In een onderzoek van de gezamenlijke onderzoeksinstellingen zijn de in Nederland bekendste ziekteverwekkers gerangschikt op basis van bedreiging voor de sector en schade voor het varkensbedrijf. Na de verwekkers van veewetziekten en de Ziekte van Aujeszky stonden de verwekkers van salmonella, snuffelziekte, eenzijdige longontsteking, abortus blauw en hersenvlies- en gewrichtsontstekingen het hoogst genoteer

Swinkels, H.

Vesseur, P.

Name not available

Op weg naar vrijwaring van infectieziekten!

NARCIS 

Wageningen Yield 

Op weg naar vrijwaring van
infectieziekten!
Han Swinkels, Peter Vesseur,  PV
In een onderzoek van de gezamenlijke onderzoeksinstellingen zijn de in Nederland
bekendste ziekteverwekkers gerangschikt op basis van bedreiging voor de sector en
schade voor het varkensbedrijf. Na de verwekkers van veewetziekten en de Ziekte
van Aujeszky stonden de verwekkers van salmonella, snuffelziekte, eenzijdige long-
ontsteking, abortus blauw en hersenvlies- en gewrichtsontstekingen het hoogst geno-
teerd. Deze vijf ziekteverwekkers zullen de komende vier jaren centraal staan in het
gemeenschappelijk onderzoeksprogramma “Integrale Structuur voor Vrijwaring van
infectieziekten bij varkens (ISV-varken)“.
Bij dierziekten is een onderscheid te maken tussen
niet-infectieziekten en infectieziekten (figuur I), Een
voorbeeld van een niet-infectieziekte is misselijk-
heid als gevolg van een voedingsstoornis. Hierbij
hoeft het dier niet geinfecteerd  te zijn met een
ziekteverwekker. Daarentegen kunnen infectie-
ziekten alleen voorkomen nadat een dier gein-
fecteerd is met een ziekteverwekker. In de prak-
tijk veroorzaken niet-infectieziekten over het
algemeen weinig schade. Zij kunnen gemakkelijk
worden beheerst dankzij het vakmanschap van
de Nederlandse varkenshouder, In de gezond-
heidszorg op varkensbedrijven wordt echter veel
inspanning gevraagd voor het beheersen van de
infectieziekten. Daarnaast is het mogelijk een vrij-
waringsstrategie tegen de verwekkers van infec-
tieziekten toe te passen. F
Verbeteren van gezondheidszorg opl
Infectieziekten52
Beheersingsstrategie Vrijwaringsstrategie
Heeft het beheersen van infectieziekten
gewerkt?
Nou en of! Op de Nederlandse varkensbedrijven
wordt de beheer-singsstrategie reeds jarenlang
zorgvuldig toegepast. Geslotenheid van bedrijven,
vaste relaties tussen fokkers, vermeerderaars en
mesters hebben allen bijgedragen tot het beper-
ken van verspreiding van ziekteverwekkers op
bedrijven, Daarnaast nemen varkenshouders tal
van hygiënische maatregelen voor het voorko-
men van insleep van ziekteverwekkers op het
bedrijf via transport, ongedierte en bezoekers.
Verspreiding van ziekteverwekkers binnen het
bedrijf wordt tegengegaan door het in afdelingen
gescheiden houden van varkens uit de verschei-
dene leeftijdsgroepen , Voor het verlagen van de
infectiedruk wordt het all in - all out systeem toe-
gepast met het bijbehorende reinigen en desin-
fecteren van afdelingen, De weerstand van de
varkens wordt op peil gehouden door een geba-
lanceerde voeding, een goed klimaat en een ver-
antwoord gebruik van diergeneesmiddelen.
Is vrijwaren van infectieziekten wel
interessant?
Wel degelijk, mits deze strategie wordt ingezet
tezamen met de beheersingsstrategie. Onder
vrijwaren van bedrijven wordt verstaan het vrij-
maken en vervolgens vrijhouden van vetwek-
kers van infectieziekten (figuur 2). In het geval
dat een ziekteverwekker niet op het bedrijf aan-
getroffen wordt, moeten alleen maatregelen
genomen worden die gericht zijn op het vrij-
houden van het bedrijf. De maatregelen voor
