Door de langere groeiduur voor een weidesnede bij een lager N-niveau, nemen de voederwaarde van het gras en de grasopname door melkvee af waardoor de melkproduktie daalt

Meijer, R.G.M.

Vellinga, Th.V.

Dutch

Wageningen Yield 

Gras is als vers of geconserveerd ruwvoer veruit
het belangrijkste voedermiddel voor melkvee.
Met stikstof kan de droge-stofopbrengst aanzien-
lijk toenemen waardoor een intensiever gras-
landgebruik mogelijk is. Bij hoge bemestingsni-
veau’s kunnen aanzienlijke stikstofverliezen
optreden. Vanaf 1984 (invoering melkquotering)
is de N-bemesting op grasland afgenomen door-
dat op de meer extensieve bedrijven een ruw-
voeroverschot ontstond. Daardoor kon zonder
bezwaar voor de voedervoorziening de gras-
landproduktie worden verlaagd. Onder praktijk-
omstandigheden resulteert een verlaging van de
N-bemesting op grasland in een toename van
de groeiduur van een snede waardoor niet
alleen het N-gehalte in het gras afneemt maar
ook de voederwaarde en mogelijk de grasopna-
me. Door de toenemende noodzaak om N-ver-
liezen te beperken is op het PR onderzoek uit-
gevoerd naar het effect van verdere verlaging
van de N-bemesting op grasland op de samen-
stelling van het gras en op dierprestaties.
Zomerstalvoedering
Tijdens twee opéénvolgende jaren zijn zomer-
stalvoederingsproeven uitgevoerd bij twee
bemestingsniveau’s: 300 en 150 kg N/ha op
jaarbasis. Bij het lage N-niveau zijn twee
managementsystemen onderzocht. In figuur 1
zijn de drie behandelingen aangegeven door de
snijpunten van de lijnen. 
De controlegroep (300N) kreeg gras, bemest
met 300 kg N/ha/jr, waarbij het gras gemaaid
was bij een snede-opbrengst van circa 1700 kg
ds/ha. De 150N-O(pbrengst)-groep kreeg gras,
bemest met 150 kg N/ha/jr, waarbij het gras
eveneens werd gemaaid bij een snedeopbrengst
van ca. 1700 kg ds/ha. Om dezelfde opbrengst
te behalen bij een lager N-niveau zal de groei-
duur echter toenemen. Verondersteld werd dat
dit een negatieve invloed zou hebben op de
graskwaliteit en grasopname. Daarom kreeg de
150N-T(ijd)-groep gras dat eveneens werd
bemest met 150 kg N/ha/jr maar waarbij het
gras werd gemaaid na een groeiduur vergelijk-
baar met het gras van de 300N-groep. Dit geeft
een lagere snede-opbrengst. De N-bemesting
vóór de eerste snede bedroeg resp. 65 of 35 kg
N/ha terwijl voor de latere sneden resp. 50 of
25 kg N/ha is gegeven.
De resultaten zijn van de proef die is uitgevoerd
in het 2e voorjaar (1e en 2e-snede).
Opbrengst en samenstelling gras
Het gras van 150N-O (8 dagen langere groei-
duur), had een hoger gehalte aan droge stof,
ruwe celstof en suiker terwijl het ruw eiwitge-
halte aanzienlijk lager was (tabel 1). Ten opzich-
te van de controlegroep waren de VEM en DVE
en OEB-waarde resp. 25, 10 en 45 eenheden
lager. Het gras van 150N-T (droge stofopbrengst
per snede ca. 400 kg lager), had in vergelijking
met het 300N een iets hoger gehalte aan droge
stof en suiker terwijl het ruw eiwitgehalte lager
was. De omvang van deze effecten was bedui-
dend lager dan van 150N-O.
De VEM- en DVE- en OEB-waarde waren iets
lager terwijl de OEB ca. 25 eenheden lager was.
Het gras van 150N-T verschilde dus veel minder
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
11
Verlaging stikstofbemesting op grasland
kost melk
R.G.M. Meijer en Th. V. Vellinga (PR)
Verlaging van de N-bemesting op grasland van 300 naar 150 kg N/ha per jaar gaat ten koste van
de melkproduktie. Door de langere groeiduur voor een weidesnede bij een lager N-niveau, nemen
