
opleidmg 1s met s~gnificant. De invloed van de andere drie signhcmte onahnketi~ 
ke variabelen m Tabel 3 1s d~ffuus Een hoger netto-hushoudmkomen leidt tot hoge- 
- 
re ultgaven aan bu~tenshu~s eten Er is sprake van een generatie-effect jongere (echt) 
paren doen meer aan het thus bere~den van produkten, bgvoorbeeld jam maken, 
dan oudere (echt)paren En hoe hoger het aandeel van de woonuitgaven IS op het 
hu~shoudmnkomen, hoe klemner de voorraad voedsel in h u ~ s  is De onafhankehjke 
variabele aantal uren betaald werk van de leden van het huishouden is m de ver- 
gehjkmg van de thu~sgemaakte voedselprodukten met sign~ficant op her vljf pro- 
centsnlveau, maar we1 op tlen procentsnlveau Met u~tzonder~ng van de onafhankelg- 
ke var~abele het aantal kmderen, 1s cle invloed van de andere onafhankel~jke variabe- 
len m Tabel 3 gefragmenteerd, tennjl die m twee gevallen ontbreekt 
De verklaarde vanantle van de regress~e-analyse is laag Dat d ~ t  du~dt op een grote 
mate van homogen1te;t m gedrag Dat verschd m gedrag met aan een aparte sub- 
categorle met bepaalde kenmerken toe te schrqven IS, IS door ons a1 eerder naar 
voren gebracht (de Hoog en van Ophem, 1994) 
Conclusies en discussie , 
Uit de analyse van de gegevens over relatief welgestelden blijkt dat monetarisering 
bij deze categorie aanwezig is en dat monetarisering een belangrijke rol blijkt te 
spelen bij de huishoudvoering. De huishoudens nemen volop deel aan de drie, door 
ons onderscheiden, vormen van monetarisering, namelijk via dienstverlening, appa- 
ratuur en voeding. Zo wordt aan dienstverlening/buitenshuis eten door de relatief 
welgestelden gemiddeld 9 procent van het netto huishoudinkomen besteed. 
Dlt brengt ons tot het volgende d~scuss~epunt met betrekkmg tot het voorlopen van 
relat~ef welgestelden het 1s met duidelgk of zg op alle gebieden van de monetarlse- 
nng voorlopers zqn Het IS zelfs ondu~dehjk of de relatief welgestelden uberhaupt 
we1 voorlopers zqn op d ~ t  gebied Slechts m beperkte mate IS het mogehjk (voorna- 
mehjk op het geb~ed van de hu~shoudehjke apparatuur) een vergehjkmg te maken 
met de totale populak~e ~n Nederland of met deelpopulat~es Bovend~en treedt er een 
afbaken~ngsprobleem op Dienstverlen~ng aan huishoudens kan naast het zelf m- 
huren van personeel en d~ensten ook lopen vla ~nst~tutionele en semi-inst~t~tut~onele 
d~enstverlenmg (gezinshulp, organlsatles van vnjwll~gers) en ma soc~ale dof faml- 
hale netwerken. Deze vormen van d~enstverlenmg, d ~ e  veel gevallen ook eenmoneta- 
nserende werkmg hebben (e~gen bijdragen, wederker~ghe~d van mater~ele posltles 
W' 
de 
hui 
k01 
811 
ZlJC 
anc 
ma 
var 
00L 
Ult 
rate 
wo 
van 
sch 
alle 
we] 
de 
Eer 
be11 
beii 
kin 
VOO 
dat 
levt 
reci 
hen 
hui 
ven 
mir 


et een 
: populatie 
lat levens- 
L eenver- 
chlllen in 
rdieners 
ng Ook 
egeven 
an het 
rloed door 
conclusie 
felt dat 
en voeding 
, 
n de ver- i 
welge- 
\ 
nn Ophem, J A C 119W. Huuhoudens en mkornmsdahng dtuertatte. LU Yagemngen rsBb9eVn 
van Ophem, J A C (1994) The influence of the presence of ch~ldren on some aspects 
,. 3x: 
relat~vely well-to do in the Netherlands In C de Hoog 6r J A.C. van Ophem (ed$@&& 
Wagtningen 
van Ophem, J A C en de Hoog C (1994) Differences m le~sure behan 
Netherlands In 1 Henry (ed Leaure tn dflerenr worlds modemtty, postrnoderntty and Ifertyles Vol 1 LSA, L q d q  ,&, 
, 


Monetarisering in de huishouding: een analyse van de huishoudvoering van relatief welgestelden.

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Wageningen Yield

Name not available