het vrijhouden helpen vanzelfsprekend ook bij
het beheersen van de insleep van de op het
bedrijf aanwezige ziektevetwekkers.  In Neder-
land wordt de vrijwaringsstrategie al jarenlang
toegepast tegen de verwekkers van veewetziek-
ten. Daarnaast is een aantal varkensbedrijven vrij
van de verwekkers van snuffelziekte en de Ziek-
te van Aujeszky. Een vrijwaringsstrategie kan
echter ook worden ingezet tegen andere ver-
wekkers van infectieziekten die ook veel econo-
mische schade kunnen veroorzaken
Heeft vrijwaren voordelen voor
varkenshouders?
Jazeker! Praktij  kgegevens van Deense bedrijven
en van Dalland subfokbedrijven met een hoge
ziektevrij-status geven een verbetering in techni-
sche resultaten van 10 tot 15%  en een verlaging
in veterinaire kosten tot 30% in vergelijking met
bedrijven met een basis-gezondheidsstatus.
Daarnaast is het voor de bedrijven met een
BEHEERSENVAN
INSLEEP VAN
ZIEKTEVERWEKKERS
hoge ziektevrij-status wellicht mogelijk een ho-
gere opbrengstprijs op de markt af te dwingen
wanneer zij besluiten in georganiseerd ketenver-
band de vleesprodukten, levende vleesvarkens
of biggen met gezondheidsgaranties af te zetten,
Een derde voordeel voor de varkenshouder ligt
in het verkrijgen van een erkende ziektevrij-sta-
tus. Een ziektevrij-status is zowel positief voor
het imago als de internationale concurrentie-
positie van de Nederlandse varkenshouderij.
Betere technische resultaten, lagere veterinaire
kosten, een hogere marktprijs en exportbehoud
zullen afgewogen moeten worden tegen de
kosten voor het ‘vrijmaken’ en vervolgens ‘vrij-
houden’ van het bedrijf. Ook moet de varkens-
houder goed in beeld hebben wat het risico is
van insleep van de uitgebannen ziekteverwek-
kers en het daaruit voortvloeiend verlies van de
ziektevrij-status.
Het onderzoeksprogramma “ISV-varken”
In het ondetzoeksprogramma “KV-varken”  wil-
len de gezamenlijke onderzoeksinstellingen vrij-
waringsprogramma’s ontwikkelen voor de var-
kenshouders. In het eerste deel van het onder-
zoeksprogramma hebben een aantal deskundi-
gen de in Nederland bekendste ziektevetwek-
kers gerangschikt op basis van bedreiging voor
de sector en schade voor het varkensbedrijf Na
de verwekkers van veewetziekten en de Ziekte
van Aujeszky stonden de verwekkers van salmo-
nella, snuffelziekte, eenzijdige longontsteking,
abortus blauw en hersenvlies- en gewrichtsont-
stekingen het hoogst genoteerd. Uit het onder-
zoek is ook gebleken dat de beschikbare kennis
over deze ziekteverwekkers en de bijbehorende
infectieziekten onvoldoende is. Daarnaast is
onderzoek nodig voor het vertalen van de
beschikbare en nog te vergaren kennis naar
voor de varkenshouder bruikbare vrijwarings-
programma’s, Op dit moment worden de geza-
menlijke onderzoeksvoorstellen geschreven. De
verwachting is dat de gezamenlijke ondetzoeks-
instellingen over vier jaar de eerste vrijwarings-
programma’s op kunnen leveren voor de prak-
tijk.
Conclusie
In de gezondheidszorg op het varkensbedrijf
kunnen varkenshouders gebruik maken van de
beheersings- en de vrijwaringsstrategie. Dankzij
veel inspanning in het onderzoek is de beheer-
singsstrategie goed ingeburgerd in de Neder-
landse varkenshouderij. Voor de toekomst wil-
len de gezamenlijke onderzoeksinstellingen ook
de weg vrijmaken voor het toepassen van de
vrijwaringsstrategie. Beheersen én vrijwaren zal
niet alleen positief zijn voor de diergezondheid
maar ook de technische resultaten op varkens-
bedrijven verbeteren, n
19 GEZONDHEID


Op weg naar vrijwaring van infectieziekten!

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Name not available

NARCIS

Wageningen Yield