de voederwaarde van het gras en de grasopname door melkvee af waardoor de melkproduktie
daalt. Door bij het lage N-niveau een lichtere snedeopbrengst te accepteren is het negatieve effect
op melkproduktie iets kleiner maar is de daling in droge-stofopbrengst des te groter.
Praktijkonderzoek 96-1
Figuur 1 Effect van verlaging stikstofbemes-
ting op grasland
ds-opbrengst per snede (kg/ha)
groeiduur (dagen)
1700 kg ds
300 N controle
300 N 150 N
gelijke
opbrengst
150 N - O
gelijke groei-
duur
150 N - T
van de 300N behandeling dan het (oudere) gras
van behandeling 150N-O.
Voeropname en melkproduktie
Naast onbeperkt vers gras kregen alle groepen 2
kg krachtvoer per dier per dag. De belangrijkste
resultaten van de voederproef staan in tabel 2. 
Bij de 150N-O-groep waren, door een lagere
voeropname en een lagere voederwaarde van
het gras de energie en eiwitopname aanzienlijk
lager. De OEB van het rantsoen was zelfs licht
negatief. Vooral door de lagere energie-opname
waren zowel de melk-, vet- als eiwitproduktie
significant lager. Ook het ureumgehalte in de
melk was sterk verlaagd. Het verschil in meet-
melkproduktie ten opzichte van de controle-
groep was 1,8 kg. 
De voeropname en de energie-opname van de
150N-T-groep was gelijk aan de controlegroep.
Wel was de OEB van het rantsoen duidelijk
lager. De negatieve effecten op melkproduktie
waren duidelijke minder. De N-benutting, uitge-
drukt als het percentage van het opgenomen
voereiwit dat is omgezet in melkeiwit, nam toe
van 21,1% voor de 300N-groep tot resp. 26,5%
(150N-O) en 23,4% (150N-T). Echter, door de
lagere melkproduktie bij 150N-O zullen onder
quotumomstandigheden meer dieren nodig zijn
om het quotum vol te melken waardoor de stik-
stofbenutting in bedrijfsverband negatief wordt
beïnvloedt.
Huidig beweidingsonderzoek
In huidig onderzoek wordt onder beweidings-
omstandigheden op drie grondsoorten (klei,
zand en veen) de invloed van verlaging van de
N-gift op graslandopbrengst en melkproduktie
nagegaan. Op zand en klei gaat verlaging van
de N-bemesting ten koste van zowel grasland-
opbrengst als melkproduktie en komt daarmee
goed overeen met de stalvoerproeven.
Opgemerkt dient te worden dat het verschil tus-
sen 150N-O en 150N-T in de beweidingsproe-
ven minder sterk is. Op veengrond is tot nog toe
alleen effect op de graslandproduktie waargeno-
men.
12
l  l  l  l  l  l  l  l  l  l  l  l l
Praktijkonderzoek 96-1
Tabel 2 Resultaten opname en produktie bij 
verlaging N-gift
300N 150N-O 150N-T
Opname
Droge stof 18,9 18,6 19,1
kVEM 18,5 17,8 18,7
DVE 1800 1606 1778
OEB 778 -37 369
Produktie
Melk (kg) 24,4 22,5 23,7
Vet (%) 4,13 4,17 4,16
Eiwit (%) 3,27 3,29 3,34
Meetmelk (kg) 24,7 22,9 24,2
Ureum (mg/dl) 35,7 19,7 27,4
N-benutting (%) 21,1 26,5 23,4
Door een lagere stik-
stofbemesting daalde
de voederwaarde van
gras.
Tabel 1 Opbrengst, groeiduur en samen-
stelling van het gevoerde gras
300N 150N-O 150N-T
Opbrengst
(kg ds/ha/snede) 1705 1760 1285
Groeiduur (dagen) 27 35 27
Samenstelling 
en voeder-
waarde (g/kg ds)
Droge stof 200 225 214
Ruw eiwit 197 141 170
Ruwe celstof 209 223 209
Ruw as 89 87 90
Suiker 137 177 161
Vc-os (vitro) 80,0 79,6 80,6
VEM 970 944 963
DVE 95 84 91
OEB 41 -6 17


Verlaging stikstof bemesting op grasland kost melk

NARCIS 

Name not available

http://library.wur.nl/WebQuery/wurpubs/fulltext/47878

Verlaging stikstof bemesting op grasland kost melk

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Wageningen Yield

NARCIS

Name not available